Kościół p.w. św. Anny

Mołtajny

Kościół wybudowano z kamienia polnego oraz cegły na przełomie XIV i XV w. Pierwszy raz wymieniony został w r. 1384. W 1404 r. dokumenty wspominają już kamienną świątynię, którą stopniowo powiększano przez cały XV w. – wtedy ukończona została część główna kościoła z zakrystią, przedsionkiem i wieżą. W l. 1989-1991 ostatni raz wyremontowano świątynię.
Gotycki kościół jest niewielki, posiada elementy architektoniczne charakterystyczne dla takich budowli, np. ozdobne szczyty zakrystii oraz przedsionka – pierwszy pięcioczęściowy i drugi trzyczęściowy. Najbardziej interesujące fragmenty wyposażenia kościoła pochodzą z większości XVI i XVIII w.: ołtarz główny oraz kazalnica i organy z 1782 r. autorstwa Krzysztofa Henryka Obucha z Morąga. Ich fundatorem była rodzina Egloffsteinów – tak jak i ławy z 1750 r., wielkich lichtarzy z końca XVII w. i innych sprzętów liturgicznych z XVI-XVIII w. Niewysoka wieża kościoła zakończona jest metalową chorągiewką z napisem – datą 1651 oraz inicjałami dziedzica z rodu von Schlieben – G.v.S.
Lokalna tradycja głosi, iż kościół połączony jest podziemnym tunelem z pałacem w Arklitach.
Średniowieczne miejsce szczególnego kultu św. Anny, a co za tym idzie – licznych okolicznych pielgrzymek.
Od reformacji aż do końca II wojny światowej kościół funkcjonował jako świątynia ewangelicka. Jej wygląd i wyposażeniu kształtowała hojność z rąk dziedziców Arklit. Największymi mecenasami budowli były rodziny von Schlieben (XVII w.) oraz von und zu Egloffstein (XVIII w.).
W posadzce kościoła zachowało się epitafium jednego z członków rodu von Schlieben z Arklit, zmarłego w r. 1561, a pochowanego w podziemiach, zgodnie ze zwyczajem „ad sanctos apud ecclesiam”.

Źródła:
Rzempołuch Andrzej, Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn, 1992. http://pl.wikipedia.org/wiki/Mo%C5%82tajny