|
|
GazowniaGórowo Iławeckie
Na terenie gazowni stoi zabytkowy budynek pierwszej miejskiej gazowni (z 1908 r.), która początkowo dostarczała gaz do latarni ulicznych. Decyzję o budowie gazowni na węgiel kamienny podjął magistrat 6 maja 1907 r. Inwestycję zlecono specjalistycznej firmie Karla Frandego z Bremy. Wg przygotowanej przez nią dokumentacji gazownia miała produkować 50 dm3 gazu na dobę, miały powstać piece jeden podwójny, jeden potrójny, zbiornik gazu o pojemności 350 m3, sieć rur o przekroju od 150 do 60 mm swą długością zbliżała się do 8000 m, zaś koszt całości obliczono na sumę 96 tys. ówczesnych marek. Budowę ukończono 13 września 1908 r., w tym dniu wyprodukowano pierwszy gaz. Cena 1 m3 wynosiła 20 fenigów za gaz oświetleniowy oraz 15 fenigów za rurowy. Węgiel dowożono z kopalni Bulfen. Pierwszy milion m3 gazu wyprodukowano 15 lutego 1920 r., drugi – 8 kwietnia 1931 r. Gazownia w latach 1908-1910 zarządzana była przez Centralny Urząd w Bremie. W 1910 r. przeszła pod zarząd miasta, jej kierownikiem został Altermann, którego w 1912 r. zastąpił Naujod. Wojenna zawierucha zaważyła na dostawach węgla do gazowni i w 1919 r. gaz produkowano z kłód drewnianych i pniaków, co powodowało wyzwalanie się w nim octanów. Niszczyły one nagminnie gazowe liczniki. Z tego, m.in., powodu zamontowano w 1921 r. koksowe urządzenie gazowe, pozwalające na łączenie w wysokiej temperaturze gazu koksowego z węglowym. Dla usprawnienia pracy palaczy zamontowano w 1920 r. maszynę do załadunku retort tzw. muldę. Do 1925 r. miasto było oświetlane przez 42 latarnie gazowe, gazownia obsługiwała około 400 gospodarstw domowych. Po wprowadzeniu elektryczności gazownia nadal utrzymywała produkcję, ponieważ energii elektrycznej używano przeważnie do napędu maszyn rolniczych, urządzeń zakładowych rzemiosła i produkcji. Gazownia pracowała nieprzerwanie aż do lutego 1945 r. Źródła: |
Źródło:
