1. Davis, Robert C.: Ludzie renesansu : umysły, które ukształtowały erę nowożytną / Robert C. Davis & Beth Lindsmith ; przeł. [z ang.] Aleksandra Górska. – Poznań : Dom Wydawniczy Rebis, 2012. – 336 s. : il. (gł. kolor.) ; 26 cm. – Bibliogr. s. 324-328. Indeks. – ISBN 978-83-7510-823-1
Polecany leksykon biograficzny to publikacja niezwykle starannie pod względem edytorskim wydana, prócz tego kształcąca i najzwyczajniej ciekawa. Jako że renesans był epoką wielkich przemian w mentalności ludzkiej, a ponadto obfitował w wydarzenia kształtujące losy narodów na całym świecie oraz wielkie osobowości – książka o tej epoce to istna kopalnia wiedzy. Omawia ona 94 postacie żyjące w l. 1400-1600, a na podstawie tych dogłębnie choć rzeczowo opracowanych biogramów kształtuje w umyśle czytelnika obraz renesansu wraz z jego głównymi nurtami. Książka znajdzie niejednego entuzjastę – nie tylko wśród literaturoznawców czy historyków.
2. Dzieje nauki : nauki ścisłe i przyrodnicze / [aut. Ryszard Witold Gryglewski et al.]. – Warszawa ; Bielsko-Biała : Wydawnictwo Szkolne PWN, cop. 2011. – 779 s. : il. kolor. ; 26 cm. – Bibliogr. s. 753-758. Indeks. – ISBN 978-83-262-0525-5
Publikacja przed7stawia historię rozwoju kilku niezwykle ważnych w obecnym świecie – choć nieodmiennie trudnych i rozbudowanych – dyscyplin naukowych, m.in.: matematyki, fizyki, astronomii, chemii, nauk o ziemi, botaniki, rolnictwa, weterynarii oraz zoologii. Dokładnej choć przystępnej prezentacji dziejów wymienionych nauk towarzyszy niezwykle interesujący przegląd metod badawczych właściwych dla poszczególnych dyscyplin, ważnych odkryć oraz eksperymentów. Całość wzbogacają biogramy wielkich naukowców oraz wysmakowane ilustracje. Osobny – ważny dla polskich czytelników dział – stanowi zbiór informacji nt. rozwoju omawianych dyscyplin naukowych w ojczyźnie. Książka niezbędna dla zainteresowanych nauką i jej historią.
3. Hendrykowski, Marek: Film i moda / Marek Hendrykowski ; Art Stations Foundation we współpr. z Centrum Sztuki i Biznesu Stary Browar. – Poznań : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, 2011. – 211, [1] s. : il. ; 21 cm. – Bibliogr. s. 199-203, filmogr. s. 205-210. – ISBN 978-83-232-2235-4
Moda i film są jest istotnym systemem współczesnej kultury – symbolicznej i materialnej – rodzajem kodu warunkującego pozostałe jej działy. Ponadto wywierały i wywierają wpływ na dynamikę oraz kierunek dalszego rozwoju społecznego, odwołując się i – niewątpliwie – docierając do zbiorowej wyobraźni, wręcz współtworząc obraz kultury. Egzystują wspólnie – w niewątpliwy i znaczący sposób na siebie wpływając. Opisywana książka to (jak zapewnia autor) pierwsza publikacja na temat historii związków mody i filmów. Jej treść składa się tak z rzeczowych faktów jak i z anegdot, więc jej walory dostrzegą filmo-modo-znawcy oraz miłośnicy interesujących książek. Kolejne rozdziały wyjaśniają m.in. takie fenomeny, jak: melonik Charliego, spodnie Marleny, sukienka Marylin, płaszcz Humphreya, nagość jako kostium filmowy...
4. Historia kina / red. nauk. Tadeusz Lubelski, Iwona Sowińska, Rafał Syska. T. 2, Kino klasyczne. – Kraków : Universitas, cop. 2011. – 1242 s. : il. ; 25 cm. – Bibliogr. przy rozdz. Indeksy. – ISBN 978-83-242-1662-8
Polecana książka jest wydanym po dwóch latach drugim tomem cyklu nt. tak imponującej rozległością dziedziny wiedzy, jak historia kinematografii światowej. Publikacja przedstawia jej trzy dekady: od wprowadzenia dźwięku (1927 r.) do końca lat 50-tych XX w., nie skupiając się przy tym ściśle na tytułowej kwestii, lecz stanowiąc wręcz opis kultury połowy stulecia. W poszczególnych rozdziałach czytelnik może poznać dzieje wielkich wytwórni, powstanie i rozwój poszczególnych gatunków filmowych (dziś klasyki): kina gangsterskiego, musicali, filmowych operetek, horrorów i melodramatów, jak też związków techniki ze sztuką filmową. Wiele miejsca w książce poświęcono Hollywood, ale poszukujący wiedzy związanej z kinematografią światową, dowiedzą się z niej wiele na temat filmu francuskiego, niemieckiego (również III Rzeszy), radzieckiego i rosyjskiego, a nawet japońskiego, hinduskiego, meksykańskiego czy skandynawskiego. Część materiału stanowi również studium Polskiej Szkoły Filmowej.
5. Korzeniowski, Leszek F.: Podstawy nauk o bezpieczeństwie : zarządzanie bezpieczeństwem / Leszek F. Korzeniowski. – Kraków : Delfin, 2012. – 296 s. : il. ; 24 cm. – Bibliogr. s. [273]-296. – ISBN 978-83-7641-518-5
Obecnie zagadnienie bezpieczeństwa stało się kluczową wartością społeczeństw całego świata oraz kwestią troski władz wszystkich państw. Polecana publikacja stanowi przegląd tematów związanych z różnorakimi zagrożeniami: od filozofii katastrofizmu i pesymizmu, przez konkretne niebezpieczeństwa dla życia i egzystencji człowieka oraz metody i techniki badawcze w securitologii, czy też związane z bezpieczeństwem organizacje społeczne i stosowane w praktyce procedury odgórne. Osobny rozdział książki stanowi studium tzw. „poczucia bezpieczeństwa” – jako potrzeby, wartości i prawa człowieka. Całość kończy rozwinięcie zasad metody ochrony informacji, ocena modeli zarządzania bezpieczeństwem oraz rejestr największych zagrożeń światowych.
6. Między filmem a teatrem / pod red. Sławomira Bobowskiego, Milana Lesiaka, Małgorzaty Różewicz. – Wrocław : Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2012. – 429, [1] s. ; 24 cm. – ISBN 978-83-229-3081-6
Prawdą jest, że temat rozwijany w polecanej książce pojawił się dotąd w wielu monografiach, mimo to „Między filmem...” oznacza jednak kolejne novum dla teatrologów i filmoznawców. Kolejne rozdziały książki ukazują wielorakie związki między filmem a teatrem na przestrzeni dziejów – aż do czasów obecnych. Autorzy skupiają się m.in. na takich kwestiach, jak: odmienność estetyk obu gatunków, porównaniu tendencji w filmie jako takim i telewizji, problem spektakli telewizyjnych, widzenia filmowego w teatrze, czy wizerunku teatru w filmie polskim. Podrozdziały publikacji opisują również klasyków myśli teatralno-filmowej – m.in. Romana Ingardena, Tadeusza Dąbrowskiego, czy wielkich praktyków – np. Piera Paola Pasoliniego, Janusza Głowackiego, czy Magdaleny Łazarkiewicz.
7. Nowicka-Jeżowa, Alina: Barok polski : między Europą i Sarmacją / Alina Nowicka-Jeżowa. Cz. 1 , Profile i zarysy całości. – Warszawa : Wydawnictwo Neriton, 2011. – 327 s. ; 21 cm.– Bibliogr. s. 288-310. Indeks. – ISBN 978-83-7543-064-6
Obszerna monografia Nowickiej-Jeżowej przedstawia nie tylko rozważania na temat epoki jako zbioru prądów literacko-artystycznych, ale – jako że zawiera analizę polskiego odłamu baroku – powiększa również wiedzę czytelnika na temat historii naszego kraju oraz mentalności narodu. Kolejne rozdziały opisują zarówno tak szczegółowe kwestie powiązane z barokiem, jak „retoryka”, „metafora”, „symbol” czy „koncept”, jak też szerokie zakresowo terminy „kultura religijna XVII w.”, „specyfika kultu barokowego”, „sarmatyzm”, „swojskość a europejskość”, „homo rusticus”. Kolejna z ważnych publikacji dla badawczy literatury.
8. Overy, Richard: Trzecia Rzesza : historia imperium / Richard Overy ; przekł. Maciej Antosiewicz, Hanna Turczyn-Zalewska. – Warszawa : Buchmann, cop. 2012. – 408 s. : il. ; 26 cm. – Bibliogr. Indeks. – ISBN 978-83-7670-290-2
Książka Overy’ego stanowi niezwykle interesujące i dogłębne studium wzlotu i upadku nazistowskiego imperium. Swoją formą przypomina pełną napięcia relację nt. potęgi i przyczyn katastrofy III Rzeszy. Całość okraszono przedrukami dokumentów, fragmentami mów, dzienników, świadectw ustnych i – co niezwykle ważne oraz inspirujące – wielu nieznanymi obrazami i fotografiami. Opisywany przewodnik historyczny polecany dla ambitnych uczących się, uczących innych i tych, którzy nie wierzą, ze historią może być pasją.
9. Polsko-niemieckie miejsca pamięci = Deutsch-Polnische Erinnerungsorte / red. Robert Traba, Hans Henning Hahn ; współpr. Maciej Górny, Kornelia Kończal ; [z jęz. niem. przeł. Justyna Górny [et al.]. T. 3, Paralele. – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2012. – 475, [1] s. : il. ; 25 cm. – ISBN 978-83-7383-493-4 (całość) ; ISBN 978-83-7383-498-9 (t. 3)
Intrygująca publikacja stanowiąca nowe spojrzenie badawcze na wspólną historię polsko-niemieckich oddziaływań – na nieskończonej chyba liczbie płaszczyzn. Tytułowe „miejsca pamięci” to nie tylko przestrzenie w sensie topograficznym, ale wręcz historyczne metafory, które budują zbiorowe tożsamości. Kolejne rozprawy książki przedstawiają więc polsko-niemieckie pary znaczeniowe, m.in.: „Rzesza i Rzeczypospolita”, „Bitwa w Lesie Teutoborskim i Bitwa pod Cedynią”, „Konstytucja 3 Maja i Konstytucja z 1848/1849 r.”, „Gustav Freitag i Henryk Sienkiewicz”, „Modele Matki-Polki i Niemki Trzech K”, „Stasi i Ubecja”, „Bolek i Lolek i Piaskowy Dziadek”. Dzięki przedstawionym przykładom można mieć pewność, iż książka zainteresuje nie tylko historyków czy socjologów, lecz również miłośników lekturowych badań historii kultury.
10. Preizner, Joanna: Kamienie na macewie : holokaust w polskim kinie / Joanna Preizner. – Kraków ; Budapeszt : Austeria, 2012. – 582 s. : il. ; 25 cm. – ISBN 978-83-61978-92-3
Całość publikacji składa się z dwudziestu tekstów-recenzji polskich dzieł filmowych, poruszających tyłowa tematykę. Teksty te składają się równocześnie na jeden złożony obraz związany z kwestią Holokaustu. Autorka w ten sposób analizuje i interpretuje filmy o zróżnicowanym poziomie asrtystyczno-poznawczym – wybitne, dobre, przeciętne i nieudane, obrazy stworzone w różnych poetykach, stylach i gatunkach. Ich reżyserzy to: A. Ford, J. Zarzycki, A. Wajda, S. Różewicz, E. i Cz. Patelscy, A. Brzozowski, J. Nasfeter, J. Rybkowski, W. Dziki, J. Hoffman, J. Janicki, W. Żołtowski, K. Kieślowski, J. Łomnicki, F. Zylbert, R. Brylski, J.J. Kolski i F. Falk.. Taki przekrój nazwisk gwarantuje znawcom filmu polskiego oraz miłośnikom historii rzeczywiście interesującą lekturę.
11. Rewitalizacja społeczna : od aktywizacji do rozwoju lokalnego / [red. merytoryczna Bohdan Skrzypczak ; red. nauk. Wojciech Łukowski]. – Katowice : Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego ; Radom : Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, cop. 2011. – 215 s. : il. (gł. kolor.) ; 25 cm. – ISBN 978-83-7328-271-1 (UMWŚ)
Książka dotyczy bardzo aktualnego obecnie zagadnienia i stanowi wszechstronny zarys problematyki. Całość stanowi połączenie rozważań teoretycznych (spółdzielczość, rola organizacji pozarządowych, obszary problemowe, wpływ na społeczność) ze studiami modelowych i niezwykłych przypadków. Zwłaszcza druga z wymienionych części może stanowić bardzo cenny i inspirujący dla czytelnika dział. Publikacja z pewnością będzie użyteczna dla wielu społeczności lokalnych i przyczyni się do polepszenia organizacji pracy oraz wspierania dialogu lokalnego.
12. Świat Bizancjum / praca zbiorowa pod red. Jeana-Claude'a Cheyneta ; przekł. Andrzej Graboń. T. 2, Cesarstwo Bizantyjskie 641-1204. – Kraków : Wydawnictwo WAM, 2011. – 667 s. : mapy ; 24 cm. – Bibliogr. s. [557]-623. Indeks. – ISBN 978-83-7505-570-2
Polecana – niezwykle obszerna – publikacja to drugi z trzech tomów poświęconych ciągle nieznanej kulturze bizantyńskiej. Przedstawia okres świetności Cesarstwa – do momentu zdobycia imperium przez Łacinników. Kolejne rozdziały przybliżają wiele aspektów z dziejów Bizancjum: stosunki z sąsiadami, przebieg wojen, życie religijne, skomplikowany system władzy cesarskiej, rozwój gospodarczy, stagnację i przyczyny upadku państwa. Liczne ciekawostki – m.in. podatki bizantyjskie, cesarska propaganda, ceremoniał imperialny, kariera kościelna, miejsce społeczne kobiet – zapewniają zainteresowanie czytelników spoza kręgu pracowników naukowych czy studentów. Całość stanowi wielowymiarowy obraz tej trochę zapomnianej kultury.
13. Rozik, Eli: Korzenie teatru / przeł. Michał Lachman ; red. nauk. pol. wyd. Marta Steiner. – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011. – 541, [1] s. ; 21 cm. – Bibliogr. s. 523-[530]. Indeks. – ISBN: 978-83-01-16688-5
Książka stanowi bardzo interesujące rozwinięcie autorskiej teorii odrębnej genezy teatru i rytuału – przy czym rytuał zdefiniowano jako rodzaj działania, a teatr jako środek wyrazu (medium). Całość treści stanowi więc nowe określenie pojęć gry aktorskiej, scenariusza, czy oczywiście samych teatru i rytuału. Kolejne rozdziały przybliżają również wiedzę na temat funkcjonowania obu kategorii na różnych poziomach ontologicznych oraz rozwój koncepcji dotyczących pochodzenia teatrów europejskich od końca 19 w. To niezwykle szeroka perspektywa oglądu tytułowej kwestii, powiązana z takimi dziedzinami, jak: historia, psychologia, komunikacja, filozofia, religioznawstwo, czy kulturoznawstwo. Książka z pewnością poszerzy horyzont wiedzy teatrologom i miłośnikom sztuki dramatycznej.
14. Ujma, Magdalena: Sztuki wizualne : sztuka i skandal / Magdalena Ujma. – Warszawa ; Bielsko Biała : Wydawnictwo Szkolne PWN, cop. 2011. – 360 s. : il. kolor. ; 25 cm. – ISBN 978-83-262-0546-0
Książka niezwykle pomocna w recepcji dzieł – zwłaszcza współczesnych, gdyż w niezwykły sposób przedstawia zarówno historię sztuki, jak i jej najnowsze konteksty i nawiązania. Kolejne rozdziały analizują, operując licznymi przykładami reprezentatywnych dzieł sztuki, ponadczasowe tendencje wszelkiej twórczości plastycznej, skupiając się zwłaszcza na kategoriach piękna, brzydoty, skandalu, sacrum, profanum, profanacji. Kolejne rozdziały przedstawiają więc m.in. kwestie: „Życie prywatne w sztuce”, „Łamanie tabu”, „Sztuka i pożądanie”, „Ciało i cielesność”, „Okropności, śmierć i choroby”. Autorka przy tym porusza się w przestrzeniach zarówno sztuki wysokiej jak i niskiej. Książka pomocna uczącym się sztuki jak i jej amatorskim miłośnikom.
15. Waszkiel, Marek: Dzieje teatru lalek w Polsce 1944-2000 / Marek Waszkiel. – Warszawa : Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza, 2012. – 593, [1] s. : il. ; 25 cm. – Bibliogr. s. 523-535. Indeks. – ISBN 978-83-927763-4-5
Niezwykle interesują publikacja przybliżająca historię tak specyficznego teatru, jakim jest ten lalkowy – tak często i tak niesłusznie marginalizowany. Autor w polecanej książce najpierw krótko przedstawia historię takiego typu sceny – od jej genezy, następnie zaś wyczerpująco rozwija przegląd wydarzeń dotyczących teatru lalkowego w Polsce. Charakteryzuje więc m.in. polskie szkolnictwo teatralne tego typu, scenę autorską, wielkie nazwiska z tym związane – scenografów, kompozytorów, reżyserów, aktorów-lalkarzy, a nawet konteksty polityczne, czyli miejsca sceny lalkowej w skomplikowanej rzeczywistości PRL. Książka wzbudza szacunek czytelnika drobiazgowością w przedstawieniu tematu. Opisywana publikacja jest kontynuacją tomu o teatrze przedwojennym.
16. Wielość spojrzeń na małżeństwo i rodzinę / red. Anna Kwak, Mariola Bieńko. – Warszawa : Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, cop. 2012. – 313, [1] s. ; 21 cm. – ISBN 978-83-235-0920-2
Publikacja monograficzna dotycząca zagadnień związanych ze zaskakująco zmieniającą się w obecnych czasach instytucjami związku małżeńskiego i rodziny. W kolejnych rozdziałach specjaliści różnorakich dziedzin naukowych przedstawili owe kwestie z wielu perspektyw: biologicznej, socjologicznej, kulturowej, a nawet ekonomicznej. Interesującymi problemami, zanalizowanymi w „Wielości spojrzeń...” mogą również być: kobiece role małżeńskie i macierzyńskie, konsekwencje rozwodu, środowisko rodzinne jako źródło trudności i wsparcia, społeczny odbiór wielodzietności. Publikacja polecana zainteresowanym współczesnymi przemianami społecznymi.
17. Witkowski, Lech: Historie autorytetu wobec kultury i edukacji / Lech Witkowski. – Kraków : Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 2011. – 767 s. ; 25 cm. – Bibliogr. s. [743]-757. Indeks. – ISBN 978-83-7587-862-2
Książka niezwykła pod względem tematyki oraz stopnia jej opracowania. Autor przedstawił bowiem dzieje dość wieloznacznego pojęcia „autorytetu” w tak szerokich kontekstach kulturowych, jak filozofia, pedagogika czy sztuki piękne. Tytułowa wartość, stanowiąca jedną z podstaw ludzkiego hierarchizowania świata, zmieniła się – na co wskazuje obecnie powszechne poczucie jej upadku, czy wręcz braku autorytetów. Witkowski przedstawia więc obecność-nieobecność autorytetów w kulturze, spory o nie, czy nawet walkę o niego. W kolejnych rozdziałach padają takie nazwiska, jak: Hegel, Heidegger, Ricoeur, Marks, Witkacy, Miłosz, Rymkiewicz, Mrożek czy Herling-Grudziński – „Historia...” może stanowić więc pasjonującą lekturę zarówno dla filozofów, jak i kulturoznawców, czy teoretyków literatury.
18. Zięba, Ryszard: Główne kierunki polityki zagranicznej Polski po zimnej wojnie / Ryszard Zięba. – Warszawa : Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 2012. – 251, [1] s. : il. ; 24 cm. – ISBN: 978-83-62726-69-1
Publikacja Zięby to kolejny tom z cenionej serii „Najważniejsze problemy i kierunki RP w warunkach transformacji ustrojowej i przemian systemu międzynarodowego”. Książka bardzo kształcąca dla studentów wszelkich nauk społecznych i historii, szczególnie iż przedstawia polityczne uwarunkowania wewnętrzne i międzynarodowe naszego kraju z perspektywy obecnego stanu wiedzy. Kolejne rozdziały charakteryzują politykę Polski wobec Zachodu i Wschodu, zawiłości dyplomacji wobec naszych najbliższych sąsiadów i partnerów z innych części świata, np. USA, oraz uwarunkowania tychże powiązane z NATO czy Unią Europejską.
