Hermann Hesse – „Gra szklanych paciorków”
Hermann Hesse jest najbardziej znany jako autor Wilka stepowego. Warto też przeczytać jego inną powieść pt. Gra szklanych paciorków. Nosi ona długawy podtytuł: Próba opisu życia magistra ludi Józefa Knechta wraz z jego spuścizną pisarską. Książka opowiada o losie postaci z nieistniejącej nigdzie krainy uczonych Kastalii, zorganizowanych na kształt świeckiego zakonu. Hesse wartko opowiada o dojrzewaniu Józefa Knechta i jego stawaniu się człowiekiem. Nieomal wszystko w jego życiu było zaplanowane i znajdowało się pod kontrolą mędrców. Czy z istnienia znajdującego się pod totalną opieką można wyeliminować rzeczy niepomyślne?
Powieść jest również esejem o granicach przydatności tak wysublimowanych i nadzwyczaj niepraktycznych zajęć, jak „gra szklanych paciorków”. Każdy, kto zastanawia się nad sensem czynności i zachowań niepraktycznych takich, jak słuchanie muzyki, czytanie poezji, poszukiwanie wiedzy o zapomnianych sprawach, powinien przeczytać Grę szklanych paciorków. Czytając ją, zadawałem sobie pytanie: czy mam moralne prawo zajmować się tym, co nie przynosi ani mnie, ani komukolwiek innemu uchwytnej korzyści? Pojawiają się kolejne pytania: czy jest, choć jeden człowiek, którego stać na bezinteresowność? czy izolacja przed ludźmi jest formą nienawiści do nich?
Powieść ta jest znakomicie przełożona na język polski przez Marię Kurecką. Jej polszczyzna jest pełna dystansu wobec samej siebie, jest klarowna i precyzyjna, a najlepiej byłoby powiedzieć jednym słowem: niezaśmiecona.
Zbigniew Chojnowski
