Letni pałac biskupów warmińskich

Smolajny

Założenie pałacowo-parkowe malowniczo usytuowane w otoczeniu lasów, na wzgórzu, w zakolu rozlewisk rzeki Łyny. Obecny pałac wzniesiony został staraniem biskupa Adama Stanisława Grabowskiego w połowie XVIII w. – to budowla założona na rzucie prostokąta, dwukondygnacyjna, z obustronnym, nieznacznym ryzalitem na osi, zwieńczonym trójkątnym naczółkiem, przykryta wysokim dachem czterospadowym. Elewacje i ryzality ozdobiono pilastrami, okna znajdują się w układzie regularnym. W polu naczółków ryzalitu można zauważyć herb biskupa Grabowskiego w bogatym ornamencie roślinnym.
Właściwe założenie parkowe o układzie krajobrazowym komponowane było w latach 1765-1795, za czasów biskupa Ignacego Krasickiego. Zachował się zróżnicowany gatunkowo starodrzew, a także stary, parkowy mur ogrodzeniowy.
W okresie powojennym – aż do dziś – w pałacu ma siedzibę technikum rolnicze, które opiekuje się także parkiem. W ostatnich latach wznowiono tu hodowlę koni, głównie pod wierzch.

Źródła:
Jackiewicz-Garniec Małgorzata, Garniec Mirosław, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, Olsztyn, 1999.