Jolanta Juran

 

Adaptacja filmowa
(wybór literatury)

 

Poniższe zestawienie jest odpowiedzią na zapotrzebowanie czytelników, głównie uczniów i studentów. Porównanie filmu z jego literackim pierwowzorem należy do żelaznego zestawu tematów szkolnych, a także - już w pogłębionym i poszerzonym kontekście - do częstego typu referatów na studiach filologicznych.

Oprócz omówień dotyczących poszczególnych autorów czy konkretnych książek i filmów włączono do zestawienia prace traktujące o adaptacji filmowej teoretycznie. Wiele z nich mimo wczesnej daty powstania (np. lata 70.) nie utraciła swojej wartości.

W poniższym zestawieniu pominięto materiały dot. "Ogniem i mieczem" - obszerny ich blok znajduje się w zestawieniu "Ogniem i mieczem" - powieść i film (Bibliotekarz Warmińsko-Mazurski 1999 nr 1/2).

Książki

"Potop" Henryka Sienkiewicza / Tadeusz Bujnicki, Alicja Helman. - Wyd. 3 zm. - Warszawa : WSiP, 1994. - 138, [6] s. : il., fot., portr.
Powieść i film

Science fiction jako gatunek filmowy / Agnieszka Ćwikiel. - Katowice : Uniw. Śląski, 1985. - 125 s.: il. - Bibliogr.

Film a literatura : materiały filmoznawczej sesji naukowej 27-29 kwietnia 1976 roku / red. nauk. J . Trzynadlowski. - Wrocław, 1978. - 112 s.

Film polski wobec innych sztuk / pod red. A. Helman, A. Madej. - Katowice : Uniw. Śląski, 1979. - 215 s.
Zawiera m.in. : Gwóźdź A. : Polski film fabularny w relacji z innymi sztukami. - Film a literatura: bibliografia. - Wierzewski W.: Ekranizacje rodzimej klasyki literackiej w powojennej twórczości filmowej. - Wróblewska E.: O filmowym i literackim sposobie obrazowania (analiza porównawcza na przykładzie "Ziemi obiecanej").

Twórcza zdrada : filmowe adaptacje literatury / Alicja Helman. - Poznań : "Ars Nova", 1998. - 199 s.

Autor jako problem poetyki filmu / Marek Hendrykowski. - Poznań : UAM, 1988. - 174 s.

Adaptacje filmowe utworów literackich : problemy teorii i interpretacji / Maryla Hopfinger. - Wrocław : Ossol., 1974. - 197 s.
Zawiera m.in.: Adaptacje filmowe utworów literackich w Polsce powojennej (do 1967 roku)

Historia literatury w moim kinie / Aleksander Jackiewicz. - Warszawa : WAiF, 1974. - 372 s.: [8 s.] fot.

Moja filmoteka : literatura i teatr w filmie / Aleksander Jackiewicz. Warszawa : WAiF , 1989. - 447 s. : [32 s.] fot., portr.

Niebezpieczne związki literatury i filmu / Aleksander Jackiewicz. - Warszawa : WAiF, 1971. - 427 s.

Adaptacje filmowe "Pana Wołodyjowskiego" Henryka Sienkiewicza / Janina Koblewska. - War-szawa : WSiP, 1974. - 142 s.

Lektury na ekranie, czyli Mały Leksykon adaptacji filmowych / Barbara Kosecka, Katarzyna Kubisiowska. - Kraków : "Znak", 1999. - 213 s. : fot. Zawiera analizy 21 ekranizacji

Teoria filmu : wyzwolenie materialnej rzeczywistości / Siegfried Kracauer. - Warszawa : WAiF, 1975. - S.253 -264: Interludium: film i powieść.

Niektóre aspekty związków filmowo-literackich na podstawie "Panien z Wilka" Andrzeja Wajdy / Piotr Lis /W: W kręgu historii i teorii literatury. - Wrocław, 1987. - s. 83-97.

Poetyka powieści i filmów Tadeusza Konwickiego (na podstawie analiz utworów z lat 1947-1965) / Tadeusz Lubelski. - Wrocław : Uniw. Wrocł., 1984. - 182 s.

Obszary teatru / Stanisław Marczak-Oborski. - Wrocław : Ossol., 1986. -s. 243-250: Wyspiański i Wajda, czyli opętanie Polską
"Wesele" - dramat i film Filmowa pop-historia / Rafał Marszałek. - Kraków : Wydaw. Lit., 1984. - s. 154- 189:Wielkie widowiska. Ekranizacje klasyki powieściowej

Wielka improwizacja filmowa - opowieść o "Dziadach" Adama Mickiewicza - "Lawa" Tadeusza Konwickiego / Tadeusz Miczka. - Kielce : "Schumacher", 1992. - 32 s.

O twórczości Jarosława Iwaszkiewicza / pod red. Aliny Brodzkiej. - Kraków : WL, 1983. - 275 s.
Zawiera m.in. : Wajda A.: O filmowaniu prozy Jarosława Iwaszkiewicza. - Werner A.: Twórczość Jarosława Iwaszkiewicza w filmie

Z książki na ekran / Orłowski Władysław. - Łódź : Wydaw. Łódzkie, 1974. - 250 s.

Poloniści o filmie : [praca zbiorowa] pod red. Marka Hendrykowskiego. - Poznań : WiS, 1997. - 279 s.

Sienkiewicz i film / pod red. Lecha Ludorowskiego. - Kielce : Kieleckie Towarzystwo Naukowe, 1998. - 167 s.

Film i literatura / Wojciech Wierzewski. - Warszawa: COK, 1983. - 252 s.

Wyspiański w krainie filmu / Andrzej Urbańczyk, Zbigniew Wyszyński. - Kraków : Centrum Sztuki Filmowej - Krakowski Dom Kultury "Pałac pod Baranami", 1987. - 138, [2] s. : fot.

Wokół problemów adaptacji filmowej : praca zbiorowa / pod red. Eweliny Nurczyńskiej-Fidelskiej i Zbigniewa Batki. - Łódź : Centralny Gabinet Edukacji Filmowej Dzieci i Młodzieży, 1997. - 127 s.

Żeromski na ekranie / [ red. nauk. Jan Pacławski]. - Kielce : Kieleckie Towarzystwo Naukowe, 1997. - 75 s.

Artykuły

BLUESTONE George: Granice powieści i granice filmu. Pam. Lit. 1975 z. 2 s. 231-257.

HELMAN Alicja: Adaptacja - podstawowa technika twórcza kina. Kino 1998 nr 1 s. 45-49.

HELMAN Alicja: Adaptacje filmowe dzieł literackich jako świadectwo lektury tekstu. Kino 1985 nr 4 s. 17-21.

HELMAN Alicja: Problemy adaptacji. :"Kochanica Francuza". Kino 1992 nr 6 s. 22-25.

HELMAN Alicja: Wiatr od wzgórz. Arkusz 1998 nr 5 s. 5. Ekranizacje powieści Emily Bronte "Wichrowe wzgórza"

HELMAN Alicja: Wojna-zabawa. Kino 1999 nr 7/8 s. 46-48. Ekranizacje "Niebezpiecznych związków" Pierre'a Choderlos de Laclos

JABŁOŃSKI Witold, Kornatowska Maria, Jaskuła Zbigniew: Szekspir pop-kultury. Kino 1997 nr 7/8 s. 34-38, 64-65.
Adaptacje filmowe dramatów Szekspira

JOPKIEWICZ Tomasz: Proces trwa. Film 1998 nr 2 s. 72, il. Ekranizacje prozy Franza Kafki

KAŁUŻYŃSKI Zygmunt: Damska niszczycielka. Polityka 1999 nr 48 s. 43-44, 46.
O ekranizacjach powieści "Niebezpieczne związki"

KINO z biblioteki. [Dyskusja]. Oprac. Maja Wolny. Polityka 1999 nr 14 s. 54-56.
Ekranizacje utworów literackich

KLIMCZAK Lidia: Romans z literaturą. Adaptacje literackie czterdziestolecia. Ekran 1985 nr 8 s. 2-3.

KONICZEK Ryszard: Piekło wyobraźni. Literatura 1986 nr 3 s. 39.
Problemy ekranizacji literatury

(kn): Opowieści według Dickensa. Film 1998 nr 5 s.42, il.
Filmy wg powieści Dickensa

KOŁOS Sylwia: Nowe kino szekspirowskie. Prz. Artyst. - Lit. 1999 nr 6 s. 101-105.

KURZ Iwona: Shakespeare uniwersalny? Dialog 1998 nr 6 s. 93-101.

LASKOWICZ Krystyna: Adaptacje dzieła literackiego - teatr, film, radio, telewizja. Nurt 1972 nr 2 s. 44-48.

LUBELSKI Tadeusz: Popiół i diament. Kino 1992 nr 2 s. 20-23, 44, il.

MACHWITZ Zygmunt: Zwycięstwo Napoleona nad mrówkami. Tygiel Kult. 1998 nr 11/12 s. 89-92.
Adaptacja filmowa "Pana Tadeusza" z 1928 r.

MACHWITZ Zygmunt: Scenarzysta Henryk Sienkiewicz. Tygiel Kult. 1997 nr 6/7 s. 87-91.
Adaptacje filmowe

NIEMOJOWSKI Marcin: Wiliam zdobywca Oscarów. Machina 1999 nr 5 s. 38.
Ekranizacje Szekspira

NOSOWSKA Dorota: Literatura na ekranie. Cogito 1999 nr 5 s. 5.

ORLIŃSKI Wojciech: Sakiewka londyńczyka. Wiad. Kult. 1997 nr 19 s. 22.
Współczesne filmowe adaptacje dramatów Szekspira

PŁAŻEWSKI Jerzy: Czas odnaleziony. Wprost 1999 nr 27 s. 90, 92, il.
Adaptacje filmowe

SALSKA - KACA Mirosława: Z badań nad problemami genologii filmowej. Prz. Hum. 1984 nr 7/8 s. 13-26.

SKWARA Janusz: Literatura i film - sfera wpływów. Prz. Hum. 1972 nr 6 s. 125-136.

STACHÓWNA Grażyna: "Pan Tadeusz" - problemy z adaptacją. Dekada Lit. 1999 nr 11/12 s. 22-23.

TYCZYŃSKI Piotr: Szekspir i kino. Teatr 1996 nr 2 s. 21-24.

WAKAR Jacek: Arcydzieło trafia pod strzechy. Życie 1998 nr 299 s. 12-13.
Filmowe wersje "Pana Tadeusza

WERNER Andrzej: Więcej popiołu. Kino 1990 nr 5 s. 23-27.
"Popiół i diament" - film Wajdy i powieść Andrzejewskiego

ZAWORSKA Helena: Panie na włościach. Twórczość 1986 nr 2 s. 93-99.
"Panny z Wilka" - opowiadanie Iwaszkiewicza i film Wajdy