Kamienica Naujacka w Olsztynie

Obecny kształt kamienica otrzymała w 1907 r., podczas rozbudowy zainicjowanej przez Ottona Naujacka – wcześniej była zwykłą, niewyróżniającą się kamienicą czynszową. Zbudowana z cegły ceramicznej na nieregularnym planie – składa się z trzech kondygnacji, piwnic i użytkowego poddasza. Elewacje od strony ulic Dąbrowszczaków i Mrongowiusza są asymetryczne, rozczłonkowane balkonami, cylindrycznymi aneksami, ryzalitami oraz balkonami; tynki o zróżnicowanej fakturze – w partii cokołu, po bokach portalu, częściowo w ryzalitach oraz na elewacjach wieżyczek i szczytów gładkie, w pozostałych partiach fakturalne; elewacja frontowa (wschodnia, od ul. Dąbrowszczaków) o zróżnicowanej liczbie osi na poszczególnych kondygnacjach. Dominującym elementem frontu jest niesymetryczny ryzalit z cylindrycznym aneksem w narożniku południowo-zachodnim na poziomie pierwszej kondygnacji oraz loggią na poziomie trzeciej. Loggia przepruta trzema arkadami wspartymi na drewnianych dekoracyjnie opracowanych słupach, z których środkowa szersza i wyższa od bocznych; otwory po bokach przesłonięte do 1/3 wysokości witrażowymi parawanami; nad loggią dekoracyjny dach o wklęsło-wypukłej linii łuku; powyżej kopulasty, mniejszy daszek z oknem na osi; całość wieńczy trójkątny, wyższy od budynku szczyt, bogato zdobiony sztukateriami o motywach secesyjnych.
Początkowo była to jedna z typowych dla Olsztyna willi fabrykanckich. Według niektórych źródeł budynek w 1938 r. przejęło SS. Po 1945 r. w suterenie od strony ul. Mrongowiusza urządzono sklep spożywczy, zaś w całości budynku znajdował się (ostatecznie, po kilku zmianach „instytucjonalnych”) żłobek i dom pomocy społecznej dla niepełnosprawnych ruchowo.
Liczne wewnętrzne atuty architektoniczne budynku zasłoniły kolejne udogodnienia funkcjonalne, wynikające z użytkowości kamienicy. Wiele detali stanowiących o dużej wartości budowli, np. złocenia na sufitach, ukryto pod warstwami farby. Ogromnych spustoszeń na strychu dokonały gołębie.
Obecnie swoją siedzibę ma tam Miejski Ośrodek Kultury, który pieczołowicie przeprowadził w nim gruntowny, staranny i kosztowny remont. Dzięki temu kamienica jest w 90% zgodna ze stanem z 1907 r. i podziwiać w niej można wiele elementów oryginalnego wnętrza (klamki, zawiasy, secesyjne glazurowane kafle, witraże, drewniane balustrady). Odrestaurowano kuchnię z oryginalnymi kafelkami na ścianach. Wnętrze złocenia, szerokie pasy stiukowej dekoracji z kwiatowymi girlandami, obramowania o motywach secesyjnych wokół okien (girlandy, wstęgi, stylizowany ornament roślinny), profilowane gzymsy, dekoracyjnie opracowane drewniane partie balkonów. Na podłodze leży secesyjna mozaika i lastriko. Jest tam też przepiękna szklana markiza, a w oknach duże witraże z motywami warmińskich krajobrazów, geometrycznymi oraz roślinnymi (podczas gruntownej renowacji prace wykonał artysta plastyk Jacek Grudziński).

Źródła:
http://kultura.wm.pl/Kamienica-Naujacka-doczekala-sie-opracowania,73900