II. Sieć biblioteczna. Infrastruktura
Zmiany w sieci bibliotek publicznych województwa w roku 2008, w porównaniu z rokiem ubiegłym
| 2008 | 2007 | różnica | ||
| Biblioteki i filie | miasto | 91 | 95 | -4 |
| wieś | 230 | 238 | -8 | |
| razem | 321 | 333 | -12 | |
| W tym filie | miasto | 41 | 45 | -4 |
| wieś | 156 | 164 | -8 | |
| razem | 197 | 209 | -12 | |
| Powiaty, które realizują zadanie prowadzenia biblioteki publicznej | grodzkie | 2 | 2 | 0 |
| ziemskie | 14 | 14 | 0 | |
| razem | 16 | 16 | 0 | |
| Oddziały i filie dziecięce | miasto | 52 | 52 | 0 |
| wieś | 4 | 4 | 0 | |
| razem | 56 | 56 | 0 | |
| Biblioteki i filie publiczno-szkolne | miasto | 3 | 3 | 0 |
| wieś | 31 | 31 | 0 | |
| razem | 34 | 34 | 0 | |
| Biblioteki i filie połączone z domami kultury | miasto | 14 | 19 | -5 |
| wieś | 53 | 65 | -12 | |
| razem | 67 | 84 | -17 | |
| Biblioteki i filie publiczno-szpitalne | miasto | 3 | 5 | -2 |
| wieś | 0 | 0 | 0 | |
| razem | 3 | 5 | -2 | |
| Punkty biblioteczne | miasto | 35 | 37 | -2 |
| wieś | 96 | 92 | 4 | |
| razem | 131 | 129 | 2 |
W roku 2008 sieć bibliotek publicznych województwa warmińsko-mazurskiego liczyła 321 placówek (124 biblioteki i 197 filii). 91 placówek (-4 w porównaniu z 2007 r.) zlokalizowanych było w mieście, 230 na wsi (-8).
Likwidacji uległo 12 filii bibliotecznych: MBP w Barczewie (7), MBP w Braniewie (1), MBP w Lidzbarku Warmińskim (2), MBP Olsztyn (1), MBP Reszel (1). Nie utworzono żadnej nowej biblioteki czy też filii.
W ciągu roku nieczynnych było 9 placówek:
- filia publiczno-szkolna w Skandawie GBP Barciany,
- filia w Gromie MBP Pasym,
- filia nr 1 w Iławie,
- wypożyczalnie Biblioteki Elbląskiej: przy ul. Płk. Dąbka, Jagiellończyka, Podgórnej,
- filia w Kłębowie GBP w Lidzbarku Warmińskim,
- filia w Pomorskiej Wsi GBP w Milejewie (otwierana „na żądanie” czytelników),
- filia w Borecznie MGBP w Zalewie.
W dalszym ciągu w trzech gminach wiejskich: Iława, Elbląg i Gietrzwałd, placówki mają status równorzędnych bibliotek i działają w strukturze domu kultury.
Zmiany w sieci bibliotek publicznych województwa w ostatnich siedmiu latach prezentuje poniższy wykres.
Konsekwencją zmniejszenia liczby bibliotek i filii jest wzrost liczby mieszkańców przypadających na jedną placówkę biblioteczną. Prezentuje to poniższy wykres.
Biblioteki powiatowe: ogółem na 19 powiatów ziemskich i 2 grodzkie 16 realizowało zadania biblioteki powiatowej.
W dalszym ciągu w 5 powiatach (kętrzyńskim, mrągowskim, nidzickim, nowomiejskim, szczycieńskim) nie finansowano zadań biblioteki powiatowej.
Szersza informacja na temat działalności bibliotek na rzecz powiatów w dziale IX. Stan organizacyjny i działalność bibliotek powiatowych..
Biblioteki i oddziały dziecięce – 56 placówek, w tym 4 na wsi. Wyniki czytelnictwa i szczegółowy ich wykaz prezentuje dział VI. Biblioteki i oddziały dla dzieci oraz Tabela 12 Czytelnicy i wypożyczenia w filiach i oddziałach dla dzieci.
Biblioteki publiczno-szkolne (zob. Tabela 10) – 34 biblioteki i filie, (w tym 31 na wsi). W stosunku do roku 2007 liczba nie uległa zmianie.
Biblioteki publiczne działające w strukturach ośrodków kultury – 67 bibliotek i filii (o 17 mniej niż w 2007 r.) funkcjonuje w strukturach ośrodków kultury. Rozłączeniu uległy 4 jednostki – GBP w Kozłowie, MBP w Barczewie, MBP w Iławie i MBP w Jezioranach. Na koniec 2008 r. w strukturach domów kultury funkcjonowało 31 jednostek administracyjnych województwa, co stanowiło ponad 26% wszystkich jednostek w województwie.
Biblioteki publiczno-szpitalne – 3 placówki (-2 w stosunku do 2007 r.), w tym Filia nr 1 w Iławie, która w dalszym ciągu nie prowadzi czynnej działalności. Zlikwidowane zostały Filia Nr 2 MBP w Braniewie i Filia Publiczno-Szpitalna MBP w Lidzbarku Warmińskim. Wyniki pracy filii publiczno-szpitalnych obrazuje Tabela 11.
Punkty biblioteczne – 131, w tym 35 w miastach, 96 na wsi. W roku sprawozdawczym utworzono 14 punktów, zlikwidowano 12.
INFRASTRUKTURA
W 2008 r. średnia powierzchnia użytkowa biblioteki w województwie warmińsko-mazurskim wzrosła o 13% w stosunku do roku poprzedniego i wynosiła 139 m2. Przeciętna wielkość 1 placówki bibliotecznej w mieście to 317 m2, na wsi – 68 m2.
Biblioteki w województwie oferowały 4 979 miejsc dla czytelników, co stanowi średnio ponad 15 miejsc na 1 placówkę. Remonty umożliwiły przystosowanie kolejnych budynków bibliotek do potrzeb osób z różnymi dysfunkcjami – przygotowywano podjazdy (MGBP Pasłęk), przenoszono – dla większej wygody - pomieszczenia biblioteczne na niższe piętra (MBP Morąg, MGBP Bisztynek, MGBP Miłakowo). Wszystko po to, aby ułatwić dostęp do zbiorów bibliotecznych i niezbędnych informacji. Biblioteki wiedzą, jakie urządzenia są potrzebne osobom niepełnosprawnym do poruszania się, dlatego – jeśli tylko nadarza się możliwość – zakupują odpowiedni sprzęt. Przykładem niech będzie MGBP w Tolkmicku, która ułatwiła poruszanie się w budynku biblioteki osobom na wózkach inwalidzkich, zakupując schodołaz.
23% bibliotek województwa posiada lokale przystosowane do obsługi osób poruszających się na wózkach inwalidzkich: 38 w mieście i 36 na wsi.
W minionym roku sprawozdawczym nowe lokale otrzymały następujące placówki:
- MGBP Bisztynek (przeniesienie Filii bibliotecznej w Wozławkach na parter budynku, w którym funkcjonowała dotychczas);
- MGBP Sępopol (przeniesienie Filii w Wiatrowcu do budynku Szkoły Podstawowej);
- BPMiG Susz (przeniesienie siedziby biblioteki do budynku Centrum Sportu i Rekreacji przystosowanego do potrzeb osób niepełnosprawnych);
- GBP Banie Mazurskie (przeniesienie siedziby biblioteki do budynku Szkoły Podstawowej);
- GBP Janowiec Kościelny (przeniesienie siedziby do budynku Domu Strażaka);
- GBP Rychliki (przeniesienie Filii w Jelonkach do budynku Szkoły Podstawowej);
- GBP Szczytno (wybudowanie nowych lokali dla Filii przy rozbudowujących się budynkach Zespołu Szkół w Olszynie i Szymanach);
- GBP Wielbark (przeniesienie siedziby do budynku Szkoły Podstawowej);
Powyższe zmiany oceniane są jako zdecydowanie korzystne.
Więcej – w porównaniu do ubiegłego roku – placówek dokonało całkowitego remontu:
- MBP Olsztyn: ukończenie remontu Filii Nr 18; przystosowanie jej do potrzeb osób niepełnosprawnych;
- Biblioteka Elbląska: remont pomieszczenia literatury dla dorosłych, adaptacja pomieszczeń w Pracowni Konserwacji;
- MBP Pasym: generalny remont Filii bibliotecznej w Gromie;
- MGBP Biała Piska: remont wypożyczalni (wymiana oświetlenia, położenie paneli, odmalowanie pomieszczenia);
- MGBP Kisielice: remont biblioteki, zakup nowego sprzętu (lada biblioteczna, krzesła, itp.);
- MGBP Ruciane Nida: remont biblioteki (w efekcie dwukrotne zwiększenie metrażu);
- MGBP Tolkmicko: remont biblioteki (m.in. wymiana elewacji, posadzek);
- GBP Burkat: remont filii w Turzy Wielkiej (wymiana drzwi, okien, terakoty, pozyskanie pomieszczenia na pracownię komputerową);
- GBP Kurzętnik: remont biblioteki, przeniesienie do większego lokalu;
- GBP Nowe Miasto Lubawskie: modernizacja i generalny remont Filii w Skarlinie (w efekcie zwiększenie metrażu o 100% - z 40 m2 na 81 m2);
- GBP Sorkwity: zakończenie remontu Filii w Zyndakach.
Prawie połowa bibliotek z terenu województwa wygospodarowała środki na wykonanie niewielkich remontów. Z analiz wynika, że były to najczęściej zmiany takie jak: malowanie pomieszczeń, wymiana drzwi, okien, instalacji kanalizacyjnych lub elektrycznych.
Pomimo zaistniałych zmian część bibliotek deklaruje, że powierzchnia lokalowa, którą dysponują jest niewystarczająca do prowadzenia szerszej działalności kulturalno-edukacyjnej.
