„Słowo ważna rzecz” wystawa z okazji Roku Reformacji
15 października 2017 r.

W Galerii Stary Ratusz WBP odbył się wernisaż wystawy pt.: „Słowo ważna rzecz” zorganizowanej przez naszą instytucję z okazji obchodów Roku Reformacji. Wystawę uzupełniła prezentacja starych druków z okresu reformacji z naszej kolekcji. Podczas wernisażu wystąpili goście: ks. biskup Rudolf Bażanowski, ks. Tomasz Garwoliński oraz Członek Zarządu Województwa Marcin Kuchciński, który przekazał naszym czytelnikom ręcznie numerowany reprint pierwszego wydania Kancyonału Pruskiego autorstwa ks. Jerzego Wasiańskiego z Nidzicy, który ukazał się nakładem drukarni Jana Henryka Hartunga w  1741 roku w  Królewcu. Do reprintu załączono opracowanie historii Kancjonału dwóch autorów profesora Janusza Jasińskiego i profesora Janusza Małłka oraz jako aneks zapis cyfrowy na płycie kancjonału po wszystkich uzupełnieniach o  pieśni aż do ostatniego z  1911 roku.


SŁOWO WAŻNA RZECZ – wystawa z okazji obchodów Roku Reformacji. Stare druki z okresu reformacji są dziś świadectwem wymiany myśli oraz ożywionych dyskusji, które zainicjowały wiele zmian w XVI-wiecznej Europie. Mówią nam nie tylko o rozważaniach ówczesnych teologów, ale przede wszystkim dowodzą wpływu ruchu reformatorów na rozwój kultury słowa, języka i druku w wielu krajach. Niewielka, ale cenna kolekcja zabytków piśmiennictwa z tego okresu znajduje się także w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Olsztynie. W oparciu o nią przygotowaliśmy okolicznościową wystawę, którą mamy przyjemność Państwu zaprezentować.

Źródłem Reformacji zapoczątkowanej przez katolickiego augustiańskiego mnicha i doktora teologii ks. Marcina Lutra była Biblia i poważne potraktowanie jej poselstwa. W centrum biblijnego przesłania pozostaje Chrystus i Jego Ewangelia. Przyjęcie tej prawdy prowadzi do odnowy - do zmiany formacji duchowej, a przez to i postawy życiowej człowieka.

Przetłumaczenie przez Lutra Biblii na język niemiecki, aby mogła być czytana w każdym domu, a także napisanie Śpiewnika dla ludu z wieloma nowymi pieśniami, wprowadzenie ich do liturgii, przyczyniło się do ożywienia pobożności i rozwoju kultury. Biblia i pisma reformatorów były drukowane oraz rozpowszechniane, co sprzyjało krzewieniu się czytelnictwa i rozwojowi szkolnictwa. Reformacja z jej pismami inicjowała rozkwit kultur i podniosła rangę języków narodowych.
bp. Rudolf Bażanowski

Reformacja była drugą, obok humanizmu, siłą kształtującą rozwój cywilizacji europejskiej w XVI wieku. Rozpoczęty przez Marcina Lutra w Niemczech ruch uległ radykalizacji, dlatego nazwano go reformacją, a nie reformą Kościoła. Nauka Lutra wyzwoliła także ogromne siły społeczne i polityczne.
Książęta niemieccy widzieli w reformacji m.in. dodatkową szansę rozszerzenia i umocnienia swej władzy terytorialnej kosztem cesarstwa i Kościoła. Bogaci mieszczanie chcieli zmniejszenia przywilejów duchowieństwa, a zwiększenia swoich uprawnień w Kościele. Reformacja stała się więc nie tylko ruchem religijnym, ale także społecznym i politycznym.
Zasługą reformacji było powstawanie tłumaczeń Biblii na języki narodowe. Biblia brzeska (Radziwiłłowska), przetłumaczona przez polskich protestantów, była jednym z pierwszych przekładów na języki narodowe (1563). Nieco wcześniej powstało katolickie tłumaczenie na język polski, zwane Biblią Leopolity (1561). Trwałym dziedzictwem polskiej reformacji jest powstanie bogatej literatury, głównie religijnej w języku polskim, co skutkowało rozwinięciem i upowszechnieniem języka literackiego. Protestantami było wielu prekursorów polskiej literatury, m.in. Mikołaj Rej. Dzięki reformacji ożywiło się i wzbogaciło także piśmiennictwo katolickie, kontrreformacyjne, które musiało skutecznie konkurować z literaturą protestancką.
ks. Tomasz Garwoliński

Przekazanie reprintu „Kancyonału Pruskiego”, po lewej stronie: Renata Pietrulewicz, wicedyrektor WBP oraz po prawej Marcin Kuchciński Członek Zarządu Województwa. Wystąpienie podczas spotkania, po lewej stronie Anita Romulewicz, Kierownik Pracowni Regionalnej WBP, po prawej ks. biskup Rudolf Bażanowski
Zbiory WBP tematycznie związane z reformacją Wystąpienie podczas spotkania ks. Tomasz Garwoliński
Widownia słucha wystąpień Widzowie oglądają reprint Kancyonału Pruskiego oraz stare druki z kolekcji WBP w Olsztynie

Prezentacja „Kancyonału Pruskiego”

powrót