Kalendarium działań wojennych armii
polsko-krzyżackich w latach 1409-1410

1409

31 maja – Na Żmudzi wybucha bunt przeciw panowaniu Krzyżaków.

17 lipca – Podczas zjazdu w Łęczycy zapada oficjalna decyzja o poparciu Litwy przez Polskę - w wypadku wojny z Krzyżakami.

1 sierpnia – Poselstwo polskie (pod przewodnictwem Mikołaja Kurowskiego) przekazuje wielkiemu mistrzowi Ulrykowi von Jungingen decyzję z Łęczycy słowami: „wojna z Litwą to wojna z Polską”.

6 sierpnia – Ulryk von Jungingen wysyła królowi Jagielle wypowiedzenie wojny na piśmie.

14 sierpnia – W Korczynie król Władysław Jagiełło otrzymuje list wielkiego mistrza z oficjalnym wypowiedzeniem wojny.

16 sierpnia – Armia krzyżacka przekracza granice Polski i rozpoczyna działania wojenne (spustoszenia na ziemi dobrzyńskiej, Krainie oraz pograniczu Mazowsza i Wielkopolski).

2 września – Ostatni z broniących się zamków ziemi dobrzyńskiej, Złotoryja, zostaje zdobyty przez Krzyżaków.

15 września – W Wolborzu odbywa się zgromadzenie wojsk polskich.

19-23 września – Obozując pod Łęczycą król Władysław Jagiełło zaczyna organizować nadciągające rycerstwo.

23-27 września – Armia polska rusza spod Łęczycy w kierunku Bydgoszczy, masz przebiega przez Siedlec, Koczawę, Radziejów, Szarlej i Tuczno koło Inowrocławia.

28 września – Wojska królewskie stają pod Bydgoszczą, obsadzoną przez Krzyżaków.

29 września – rozpoczyna się oblężenie Bydgoszczy.

2 października – Wielki mistrz Ulryk von Jungingen podpisuje tajne porozumienie z litewskim litewskim księciem Świdrygiełłą, który za cenę pomocy ze strony Krzyżaków w uzyskaniu tronu litewskiego zobowiązuje się być sojusznikiem Zakonu.

4 października – Ulryk von Jungingen wystawia glejt bezpieczeństwa Świdrygielle w celu ściągnięcia go do Państwa Krzyżackiego (list żelazny nie przysłużył się księciu - został on aresztowany przez księcia Witolda).

6 października – Ogień artyleryjski armii polskiej rozbija mury Bydgoszczy - miasto zostaje zdobyte.

8 października – król czeski Wacław Luksemburczyk oferuje Władysławowi Jagielle oraz Ulrykowi von Jungingen swoje rozjemstwo w wojnie polsko-krzyżackiej - rezultatem jest oficjalne zawieszenie broni „do zachodu słońca 24 czerwca 1410 r.”.

30 listopada - 7 grudnia – Tajna narada wojskowo-polityczna króla Jagiełły, księcia Witolda oraz podkanclerzego koronnego Mikołaja Trąby w Brześciu nad Bugiem. Jako rezultat debat powstały: plan wojny polsko-krzyżackiej, program wyprawy na Prusy w 1410 r. oraz strategia bitewnych.

20 grudnia – Węgierski król Zygmunt Luksemburczyk zawiera tajny układ z Zakonem Krzyżackim przeciw Polsce i Litwie.

1410

15 lutego – W Pradze zostaje ogłoszony wyrok rozjemczy króla Wacław czeskiego w sprawie konfliktu polsko-krzyżackiego Delegacja polska uznała decyzję Wacława za stronniczą (czego dowodem miał być m.in. język oświadczenia - niemiecki, a nie łacina).

3 czerwca – Na Litwie oraz Żmudzi początek kampanii wojsk księcia Witolda i połączenie z oddziałami ruskimi i tatarskimi - marsz do miejsca koncentracji wojsk królewskich w Czerwińsku.

24 czerwca – Król Jagiełło przyjeżdża do Wolborza, aby rozpocząć kampanię wojenną ze skoncentrowanymi siłami rycerstwa małopolskiego oraz zaciężnych oddziałów morawskich.

24 czerwca – Zgodnie ze strategią: marsz hufców wielkopolskich w kierunku Czerwińska, zaś wojsk litewsko-ruskich - ku ujściu Narwi do Bugu. „Po zachodzie słońca” wygasł rozejm między Polską z Zakonem - wieczorem uderzenie załóg polskich z Inowrocławia i Brześcia Kujawskiego na majątki Zakonu pod Toruniem, a oddziałów litewskich

26 czerwca – Pojawienie się w polskim obozie w Wolborzu negocjatorów węgierskich z propozycją przedłużenia polskiego rozejmu z Krzyżakami do 4 lipca. Król Władysław po naradzie wyraża zgodę. Popołudniu oddziały małopolskie maszerują do wyznaczonego miejsca koncentracji w Czerwińsku (nocleg we wsi Lubochni).

27 czerwca – Ciąg dalszy marszu Małopolan - obóz nocny we wsi Wysokinice.

28 czerwca – Całodzienny marsz oddziałów małopolskich - nocleg w Sejmicach.

29 czerwca – Koło Kozłowa nad Bzurą goniec księcia Witolda przynosi armii małopolskiej list z meldunkiem o miejscu postoju armii litewsko-ruskiej (przy ujściu Narwi do Bogu) oraz prośbą Wielkiego Księcia o kilku chorągwi polskich dla osłony przeprawy przez rzekę.

29 czerwca – Król Jagiełło posyła księciu Witoldowi 12 chorągwi polskich.

30 czerwca – Dojście oddziałów małopolskich do Czerwińska. Przeprawa części wojska przez most pontonowy na drugi brzeg Wisły.

30 czerwca – Zmasowanie chorągwi książąt mazowieckich i hufców zaciężnych pod Czerwińskiem.

30 czerwca – Wieczorem książę Witold dołącza z armią litewską oraz oddziałem Tatarów (dowództwo Dżelaleddina) do wojsk królewskich.

1-2 lipca – Rycerze z „wszystkich ziem królestwa polskiego” oraz z Wielkopolski dołączają w Czerwińsku do wojsk króla Jagiełły.

2 lipca – Wielki mistrz Ulryk von Jungingen przyjeżdża do Kurzętnika nad Drwęcą. Przygotowania do działań wojennych: umocnienia urządzeń obronnych oraz ściągnięcie armat z całej ziemi pruskiej.

2 lipca – Przeprawa całości wojsk królewskich na prawy brzeg Wisły (most na łodziach został rozebrany i przewieziony do Płocka).

3 lipca – Marsz armii polsko-litewsko-ruskiej w stronę granicy krzyżackiej (nocleg w Żochowie).

4 lipca – Całodzienny marsz wojska Jagiełły w stronę granicy krzyżackiej.

5 lipca – Kontynuacja marszu wojsk polsko-litewsko-ruskich (nocleg pod Jeżowem).

5 lipca – Przybycie do obozu polskiego przybywają posłowie z Węgier prosząc o podanie przez Jagiełłę warunków pokoju. W Jeżowie odbywa się pospieszna narada Jagiełły z Witoldem i siedmioma dostojnikami polskimi.

6 lipca – Rano król udziela odpowiedzi negocjatorom węgierskim: zgadza się na pokój pod warunkiem zwrotu z rąk krzyżackich ziemi dobrzyńskiej (zaanektowanej w 1409 r.), zrzeczenia się przez Zakon Żmudzi oraz odpowiedniego wynagrodzenia z ich strony za poniesione przez Polskę straty. Popołudniu armia królewska opuszcza Jeżów (nocleg „w małej wiosce nad Wkrą”). Posłowie towarzyszą armii. W międzyczasie książę Witold dzieli swoich żołnierzy na 40 chorągwi rozdając im sztandary. Wieczorem węgierscy negocjatorzy odjeżdżają. W nocy król Jagiełlo zarządza próbny alarm dla wszystkich wojsk.

7 lipca – Wojska Jagiełły dochodzą do Bądzynia na Wkrą. Po stronie krzyżackiej - wielki marszałek, komtur brodnicki, komtur ostródzki, wójt z Bratianu i wójt tczewski otrzymują od wielkiego mistrza Ulryka rozkaz natychmiastowego wymarszu do Kurzętnika nad Drwęcą.

7-8 lipca – Rozbicie obozu przez armię królewską w Bądzyniu nad Wkrą - przygotowania do wkroczenia na ziemie krzyżackie.

9 lipca – Wojska polsko-litewsko-ruskie opuszczają Bądzyń, a po dwóch milach marszu przez puszczę graniczną wkraczają na terytorium krzyżackie (jak głosi przekaz: wzniesiono chorągwie i odśpiewano hymn „Bogurodzica”).

9 lipca – Oddziały króla zdobywają Lidzbark Welski. Między jeziorami Trzcinno i Chełst powstaje tymczasowy obóz. Po stronie krzyżackiej - całość sił Zakonu (prócz wyznaczonych dla obrony niektórych okręgów) gromadzi się pod Kurzętnikiem (zachodni brzeg Drwęcy).

10 lipca – Armia polsko-litewsko-ruska maszeruje spod Lidzbarka ku brodom pod Kurzętnikiem nad Drwęcą. Na widok krzyżackich umocnień wybrzeży - wojsko zatrzymuje się nad brzegiem jeziora Rubkowo i ostatecznie nie zdobywa brodów, lecz maszeruje ku źródłom Drwęcy.

11 lipca – „O pierwszym brzasku” następuje zmiana planów - armia królewska wraca w kierunku Lidzbarka Welskiego i Działdowa (trasa 42 km - nocleg w Wysokiej pod Działdowem).

11 lipca – Wielki Mistrz Ulryk w ślad za polskim wojskiem wysyła rycerzy w górę Drwęcy aż do zamku Bratian. Krzyżacy budują tam dwanaście mostów pomocnych w ewentualnej przeprawie przez rzekę.

12 lipca – Odpoczynek armii królewskiej w Wysokiej. Posłaniec od negocjatorów węgierskich, Frycz z Reptki, wręcza królowi wypowiedzenie wojny od króla węgierskiego Zygmunta Luksemburczyka.

12 lipca – Armia Wielkiego Mistrza przeprawia się przez Drwęcę pod Bratianem i rusza w kierunku północno-wschodnim, by przeciąć drogę królowi na Malbork. Postój Krzyżaków w Lubawie.

13 lipca (niedziela) – Armia królewska maszeruje przez Działdowo do Dąbrówna - miasto zostaje zdobyte już podczas pierwszego szturmu. Armia krzyżacka kieruje się od Lubawy w stronę Frygnowa, jednak nie zbliża się wojsk Jagiełły (10 km do Dąbrówna).

14 lipca (poniedziałek) – Odpoczynek armii królewskiej w Dąbrównie i uzupełnienie zapasów.

14 lipca (poniedziałek) – Organizacja obozu Krzyżaków we wsi Grunwald - umocnienie terenu w okolicach Łodwigowa i Stębarku (planowanego miejsca bitwy) oraz zastawienie zasadzek na rycerzy polskich.

14/15 lipca (poniedziałek/wtorek) – Wymarsz armii polsko-litewsko-ruskiej z Dąbrówna: oddziałów polskich w kierunku Ulnowa, zaś hufców litewsko-ruskich - Stębarku.

15 lipca (wtorek) – BITWA POD GRUNWALDEM. Pogrom i klęska wojsk Zakonu Krzyżackiego. Śmierć wielkiego mistrza Ulryka von Jungingen oraz większości starszyzny zakonnej i tysięcy rycerzy. Triumf króla Władysława Jagiełły i armii polsko‑litewsko‑ruskiej.