Olsztyn - przestrzeń kosmiczna
19 lutego 2009 r.

Olsztyn włącza się do obchodów Międzynarodowego Roku Astronomii 2009, między innymi prezentując swoje astronomiczne dziedzictwo pozostawione przez Mikołaja Kopernika wielkiego badacza, związanego ze stolicą Warmii i Mazur.
Wystawa „Olsztyn - przestrzeń kosmiczna” to jedna z imprez, które towarzyszą Olsztyniakom w obchodach Roku Astronomii.
Na wystawie zaprezentowane zostały m.in. zbiory meteorytów z kolekcji Olsztyńskiego Planetarium, tablice z gwiazdozbiorami wg Jana Heweliusza, Instrumenty astronomiczne z epoki Kopernika.

W trakcie wernisażu m. in.:

  • gawęda o Koperniku i “Szlaku Kopernikowskim” Andrzeja Bobrowicza z Olsztyńskiego Oddziału PTTK
  • bicie monety “Kopernik”
  • poczęstunek przygotowany przez kuchmistrza Romana Rogalę z Restauracji Kopernik
  • konkurs dla uczestników z wiedzy na temat Mikołaja Kopernika

Międzynarodowy Rok Astronomii
Rok 2009 ma dla astronomii szczególne znaczenie. W tym roku przypada 400. rocznica użycia przez Galileusza lunety do oglądania nieba. Jego obserwacje stanowiły przełom w postrzeganiu i rozumieniu Kosmosu. Od tego czasu każda nowa klasa przyrządów astronomicznych pozwalała na dokonanie przełomowych, fundamentalnych odkryć. Astronomia pozwoliła na formułowanie pierwszych ogólnych praw fizyki i do dziś stanowi najsilniejszy i najpiękniejszy dowód ich powszechności.


Mikołaj Kopernik w Olsztynie...
„Kilkuletni okres pobytu Kopernika w Olsztynie to niemal epizod w jego długim i pracowitym życiu, w którym same tylko studia uniwersyteckie trwały 11 lat. Z całą pewnością jednak okres olsztyński w życiu Kopernika ma swoje specjalne miejsce i zasługuje na uwagę.

Przeprowadzka z Fromborka do Olsztyna miała charakter nieoczekiwany: wskutek choroby administratora dóbr ziemskich kapituły, ten najważniejszy z urzędów świeckich już po roku - zamiast po trzech latach wymagał ponownej obsady. W rezultacie 8 listopada 1516 r. Kopernik otrzymał nominację.
Siedzibą urzędową administratorów był zamek w Olsztynie, zaś głównym ich zadaniem - zasiedlanie opuszczonych gospodarstw chłopskich, ustalanie wielkości chłopskich czynszów i rozliczanie z poboru owych czynszów burgrabiów zamkowych w Olsztynie i Melzaku (dziś Pieniężno).
Po trzech latach zakończył pełnienie swego urzędu. Nie mógł jednak wrócić do Fromborka, akurat wtedy bowiem wybuchła wojna i Krzyżacy spalili tamtejsze domy kanoników. Sporo więc pozostawał w Olsztynie, ponownie powierzono mu urząd administratora. Tym razem zmuszony był kłopotać się o obronę zamku i miasta przed Krzyżakami.
Najbardziej dobitnie jednak została udokumentowana jego działalność na tym zamku w sferze czysto prywatnej. Mogłoby to dziwić, gdyby nie fakt, iż ową jego sferą prywatną była astronomia - to zaś wszystko tłumaczy. Pozostała więc po nim nad wejściem do komnaty, w której zamieszkiwał, ogromnych rozmiarów tablica astronomiczna /140x705 cm/. Jest to trwale unieruchomiony instrument astronomiczny - czwarty, jaki posiadał Kopernik, tyle, że w pełni oryginalny. Ma on te cechy, które umożliwiły Kopernikowi prowadzenie badań nad zagadnieniem nierównomierności biegu Ziemi. Wykres, sporządzony ręką Kopernika, powstał przez rzutowanie światła słonecznego odbitego w zwierciadle. Pośród biegnących ukosem czerwonych hiperbol znalazła się czerwona linia równonocy, którą opisał wielkimi literami po łacinie: AEQUINOCTIUM”

Organizatorzy:
Samorząd Miasta Olsztyn
Olsztyńskie Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne
Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie
Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie

powrót