IX. Stan organizacyjny i działalność bibliotek powiatowych, ze szczególnym uwzględnieniem zmian w stosunku do ubiegłego roku.

Ogółem na 19 powiatów ziemskich i 2 powiaty grodzkie 17 realizowało zadania biblioteki powiatowej. Były to:

• biblioteki stopnia powiatowego w miastach grodzkich – 2 (Olsztyn, Elbląg)
• biblioteki, którym zostały powierzone zadania ponadlokalne:
  • miejskie – 9 (Bartoszyce, Braniewo, Elbląg¹, Działdowo, Ełk, Giżycko, Iława, Ostróda, Lidzbark Warmiński – biblioteka realizowana w formie wirtualnej – powielenie projektu Wirtualnej Powiatowej Biblioteki Publicznej)
  • miejsko-gminne – 6 (Gołdap, Nidzica, Olecko, Pasłęk², Pisz, Węgorzewo)
• powiat olsztyński ziemski realizuje zadania biblioteki powiatowej w formie projektu pod nazwą Wirtualna Powiatowa Biblioteka Publiczna; zadania ponadlokalne powierzono 11 bibliotekom powiatu olsztyńskiego ziemskiego (bez Gminy Jonkowo, z którą w 2010 r. nie odnowiono Porozumienia dot. pełnienia zadań biblioteki powiatowej). Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie pełni funkcję koordynatora projektu.

Liczba placówek pełniących zadania bibliotek powiatowych nie uległa zmianie w stosunku do roku ubiegłego.

Na realizację zadań biblioteki powiatowej starostwa przekazywały kwoty od 5 000 do 54 000 zł (najniższa i najwyższa kwota dofinansowania pozostały bez zmian w stosunku do roku ubiegłego). (zob. Tabela nr 1).

Tabela nr 1

W 2010 r. w 7 powiatach (działdowski, gołdapski, lidzbarski, mrągowski, nidzicki, ostródzki i węgorzewski) nastąpił wzrost dotacji na realizację zadań biblioteki powiatowej (najwyższy wzrost: 21 290 zł, najniższy: 141,33 zł). W 9 powiatach wysokość dotacji nie uległa zmianie w stosunku do 2009 r. Niższa kwota dotacji dla bibliotek powiatu olsztyńskiego działających w ramach Wirtualnej Powiatowej Biblioteki Publicznej (- 1 000 zł w stosunku do 2009 r.) wynikła z faktu, iż w 2010 r. nie odnowiono Porozumienia dot. pełnienia zadań biblioteki powiatowej z Gminną Biblioteką Publiczną w Jonkowie, i co za tym idzie, nie przekazano bibliotece dotychczasowej dotacji.

W 2010 r. biblioteki kontynuowały tendencje wydatkowania otrzymanych środków zapoczątkowane w ubiegłym roku – przeznaczano je na zakup sprzętu i oprogramowania komputerowego, organizację warsztatów, konkursów, finansowanie spotkań autorskich itp. Poniżej znajduje się opis ciekawszych inicjatyw realizowanych przez biblioteki powiatowe w 2010 r.

Powiat bartoszycki

Większość tegorocznej dotacji na działalność biblioteki powiatowej przeznaczono na zakup zbiorów.

W ramach prac związanych z realizacją zadań biblioteki powiatowej MBP w Bartoszycach prowadziła prenumeratę czasopism i zakup zbiorów oraz zorganizowała 1 warsztat dla pracowników merytorycznych z bibliotek powiatu.

Podjęto rozmowy ze starostwem na rzecz zwiększenia dotacji na wyposażenie biblioteki.

Powiat braniewski

Zarząd Powiatu Braniewskiego podjął uchwałę dot. Porozumienia w sprawie powierzenia Gminie Miasta Braniewo zadań powiatowej biblioteki publicznej w 2011 r. przyznając jej dofinansowanie w kwocie 8 000. zł (kwota wyższa o 3 000 zł w stosunku do dotacji na 2010 r.).

Starostwo było fundatorem nagród książkowych dla laureatów konkursu językowego z cyklu „Barwy języka polskiego” oraz konkursów: plastycznego i wiedzy, organizowanych w ramach projektu „Kopernik na Warmii”. Ponadto na stronie www powiatu braniewskiego umieszczane są informacje o przedsięwzięciach realizowanych przez Bibliotekę.

MBP w Braniewie współpracowała z innymi instytucjami i organizacjami społeczno-kulturalnymi na terenie powiatu m. in: przy projektach:

• „Kopernik na Warmii” skierowanym do uczniów wszystkich typów szkół z Braniewa i powiatu braniewskiego, mającym na celu przybliżenie uczniom życia i dzieła Mikołaja Kopernika, historii Fromborka i Kapituły Fromborskiej z okazji 500. rocznicy przybycia Mikołaja Kopernika do Fromborka.
• „Bawię się, tworzę i rozwijam” skierowanym do dzieci i dorosłych mieszkańców Braniewa i powiatu braniewskiego w elu promowania literatury i czytelnictwa. Odbyły się m in. dwa spotkania autorskie, warsztaty, zajęcia edukacyjne, piknik rodzinny, teatr przy stoliku;
• konferencji „Z krańca świata” (MBP w Braniewie przygotowała wystawę dzieł sztuki polskich artystów „Kolekcja dla Braniewa” oraz wystawę fotografii Wojciecha Gajewskiego pt. „Ocalić od zapomnienia – zabytki Fromborka”);

Biblioteka organizowała i przeprowadzała konkursy o zasięgu powiatowym:

1. dla gimnazjalistów z Braniewa i powiatu braniewskiego:
   • konkurs historyczny „Drogi do Niepodległości. Odzyskanie niepodległości i pierwsze lata II Rzeczpospolitej” Uroczyste wręczenie nagród i dyplomów miało miejsce podczas miejskich uroczystości niepodległościowych;
   • konkurs ortograficzny „O tytuł Gimnazjalnego Mistrza Ortografii Powiatu Braniewskiego”;
2. dla uczniów wszystkich typów szkół
   • konkurs fotograficzny pn. „Piękno Ziemi Braniewskiej”.

Powiat działdowski

MBP w Działdowie zorganizowała dla gminnych bibliotek publicznych i filii oraz bibliotek szkolnych z powiatu działdowskiego:

• wykład dr Michała Zająca z Uniwersytetu Warszawskiego pt. „Biblioteka 2.0: od skarbnicy wiedzy do biblioteki społecznościowej”;
• wycieczkę szkoleniową do Warszawy na 55. Międzynarodowe Targi Książki;
• spotkania autorskie z Pawłem Beręsewiczem i Izabellą Klebańską – odbyły się one we wszystkich bibliotekach powiatu. Bibliotekarze i czytelnicy z powiatu zapraszani byli również na spotkania autorskie organizowane w Działdowie.

Realizacją zadań biblioteki powiatowej zajmują się dyrektor, główna księgowa i pracownik Działu Gromadzenia i Opracowania Zbiorów. Starostwo powiatowe wspomaga działalność biblioteki powiatowej poprzez materiały promocyjne starostwa dla zaproszonych gości i nagrody dla uczestników konkursów organizowanych przez bibliotekę. Na szkolenia i spotkania autorskie starostwo udostępnia bibliotece bezpłatnie salę konferencyjną.

Powiat elbląski

Podobnie jak w ubiegłych latach, zadania biblioteki powiatowej realizują w powiecie elbląskim ziemskim dwie placówki: Biblioteka Elbląska (dla gmin Tolkmicko, Milejewo, Elbląg, Gronowo Elbląskie i Młynary) oraz Biblioteka Publiczna w Pasłęku (dla gmin Pasłęk, Rychliki i Godkowo).

Biblioteka Elbląska realizowała funkcję biblioteki powiatowej m.in. poprzez:

• prowadzenie rejestru przybytków i ubytków i instruktaż w zakresie gromadzenia;
• przeprowadzenie selekcji zbiorów w GBP w Nowakowie;
• obsługę wypożyczeń międzybibliotecznych dla wszystkich bibliotek powiatu elbląskiego;
• pomoc przy organizacji imprez kulturalno-edukacyjnych w Markusach;
• opracowywanie bibliografii regionalnej – w 2010 r. sporządzono 179 opisów materiałów.
• wprowadzanie rekordów z informacją o powiecie (205 rekordów w 2010 r.);
• wydrukowanie 5420 kart katalogowych (po 2 karty do każdego woluminu);
• udzielenie 1450 informacji telefonicznych i e-mailowych.

Ponadto BE przeprowadziła szkolenie dla bibliotekarzy powiatu z zakresu bezpiecznego korzystania z Internetu oraz wspólnie z Warmińsko-Mazurską Biblioteką Pedagogiczną w Elblągu zorganizowała konferencję pn. „Wirtualny wymiar edukacyjnej działalności bibliotek”.

W ramach zadań biblioteki powiatowej Biblioteka Publiczna w Pasłęku realizowała m. in. poprzez:

• formy popularyzatorskie adresowane do mieszkańców powiatu, w tym zajęcia Pasłęckiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku;
• nieodpłatne przekazanie bibliotekom gminnym w Rychlikach i Godkowie 435 egz. nowych książek, które BP w Pasłęku otrzymała w darze od Biblioteki Głównej Uniwersytetu Gdańskiego;

Biblioteka nie zatrudnia instruktora d/s biblioteki powiatowej. Pracownicy biblioteki udzielali indywidualnych porad, zgodnie z zapotrzebowaniem ze strony podległych bibliotek.

Powiat ełcki

Tegoroczna dotacja dla MBP w Ełku w wys. 10 000 zł została w całości przeznaczona na zakup zbiorów.

Powiat giżycki

Miejska Biblioteka Publiczna zatrudnia na umowę zlecenie 5 instruktorek terenowych. Instruktorki są przydzielone do konkretnych placówek gminnych, które odwiedzają raz w tygodniu w dniu wolnym od pracy w MBP.

Instruktorki powiatowe prowadzą intensywną współpracę i nadzór merytoryczny nad pracami bibliotek gminnych w zakresie organizacyjnym i oświatowo-kulturalnym.

W 2010 r. część przyznanej dotacji w wys. 2 000 zł została przeznaczona na organizację spotkań autorskich.

Powiat gołdapski

W dniu 22 lutego aneksowano Porozumienie z 22 października 2002 r. w sprawie powierzenia Gminie Gołdap prowadzenia zadań powiatowej biblioteki publicznej Powiatu Gołdapskiego.

Uchwałą Rady Miejskiej w Gołdapi z dnia 04.08.2010 r. nadano nowy statut Bibliotece Publicznej w Gołdapi. Treść Statutu ujmuje m.in. zadania powierzone BP w Gołdapi w ramach pełnienia funkcji biblioteki powiatowej.

BP w Gołdapi otrzymała od Starostwa w maju 2010 r. 1 laptopa w formie użyczenia.

Stanowisko instruktora powiatowego pełni nadal pracownik Działu Gromadzenia i Opracowania Zbiorów.

W roku 2010 w ramach działalności biblioteki powiatowej prowadzono m.in.

• pomoc dla bibliotek powiatu (np. pośrednictwo w doborze i zakupie zbiorów bibliotecznych dla bibliotek publicznych w powiecie gołdapskim, pomoc w przeprowadzeniu skontrum w filii bibliotecznej w Żabinie, informowanie pracowników o możliwościach dalszego kształcenia itp.);
• organizowano imprezy czytelnicze i programy o charakterze ponadlokalnym i ogólnopolskim, w tym kilka konkursów: (na ekslibris biblioteki publicznej w Gołdapi, na wiersz o Gołdapi, konkurs literacki im. Stefana Żeromskiego); współpracowano z Muzeum Ziemi Gołdapskiej przy organizacji spektakli teatralnych z okazji święta kobiet i rocznicy śmierci Stefana Żeromskiego.

Powiat iławski

W Miejskiej Bibliotece Publicznej w Iławie jest zatrudniony na cały etat instruktor d/s biblioteki powiatowej. Zadania związane z funkcją biblioteki powiatowej obejmują m.in.: organizowanie systemu obiegu zbiorów przeznaczonych dla specjalnej kategorii użytkowników, zwłaszcza inwalidów i osób o utrudnionym dostępie do biblioteki oraz tworzenie i udostępnianie bibliotekom z terenu powiatu własnych komputerowych baz danych: katalogowych, bibliograficznych, faktograficznych.

W 2010 r. realizacja zadań związanych z porozumieniem była utrudniona, ponieważ osoba zatrudniona na etacie instruktora-metodyka większość roku przebywała na zwolnieniu lekarskim, a następnie na urlopie macierzyńskim. W związku z tym nie można było przeprowadzić większości zaplanowanych działań. Od stycznia 2011 roku na etacie instruktora metodyka zatrudniona zostanie inna osoba.

Powiat lidzbarski

Dnia 6 stycznia 2010 r. podpisano Aneks do Porozumienia zawartego w dniu 27 grudnia 2001 r. między MBP w Lidzbarku Warmińskim a Starostwem Powiatowym, w którym mowa jest m.in. o zwiększeniu dotacji dla MBP do wysokości 29 490 zł (o 21 290 zł więcej niż w 2009 r.).

W ramach realizowania zadań biblioteki powiatowej MBP w Lidzbarku Warmińskim prowadzono szkolenia dla pracowników bibliotek w Ornecie (2x), Lubominie (1x) oraz Kiwitach (1x) z zakresu budowania bazy komputerowej biblioteki w programie MAK (budowania katalogu komputerowego, kopiowania rekordów, przeglądu bazy, archiwizowania baz). Szkolenia przeprowadził pracownik działu gromadzenia MBP.

Zorganizowano także "I Zjazd Bibliotekarzy Powiatu” dla pracowników bibliotek publicznych powiatu, podczas którego m.in. promowano książkę Izabeli Jabłonowskiej "Ubierz się w uśmiech" oraz przeprowadzono spotkanie z autorką. Celem zjazdu była integracja środowiska i wymiana doświadczeń między bibliotekarzami.

Ponadto organizowano spotkania autorskie, prowadzono gromadzenie i udostępnianie księgozbioru dla mieszkańców powiatu oraz prowadzono bibliografię regionalną powiatu.

Powiat mrągowski

W myśl Porozumienia podpisywanego z Urzędami Miast i Gmin Starostwo Powiatowe w Mrągowie przekazało w 2010 r. wszystkim bibliotekom gminnym w powiecie mrągowskim dotację w wysokości 1 500 zł z przeznaczeniem na zakup nowości wydawniczych (łącznie: 7 500 zł, o 1 500 zł więcej niż w roku ubiegłym).

Powiat nidzicki

W dniu 1 kwietnia 2011 r. nastąpi rozwiązanie Porozumienia z 2008 r. na pełnienie zadań biblioteki powiatowej przez Miejsko-Gminną Bibliotekę Publiczną w Nidzicy.

W ramach realizacji powierzonych jej zadań biblioteka nidzicka organizowała i finansowała wszelkie koszty związane z wyjazdami na szkolenia Programu Rozwoju Bibliotek wszystkich uczestników powiatu, otoczyła je także opieką merytoryczną.

Ze środków dotacji powiatowej sfinansowano szkolenia przeprowadzone przez pracownika WM-ODN dla młodzieży maturalnej powiatu nidzickiego dotyczące przygotowania młodzieży do egzaminu i wykonania prezentacji maturalnej.

Ponadto biblioteka gromadziła i opracowywała materiałów bibliotecznych służących rozwijaniu czytelnictwa oraz zaspokajaniu potrzeb informacyjnych, edukacyjnych i samokształceniowych, udostępniała zbiory, udzielała bibliotekom powiatu pomocy instruktażowo-metodycznej i szkoleniowej, finansowała koszty spotkań autorskich.

Powiat olecki

W ramach zadań biblioteki powiatowej Powiatowa Biblioteka Publiczna w Olecku objęła szkoleniem wszystkich bibliotekarzy z terenu powiatu oleckiego (nie tylko z bibliotek publicznych) przy współpracy z działającą na terenia miasta biblioteką pedagogiczną. Organizowano szkolenia zbiorowe i indywidualne wyjazdy do poszczególnych bibliotek gminnych.

Powiat olsztyński (ziemski)

W roku sprawozdawczym wykonano 27 wizyt do bibliotek i filii biorących udział w programie – celem były m.in. doradztwo i pomoc merytoryczna, monitoring uczestnictwa w ogólnokrajowych programach dla bibliotek, naprawa i konfiguracja sieci komputerowej, konfiguracja i instalacja programu MAK, inne prace w zależności od potrzeb.

Systematycznie aktualizowano bazy katalogowe bibliotek. Na koniec roku baza WPBP zawierała 133 454 dokumenty, wzrost o 6 116  w porównaniu z 2009 r.

Za zgodą Starostwa Powiatowego w Olsztynie zakupiono oprogramowanie TeamViewer, które umożliwia zdalną pomoc informatyczną dla bibliotek powiatu bez konieczności wyjazdu do danej biblioteki. Zwiększa to skuteczność i ekonomiczność wykonywanych usług.

W 2010 r. rozpoczęto opracowywanie strategii działań na rzecz dokumentowania historii i tradycji lokalnej w bibliotekach powiatu olsztyńskiego przy czynnym udziale wszystkich bibliotek. Uczestniczono w warsztatach prowadzonych przez Ośrodek KARTA pod kątem działań planowanych w ramach WPBP, a także nawiązano kontakt z Ośrodkiem w celu poprowadzenia w 2011 r. przez KARTĘ szkolenia na temat dokumentowania historii i tradycji lokalnej dla pracowników bibliotek zrzeszonych w WPBP.

Rozszerzenie zakresu działania WPBP omawia Aneks Nr 1 do Umowy z Dnia 1 czerwca 2008 r., który podpisano 1 lutego 2010 r.

Barczewo

W 2010 r. MBP w Barczewie otrzymała dotację na pełnienie obowiązków biblioteki powiatowej w wysokości 4 216 zł, którą przeznaczyła na zakup materiałów biurowych.

Biskupiec Reszelski

Na pełnienie zadań biblioteki powiatowej MBP w Biskupcu otrzymała w 2010 r. dotację w wysokości 4 216 zł, które przeznaczyła na doposażenie stanowiska pracy i materiały biurowe.

Dobre Miasto

Na pełnienie zadań M-GBP w Dobrym Mieście otrzymała w 2010 r. dotację w wysokości 4 216 zł. Biblioteka wykorzystała ją m.in na zakup sprzętu komputerowego i opłaty za Internet.

Dywity

GBP w Dywitach otrzymała w 2010 r. dotację na pełnienie zadań biblioteki powiatowej w wysokości 3 000 zł. Wydatkowano ją m.in. na zakup nowego czytnika kodów i systemu alarmowego do nowego lokalu biblioteki.

Gietrzwałd

Na pełnienie zadań biblioteki powiatowej GBP w Gietrzwałdzie otrzymała w 2010 r. dotację w wysokości 3 000 zł, którą przeznaczyła na opłacenie łącza internetowego.

Jeziorany

MBP w Jezioranach otrzymała w 2010 r. na pełnienie zadań biblioteki powiatowej dotację w wysokości 4 216 zł, które przeznaczyła m.in. na zakup sprzętu komputerowego i opłaty za Internet.

Kolno

Na pełnienie zadań biblioteki powiatowej GBP Kolno z/s w Lutrach otrzymała w 2010 r. dotację w wysokości 3 000 zł, które przeznaczyła na płace dla pracowników.

Olsztynek

M-GBP w Olsztynku na pełnienie zadań biblioteki powiatowej otrzymała w 2010 r. dotację w wysokości 4 216 zł, które przeznaczyła na zorganizowanie teatrzyku i warsztatów rękodzielniczych oraz sfinansowanie spotkań autorskich oraz zakup sprzętu komputerowego.

Purda

Na pełnienie zadań biblioteki powiatowej GBP w Purdzie otrzymała w 2010 r. dotację w wysokości 3 000 zł, którą przeznaczono na opłaty za usługi telekomunikacyjne i konserwację urządzeń alarmowych.

Stawiguda

Zadania BPG w Stawigudzie jako biblioteki powiatowej ujęte zostały w nadanym w 21.10.2010 r. Statucie Biblioteki Publicznej Gminy Stawiguda.

Na pełnienie zadań biblioteki powiatowej BPG w Stawigudzie otrzymała w 2010 r. dotację w wysokości 3 000 zł, które przeznaczyła m.in. na zakup sprzętu komputerowego i oprogramowania.

Świątki

GBP w Świątkach otrzymało na pełnienie zadań biblioteki powiatowej dotację w wysokości 3 000 zł, które przeznaczyła m.in. na zakup i konserwację sprzętu komputerowego.

Powiat ostródzki

Biblioteka zatrudnia instruktora d/s obsługi bibliotek w powiecie w wymiarze ½ etatu. W 2010 r. MBP w Ostródzie

• prowadziła działalność kulturalno-oświatową i doradztwo merytoryczne dla bibliotekarzy z powiatu;
• zorganizowała ponadlokalny konkurs p.h. „Szlakiem Drwęcy”, w którym nagrody książkowe ufundowało Starostwo;
• przeprowadziła 2 szkolenia:
  1. dla bibliotekarzy powiatu ostródzkiego, pt. „Wyszukiwanie zaawansowane i sporządzanie zestawień bibliograficznych w MAK”;
  2. dla bibliotekarzy powiatu ostródzkiego i bibliotekarzy z bibliotek szkolnych, warsztaty plastyczne przeprowadzone przez firmę GDD;
• zakupiła pozycję „2010. Rok wielkich rocznic miast i wsi powiatu ostródzkiego” dla wszystkich bibliotek z terenu powiatu.

Powiat piski

25 lutego 2010 r. Uchwałą Nr XXXVIII/217/10 Rada Powiatu Pisz powierzyła Gminie Pisz prowadzenie zadań powiatowej bibliotek publicznej na okres dwóch lat.

W ramach realizacji zadań biblioteki powiatowej MBP w Piszu sprawowała opiekę merytoryczną nad bibliotekami powiatu i prowadziła doradztwo instrukcyjno-metodyczne dla bibliotek w terenie mające na celu doskonalenie warsztatu bibliotekarskiego.

Biblioteka zorganizowała szkolenia dla pracowników bibliotek gminnych powiatu piskiego z dziedziny pracy z najmłodszym czytelnikiem o tematach:

• „Książka kontra media” – szkolenie pomagające poznać i zrozumieć fascynację dzieci światem telewizji i reklam. Bibliotekarze poznali sposoby zabawy zachęcające do korzystania z książek i nauki czytania.
• „Kultura żywego słowa” – szkolenie o sposobach zachęcania najmłodszych czytelników do obcowania z literaturą na przykładzie zabaw powiązanych z wybranymi utworami literackimi.
• „Mądre bajki, dobre bajki, pożyteczne bajki” – biblioterapia w pracy bibliotekarza.

Powiat węgorzewski

Podobnie jak w zeszłych latach w 2010 r. funkcję instruktora powiatowego pełnił w MGBP w Węgorzewie pracownik Czytelni dla Dorosłych. Wzrosła kwota przyznawana przez Powiat na realizację zadań biblioteki powiatowej i wynosi obecnie 6 000 zł (o 1 000 zł więcej niż w roku ubiegłym).

Dodatkowo biblioteka otrzymała od Starostwa nieodpłatnie 150 egz. informatora „Północne wrota Mazur” – powiat węgorzewski i okolice.

Kontynuowano prace nad tworzeniem bibliografii piśmiennictwa regionalnego.

M-GBP w Węgorzewie zorganizowała w 2010 r. dwa powiatowe konkursy dla dzieci powiązane z plenerową imprezą „Piraci z Karaibów”, zorganizowaną wspólnie z Węgorzewskim Centrum Kultury z okazji Dnia Dziecka:

• konkurs plastyczny ph. „PIRACI - postacie, skarby, żaglowce, mapy, bandery...”,
• konkurs na „Najfajniejszy strój piracki”, adresowany do dzieci w wieku 5 – 15 lat .

Łącznie w obu konkursach udział wzięło 86 uczestników z Węgorzewa i powiatu, nagrodzono 8 osób, 12 uczestnikom wręczono wyróżnienia.

W 2010 r biblioteki powiatowe nie działały w następujących powiatach: kętrzyńskim, nowomiejskim, szczycieńskim (bez zmian w stosunku do 2009 r.). Być może w najbliższym roku stan ten ulegnie zmianie, ponieważ w 2010 r. do Starostwa Powiatowego w Nowym Mieście Lubawskim wpłynęło pismo Burmistrza Miasta w sprawie utworzenia Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Nowym Mieście Lubawskim.

Przypisy: