Kanał Mazurski

Budowę Kanału Mazurskiego rozpoczęto w 1911 r. Miał on połączyć rozlewisko Wielkich Jezior Mazurskich z rzeką Pregołą i otworzyć szlak wodny do Bałtyku. Kanał długości 51 km miał połączyć Mazury z rzeką Łyną i służyć do wywozu drewna, zboża i materiałów budowlanych oraz do przywozu węgla i nawozów. Planowano również wykorzystać go do osuszenia dużych obszarów łąk oraz odprowadzenia nadmiaru wody z obszaru Wielkich Jezior Mazurskich. Do I wojny światowej wybudowano m.in. śluzy na Krutyni i Sapinie. Jeziora Zyzdrój, Mokre i Gołdopiwo natomiast miały stać się swego rodzaju zbiornikiem wyrównawczym, zapobiegającym nadmiernemu odprowadzeniu wody z jezior mazurskich. II wojna światowa spowodowała przerwanie budowy kanału – rozbudowy już nigdy nie podjęto ponownie.
Aby pokonać różnicę poziomów wynoszącą 111 m wybudowano dziesięć śluz, z których pięć znajduje się na terenie Polski. Monumentalną śluzę można zobaczyć w miejscowości Guja Duża. Wysokość tej śluzy wynosi 15 m, szerokość prawie 8, a długość 52 m. Ciekawym jest fakt, że wszystkie urządzenia śluzy miały ręczny napęd. Śluza niedokończona znajduje się w Leśniewie Górnym. Brak wody świetnie ułatwia zapoznanie się z techniką budowlaną zastosowaną przy budowie kanału.
Dzisiaj Kanał Mazurski jest atrakcją podziwianą ze względu na urządzenia hydrotechniczne oraz bogatą faunę i florę w otaczających go lasach i rezerwatach.

Źródła:
Koziak, Mariusz, Mazury i Warmia, Warszawa, 2002.