IX. Programy pomocowe, projekty realizowane w bibliotekach.

Kolejny rok można zauważyć, że w bibliotekach województwa warmińsko-mazurskiego upowszechnia się idea zdobywania środków pozabudżetowych na rozwijanie infrastruktury i nowych usług. Realizowane w tym zakresie projekty mają charakter ciągły, cykliczny lub też jednorazowych akcji.

W Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Olsztynie realizowano następujące projekty:

• BIL - Baza Informacji Lokalnej - projekt mający na celu dostarczenie wszystkim zainteresowanym środowiskom aktualnej informacji lokalnej, głównie użytkowej na temat województwa, powiatu, miasta, gminy. Do aktualizacji danych służy proste oprogramowanie, które może obsługiwać osoba bez wykształcenia informatycznego. Obecnie dostępnych jest 45 baz z województwa warmińsko-mazurskiego (w 2005 r. powstały bazy Działdowa, Godkowa i Milejewa), których zawartość można przeglądać pod adresem www.bil-wm.pl. Projekt realizowany od 2001 r.;
• WPBP - projekt biblioteki w formie wirtualnej rozproszonej, realizowany od 2000 roku, początkowo przez biblioteki publiczne z terenu powiatu olsztyńskiego ziemskiego (12 gmin). Koordynację projektu zapewniają Starostwo Powiatowe i Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie. Bliższe informacje zawiera strona internetowa projektu: www.wbp.olsztyn.pl/wpbp;
• Sieć partnerstwa i sieć informacji o Unii Europejskiej na obszarach wiejskich w regionie Warmii i Mazur - podstawowym jego celem było przygotowanie pracowników bibliotek powiatowych do prowadzenia regionalnych centrów informacji o Unii Europejskiej nastawionych głównie na działania na obszarach wiejskich. Projekt zakładał wykorzystanie możliwości programu LEADER+, doświadczeń Carrefour na Bornholmie oraz Satelitarnego Biura na Warmii i Mazurach w celu przygotowania pracowników samorządowych województwa do prowadzenia Lokalnych Grup Działań, opracowywania Strategii Rozwoju Obszarów Wiejskich, wykorzystywania programów pomocowych dla rozwoju regionu. W 2005 r. WBP w Olsztynie współorganizowała konferencję końcową projektu;
• Ikonk@-Edukacj@ - w ramach projektu przeprowadzono szkolenie (opracowane dzięki współpracy Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego i Fundacji Bertelsmanna) na platformie e-learningowej na stronie internetowej www.bibweb.pl. dla 290 bibliotekarzy z województwa warmińsko-mazurskiego;
• Autobus Internetowy - projekt we współpracy z Ministerstwem Nauki i Informatyzacji (obecnie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji) oraz Polskim Centrum Kompetencji Administracji i Edukacji Elektronicznej, którego celem jest aktywizacja wspólnot lokalnych z obszarów o niższym poziomie rozwoju gospodarczego oraz rozwijanie umiejętności związanych z korzystaniem z Internetu, a także wskazanie konkretnych rozwiązań w dziedzinie społeczeństwa informacyjnego. W 2005 r. poczyniono przygotowania do projektu, a realizacja przewidziana jest na 2006 r.;
• Projekt modelowy: Kultura Informacja Sukces - Sieć PIAP w województwie;

Projekty realizowane przez biblioteki publiczne województwa warmińsko-mazurskiego:

1. Wnioski składane do programów operacyjnych ministerstw:

Ministerstwo Kultury:

• w ramach programu operacyjnego "Inicjatywy lokalne":
  • Papiernia artystyczna (Biblioteka Elbląska) - celem przedsięwzięcia było pobudzanie kulturalnych inicjatyw lokalnych poprzez stworzenie warunków do rozwoju twórczości na poziomie lokalnym. Pracownia papieru czerpanego została zorganizowana w zabytkowym obiekcie Biblioteki Elbląskiej mieszczącej się na Elbląskiej Starówce. Dodatkowym walorem tego przedsięwzięcia było nawiązanie do wielowiekowej tradycji miasta Elbląga, w którym istniały cechy drukarskie, papiernicze i introligatorskie. Pracownia papieru artystycznego została wyposażona w specjalistyczny sprzęt do ręcznej produkcji papieru. Pomieszczenie pracowni zostało podzielone na salę wystawową, właściwą czerpalnię papieru oraz pracownię grafiki i zdobienia papieru. Zajęcia w nich prowadzone skierowane były do dzieci i młodzieży, a w przyszłości skierowane będą również do turystów odwiedzających Elbląg;
  • Letnie Ogrody Polityki (Biblioteka Elbląska) - wspólnie z tygodnikiem "Polityka" organizuje cykliczne spotkania ze znanymi i cenionymi polskimi intelektualistami i ludźmi kultury, koncerty artystyczne, wystawy, konferencje oraz wykłady, których celem jest podniesienie poziomu wiedzy o kulturze oraz integracja lokalnej społeczności. W 2005 r. odbyły się m.in. debata międzyredakcyjna "Niemcy i Polacy - Jak współpracować, jak pięknie się różnić?" z udziałem redaktora naczelnego "Polityki" Jerzego Baczyńskiego, redaktora Adama Krzemińskiego, Gerarda Spörla, szefa działu zagranicznego "Der Spiegel"; "Kiedy muzyka staje się poezją? w której udział wzięli Wojciech Waglewski, Martyna Jakubowicz; "Literatura nowych generacji" - Aleksander Kaczorowski, Paweł Dunin-Wąsowicz, Sławomir Sierakowski; "Kartki z PRL-u" - Wiesław Władyka, autor książki "Kartki z PRL-u". Spotkaniom towarzyszyły koncerty Martyny Jakubowicz, zespołu VOO VOO, Myslovitz, Hey oraz spektakle plenerowe Teatru Biura Podróży "Carmen Funebre" Pawła Szkotaka, reżysera nagrodzonego Paszportem Polityki w 2005 r.;
• w ramach programu operacyjnego "Obserwatorium Kultury":
  • Sesja Naukowa "Życie kulturalne Elbląga na przełomie XIX i XX wieku" (Biblioteka Elbląska, SBP) - na której referaty wygłosili m.in.; ks. prof. dr hab. Anastazy Bławat z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego "Obrońca polskiej kultury - Henryk Nitschmann", prof. dr hab. Jan Marian Małecki z Uniwersytetu Gdańskiego "Jak odkryłem Henryka Nitschmanna. Przyczynek do kontaktów krakowskiego slawisty z elbląskim polonofilem", dr Janusz Hochleitner z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego "Życie społeczno-kulturalne diaspory katolickiej przy parafii św. Wojciecha w Elblągu". W ramach projektu wydano także monografię pt. "Henryk Nitschmann. Życie i dzieło" oraz "Henryk Nitschmann 1826-1905. Materiały z sesji naukowej zorganizowane z okazji setnej rocznicy śmierci. Elbląg, 18 listopada 2005". Sesja Naukowa otrzymała również dofinansowanie z Urzędu Miasta w Elblągu;
  • Badanie uczestnictwa w kulturze mieszkańców Elbląga i powiatu elbląskiego (Biblioteka Elbląska) - celem strategicznym był monitoring i analiza systemu kultury w aspekcie społecznym Elbląga i powiatu elbląskiego. Celami szczegółowymi były analizy sposobów korzystania z oferty kulturalnej mieszkańców Elbląga i powiatu, analizy wpływu stratyfikacji społecznej na aktywność kulturalną i angażowanie się społeczeństwa w życie publiczne, opis funkcjonowania instytucji kultury oraz ich oceny przez respondentów, opis środowisk wzorcowotwórczych i zaniedbanych oraz analizy wpływu mobilności społecznej na jakość i specyfikę korzystania z dostępnej oferty kulturalnej. W badaniach wykorzystano metodę ankietową - zebrano 625 ankiet;

Ministerstwo Pracy i Gospodarki:

• Gminne Centrum Informacji (GBP Braniewo) - grant w konkursie ogłoszonym przez Wojewódzkie Biuro Pracy w Olsztynie na utworzenie Gminnego Centrum Informacji tzw. "Kiosku z Pracą". Głównymi celami i zadaniami GCI są: przeciwdziałanie strukturalnemu bezrobociu, wyłonienie i wykształcenie liderów dla realizacji programu rozwoju przedsiębiorczości i agroturystyki, niwelowanie dysproporcji pomiędzy różnymi środowiskami w dostępie do informacji i usług teleinformatycznych;

Ministerstwo Nauki i Informatyzacji:

• Pozyskanie środków finansowych na zainstalowanie łącza szerokopasmowego w bibliotekach w Szymanach i Lipowcu (GBP Szczytno);

2. Wnioski składane do stowarzyszeń i instytucji publicznych:
 

• "Moja miejscowość dawniej i dziś" projekt został zrealizowany wspólnie z 4 Drużyną Środowiskową Zielona Dolina dzięki zdobytemu grantowi od Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce (GBP Kalinowo). Jego celem było zagospodarowanie czasu wolnego dzieci i młodzieży w środowisku wiejskim, nauczanie aktywności, promocja literackich i plastycznych talentów twórczych dzieci i młodzieży, kształtowanie wrażliwości na piękno żywego słowa i kulturę języka, zapoznanie z twórczością wybranych pisarzy regionu. W ramach projektu zorganizowano 5 spotkań literackich, 3 wyjazdy do Muzeów, 5 wystaw, 3 konkursy (plastyczny, literacki i recytatorski), 4 spotkania z regionalnymi pisarzami oraz wydano 200 egzemplarzy tomiku poezji twórczości dziecięcej z terenu Gminy Kalinowo;
• "Z ekonomią na Ty" - konkurs finansowany przez Narodowy Bank Polski, którego celem było upowszechnianie wśród młodzieży wiedzy ekonomicznej, rozbudzenie zainteresowań tematyką ekonomiczną, a także promowanie biblioteki jako ośrodka informacji (udział w konkursie wzięły m.in. Biblioteka Elbląska, MBP Bartoszyce, MBP Mrągowo, MBP Olsztyn; nikt nie otrzymał nagrody);

3. Wnioski składane do Fundacji:

Fundacja S. Batorego:

• "Książki dla bibliotek" - program, w ramach którego 8 bibliotek publicznych uzyskało środki na zakup literatury humanistycznej od Fundacji S. Batorego (MBP Bartoszyce, MBP Braniewo, MGBP Kisielice, MBP Mrągowo, MGBP Pisz, MGBP Susz, GBP Szczytno, MGBP Węgorzewo);

Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności:

• za pośrednictwem lokalnych organizacji grantowych w ramach programu operacyjnego "Działaj lokalnie IV"
  • "Na wsi nie musi być nudno" (GBP Godkowo) - celem projektu była aktywizacja lokalnej społeczności, dostarczenie mieszkańcom rozrywki i wiedzy oraz umożliwienie uczestnictwa w kulturze. Biblioteka w ramach realizacji projektu (od czerwca do listopada 2005 r.) zorganizowała piknik z okazji Dnia Dziecka na boisku wiejskim, konkurs piosenki dla dzieci - Lato z piosenką, Imprezę "Pożegnanie lata", warsztaty plastyczne dla dzieci, plener malarski dla gimnazjalistów "Nasze okolice", dwa spektakle Teatru przy stoliku, konkurs recytatorski "Jesienne pejzaże", konkurs fotograficzny oraz Wieczór z poezją ks. Twardowskiego. Uczestnikami projektu byli czytelnicy biblioteki oraz mieszkańcy wsi Godkowo i innych pobliskich miejscowości;
  • "Biblioteka-miejscem integracji i edukacji dzieci i młodzieży z różnych środowisk" (MGBP Nidzica) - projekt polegał na zorganizowaniu warsztatów z pisarzem i ilustratorem książek, którzy przekazywali podstawowe informacje (poparte działaniami praktycznymi) na temat pisania i ilustrowania książek. Warsztaty umożliwiły młodym ludziom rozwój swoich zainteresowań i pogłębienie wiedzy, a także nauczyły tolerancji i szacunku do innych ludzi;
  • "Ocalałe dziedzictwo" (GBP Dubeninki) - projekt adresowany do młodzieży, którego celem było zorganizowanie warsztatów fotograficznych. Efektem końcowym była wystawa zdjęć ph. "Ocalałe dziedzictwo" przedstawiająca dorobek kulturowy gminy;
• w ramach realizowanego przez Polską Fundację Dzieci i Młodzieży programu "Równać szanse 2005"
  • "Warmia - Ślady Przeszłości" (GBP Świątki) - przedsięwzięcie artystyczno-edukacyjne angażujące młodzież gimnazjalną i licealistów w poszukiwanie i odkrywanie materiałów historycznych dotyczących regionu. Projekt podzielony został na dwa etapy: podczas pierwszego etapu ph. "Przygoda z archeologią" młodzież poznaje stare techniki ceramiczne, a następnie wykonuje naczynia o kształcie i ornamentyce podobnej do zabytkowej ceramiki warmińskiej. Etap drugi ph. "Świątki z warmińskich kapliczek" zakłada próby odtworzenia przez młodzież (pod kierunkiem miejscowych artystów) rzeźb ze starych przydrożnych kapliczek;
  • "Sztuka czytania cenniejsza niż złoto" (GBP Łukta) - celem projektu było polepszenie komunikacji interpersonalnej młodzieży mieszkającej na terenie gminy, nauka elementów pięknej dykcji podczas mówienia i czytania, zwiększenie zainteresowania książką i ogólnie pojętą kulturą polską, zachęcenie młodzieży do czynnego uczestnictwa w życiu kulturalnym środowiska lokalnego;

Fundacja L. Kronenbega:

• "Nikt nie rodzi się czytelnikiem" (MGBP Dobre Miasto) - celem projektu adresowanego do sześciolatków uczęszczających do przedszkola oraz ich rodziców było kreowanie potrzeb i pozytywnych nawyków w zakresie czytelnictwa, uwypuklenie roli czytania w systemie edukacji, kreowanie mody na czytanie, wykształcenie nawyku sięgania po książkę u dzieci i u dorosłych. W ramach projektu dla dzieci organizowane są "Spotkania z teatrem", wspólne czytanie i rysowanie, a dla rodziców równolegle - spotkania z psychologiem ph. "Nikt nie rodzi się rodzicem";
• "Zdążyć z informacją" (MBP Olsztyn) - rezultatem projektu było uruchomienie Pogotowia info, które umożliwia szybki kontakt z punktem informacji europejskiej MBP w Olsztynie;

Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej:

• "Sztuka jednoczy ludzi" (MBP Pieniężno) - głównym celem projektu była integracja poprzez sztukę oraz przełamywanie barier językowych i wzmocnienie przyjaźni polsko-niemiecko-rosyjskiej. W warsztatach artystycznych uczestniczyło 37 artystów, w tym 11 osób z zagranicy (po 5 osób z Rosji, Niemiec oraz 1 osoba z Danii);

Fundacja Wspomagania Wsi:

• "A wszystko gra... i słowa i gesty i dźwięki" (MGBP Pasłęk) - celem projektu było zwiększenie oferty kulturalnej i dostępu do różnych form kultury w Pasłęku poprzez cykl spotkań z teatrem ("Teatr przy Stoliku"), muzyką ("Wieczory z muzyką") i literaturą ("Salon Literacki");

Fundacja Bertelsmanna:

• "Biblioteka dla młodych klientów" - kontynuacja projektu w ramach którego w 2004 r. powstała nowa biblioteka w Olsztynie - Planeta 11 (MBP Olsztyn) - w 2005 r. Fundacja sponsorowała zakup nowości, szkolenie pracowników, projekty z kształtowania kariery zawodowej młodych ludzi oraz uzupełnienie wyposażenia biblioteki;

4. Wnioski składane do samorządów różnego szczebla:
 

• Urzędy Powiatowe: II edycja konkursu literackiego "Niech twórczość dotknie twego wnętrza" oraz "Pierwsza gwiazdka już za szybą..." (MBP Szczytno); "Dziecięca pracownia teatralna" (GBP Dubeninki); "Cudze chwalicie swego nie znacie" (GBP Kalinowo);
• Urzędy Gmin Miejskich: Ferie w Bibliotece, Wakacje w Bibliotece, Konkursy w Bibliotece, Tydzień Bibliotek - "Biblioteka od kulis" (Biblioteka Elbląska); współudział przy powstawaniu oraz wydanie książki Jana Dąbrowskiego "Miejsce na ziemi" (MBP Ostróda);
• Urzędy Gmin Wiejskich: remont budynku biblioteki (GBP Biskupiec).

5. Wnioski finansowane ze środków Unii Europejskiej:
 

• Permanentny transfer wiedzy pomiędzy bibliotekami miast bliźniaczych Elbląg-Ronneby OKO w OKO" (Biblioteka Elbląska) - celem ogólnym projektu była promocja tworzenia nowej sieci współpracy pomiędzy Biblioteką Elbląską oraz biblioteką z miasta partnerskiego Ronneby w celu poprawy standardów życia w oparciu o szwedzkie doświadczenia, gwarantując tym samym zrównoważony rozwój oraz integrację Europy. Efektem badawczym projektu były wnioski wysnute na podstawie badań "Efektywności funkcjonowania Biblioteki Elbląskiej w oparciu o normę ISO 11620", jakie odbywały się w czasie trwania projektu;
• "Książka dla dzieci świat bez granic" (MPBP w Olecku i MBP w Ełku) - projekt realizowany wspólnie z Biblioteką Publiczną w Vilkavivkis oraz Centrum Dzieci i Młodzieży w Vilkaviskis był związany z realizacją przestawień teatralnych na podstawie literatury litewskiej przez Polaków i literatury polskiej przez Litwinów. Zajęcia warsztatowe oraz imprezy towarzyszące (np. wystawy promujące książki polskie i litewskie oraz spotkania autorskie) odbywały się w Polsce i na Litwie;
• "Akademia Kultury Tradycji i Współczesności Olecko" (MPBP Olecko) - projekt realizowany w ramach Narodowego Programu dla Polski 2002 - wykonano modernizację, remont i doposażenie budynku Regionalnego Ośrodku Kultury, którego jednym z działów jest biblioteka;
• Program Młodzież (MBP Olsztyn) - biblioteka uzyskała środki na pobyt dwóch wolontariuszek.