Kościół p.w. Narodzenia NMP

Wieliczki

Kościół drewniany, modrzewiowy. Wzniesiony – według napisu na belce – w 1676 r. Budowla pseudobazylikowa z bocznymi emporami, cała oszalowana; pod względem planu i rozmiarów – zbliżona do świątyni w Ostrykole. Wieża dostawiona w l. 1693-1694. Korpus, chór i boczne aneksy konstrukcji zrębowej, węgłowanej na jaskółczy ogon, wieża szkieletowa. Wnętrze z płaskim stropem.
Bogato ornamentowany ołtarz wykonany przez snycerza Schöbela z Olecka (1708 r.), ambona z 1712 r., ufundowana przez proboszcza Michała Giżyckiego w 1712 r. z polichromią z 1712 r. (na koszt parafii) odnowiona została przez F. Oleszkiewicza w 1926 r. Umieszczono na niej dwa herby fundatorów kościoła: wspomnianego Michała Giżyckiego herbu „Gozdowa” i jego żony z domu Braunswald.
Pierwszy kościół w miejscowości Wieliczki rozpoczęto budować w 1552 r., ale najazd tatarski w 1656 r. zniszczył zarówno kościół, jak i wioskę. W dwa lata zaczęła powstawać nowa świątynia, lecz w 1674 r. całkowicie zniweczył ją ogromny huragan. Obecny kościół jest więc trzecią, wreszcie pozytywnie, zrealizowaną zabudową sakralną miejscowej parafii. Wszystkie opisane świątynie budowano z drewna.
Pod kościołem skonstruowano dwie krypty przeznaczone na grobowce, ale w XIX w. zasypano je. W latach 1925-1927 podczas generalnego remontu, gdy zakładano pod kościołem ogrzewanie, znaleziono tam 23 trumny z XVII wieku. Do 1945 r. kościół należał do ewangelików.

Źródła:
Rzempołuch Andrzej, Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn, 1992.
Z wizytą w parafii Wieliczki. Oprac. ks. Jerzy Sikora. „Martyria” 2006 nr 11.