VII. Komputeryzacja bibliotek

Wszystkie jednostki biblioteczne województwa warmińsko-mazurskiego są skomputeryzowane. Na 321 placówek bibliotecznych w województwie 260 (81%) użytkuje komputery w pracy biblioteki.

W 2009 r. biblioteki i filie użytkowały 1662 komputery (+16 w stosunku do 2008 r.), w tym 1008 w miastach (61%), 654 na wsi (39%).

Wskaźnik dostępu do komputerów na 1 000 mieszkańców wynosi w województwie 0,77 komputera (bez zmian w stosunku do 2008 r.), w tym w gminach wiejskich 0,92 (-0,03) i w gminach miejskich 0,69 (+0,01).

Użytkownicy mają dostęp do 66% (-1%) użytkowanych w bibliotekach komputerów. Pozostałe przeznaczone są do prac merytorycznych i administracyjnych.

Podłączonych do Internetu jest 97% (+2%) jednostek, z tego 63% (-3%) dostępnych jest dla czytelników (1023 stanowisk, czyli 61% ogólnej liczby komputerów w województwie). 242 (+3) biblioteki i filie umożliwiają mieszkańcom korzystanie z Internetu.

Katalogi w Internecie udostępnia 60 bibliotek (+4 w porównaniu z 2008 r., wyróżnione tłustym drukiem):

1. Gminna Biblioteka Publiczna w Baniach Mazurskich
   http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_goldapski/makwww?BM=1
2. Gminna Biblioteka Publiczna w Barcianach
   http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_ketrzynski/makwww?BM=3
3. Miejska Biblioteka Publiczna w Barczewie
   http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_olsztynski/makwww?BM=2
4. Miejska Biblioteka Publiczna w Bartoszycach
   http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_bartoszycki/makwww?BM=1
5. Miejska Biblioteka Publiczna im. J. Liszewskiego w Biskupcu
   http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_olsztynski/makwww?BM=3
6. Miejska Biblioteka Publiczna w Braniewie
   http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_braniewski/makwww?BM=1
7. Biblioteka Publiczna Gminy Braniewo im. M. Zientary-Malewskiej
   http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_braniewski/makwww?BM=3
8. Gminna Biblioteka Publiczna w Budrach
   http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_wegorzewski/makwww?BM=3
9. Gminna Biblioteka Publiczna w Burkacie
   http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_dzialdowski/makwww?BM=4
10. Gminna Biblioteka Publiczna w Dąbrównie
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_ostrodzki/makwww?BM=1
11. Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna im. J. Korczaka w Dobrym Mieście
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_olsztynski/makwww?BM=4
12. Gminny Ośrodek Kultury w Dywitach Biblioteka Publiczna
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_olsztynski/makwww?BM=5
13. Miejska Biblioteka Publiczna w Działdowie
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_dzialdowski/makwww?BM=1
14. Gminna Biblioteka Publiczna w Dźwierzutach
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_szczycienski/makwww?BM=2
15. Biblioteka Elbląska im. C. Norwida
    http://81.168.191.22/sowa-html/katalogi/sowacgi.php
16. Miejska Biblioteka Publiczna w Ełku
    http://www.biblioteka.elk.pl/katalog/
17. Miejska Biblioteka Publiczna w Giżycku
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_gizycki/makwww?BM=1
18. Biblioteka Publiczna w Gołdapi
    http://www.bpgoldap.pl/cgi-bin/makwww.exe
19. Gminna Biblioteka Publiczna w Nowym Mieście Lubawskim z siedzibą w Gwiździnach
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_nowomiejski/makwww?BM=1
20. Miejska Biblioteka Publiczna w Iławie
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_ilawski/makwww?BM=1
21. Gminna Biblioteka Publiczna w Jedwabnie
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_szczycienski/makwww?BM=1
22. Miejska Biblioteka Publiczna w Jezioranach
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_olsztynski/makwww?BM=7
23. Gminny Ośrodek Kultury Gminna Biblioteka Publiczna w Jonkowie
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_olsztynski/makwww?BM=8
24. Miejska Biblioteka Publiczna im. W. Kętrzyńskiego w Kętrzynie
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_ketrzynski/makwww?BM=1
25. Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Kisielicach
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_ilawski/makwww?BM=5
26. Biblioteka Publiczna w Komorowie Żuławskim
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_elblaski/makwww?BM=1
27. Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Korszach
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_ketrzynski/makwww?BM=4
28. Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Lidzbarku
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_dzialdowski/makwww?BM=2
29. Miejska Biblioteka Publiczna im. M. Kromera w Lidzbarku Warmińskim
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_lidzbarski/makwww?BM=1
30. Miejski Ośrodek Kultury - Centrum Dziedzictwa Kulturowego Ziemi Lubawskiej – Miejska Biblioteka Publiczna im. T. Ruczyńskiego
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_ilawski/makwww?BM=2
31. Biblioteka Publiczna Gminy Kolno z siedzibą w Lutrach
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_olsztynski/makwww?BM=6
32. Gminna Biblioteka Publiczna w Łukcie
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_ostrodzki/makwww?BM=2
33. Biblioteka Publiczna Gminy Markusy
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_elblaski/makwww?BM=2
34. Miejska Biblioteka Publiczna im. K. I. Gałczyńskiego w Morągu
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_ostrodzki/makwww?BM=3
35. Centrum Kultury i Turystyki Dział Biblioteka Miejska w Mrągowie
    http://www.mragowo-ckit.sowwwa.pl
36. Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Nidzicy
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_nidzicki/makwww?BM=1
37. Miejska Biblioteka Publiczna im. M. Bogusławskiej w Nowym Mieście Lubawskim
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_nowomiejski/makwww?BM=2
38. Regionalny Ośrodek Kultury w Olecku Miejsko-Powiatowa Biblioteka Publiczna
    http://83.15.20.210/katalog/LibraOpac.dll
39. Miejska Biblioteka Publiczna w Olsztynie
    http://83.16.181.82/sowa-php/sowacgi.php
40. Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. E. Sukertowej-Biedrawiny w Olsztynie
    http://www.wbp.olsztyn.pl/katalog/
41. Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy w Olsztynku
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_olsztynski/makwww?BM=9
42. Centrum Kultury w Ostródzie Miejska Biblioteka Publiczna
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_ostrodzki/makwww?BM=4
43. Biblioteka Publiczna w Pasłęku
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_elblaski/makwww?BM=3
44. Miejska Biblioteka Publiczna w Pasymiu
    http://www.mbppasym.pl/katalog
45. Miejska Biblioteka w Pieniężnie
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_braniewski/makwww?BM=2
46. Gminna Biblioteka Publiczna w Płośnicy
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_dzialdowski/makwww?BM=3
47. Gminna Biblioteka Publiczna w Pozezdrzu
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_wegorzewski/makwww?BM=1
48. Gminna Biblioteka Publiczna w Purdzie
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_olsztynski/makwww?BM=10
49. Miejska Biblioteka Publiczna w Reszlu
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_ketrzynski/makwww?BM=2
50. Gminna Biblioteka Publiczna w Rybnie
    http://biblioteka.gminarybno.pl/cgi-bin/makwww.cgi
51. Biblioteka Publiczna w Rynie
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_gizycki/makwww?BM=2
52. Biblioteka Publiczna Gminy Stawiguda
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_olsztynski/makwww?BM=11
53. Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy w Suszu
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_ilawski/makwww?BM=3
54. Miejska Biblioteka Publiczna w Szczytnie
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_szczycienski/makwww?BM=3
55. Gminna Biblioteka Publiczna w Świątkach
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_olsztynski/makwww?BM=12
56. Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy im. K. I. Gałczyńskiego w Tolkmicku
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_elblaski/makwww?BM=4
57. Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Węgorzewie
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_wegorzewski/makwww?BM=2
58. Gminna Biblioteka Publiczna w Wilkasach
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_gizycki/makwww?BM=4
59. Gminna Biblioteka Publiczna w Wydminach
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_gizycki/makwww?BM=3
60. Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Zalewie
    http://www.wbp.olsztyn.pl/cgi-bin/pow_ilawski/makwww?BM=4

Z danych statystycznych wynika, że 626 komputerów (38%) wykorzystywanych było do działalności merytorycznej (w tym na wsi 140, czyli 21,4% z ogólnej liczby komputerów w placówkach wiejskich).

W 2009 r. 36 placówek województwa warmińsko-mazurskiego prowadziło komputerową ewidencję udostępnień 104 jednostki (89% z liczby jednostek użytkujących komputery) wykorzystuje w swojej pracy programy biblioteczne, z tego 60 jednostek udostępnia katalog on-line.

Wykorzystanie komputerów w 2009 r.

W 33 jednostkach (61 placówek) nie podjęto dotychczas żadnych prac w zakresie komputeryzacji.

W 2009 r. fundusze na komputeryzację bibliotek publicznych województwa pochodziły ze środków:

• organizatora (105 jednostek, np. MGBP Biała Piska – 2 nowe komputery dla czytelników w miejsce 4 złomowanych; MBP Braniewo – zestaw komputerowy, drukarka laserowa i 2 czytniki oraz pamięci do 6 komputerów; GBP Kowale Oleckie – 1 komputer z przeznaczeniem do obsługi programów bibliotecznych; MBP w Morągu – 4 nowe zestawy komputerowe i 1 używany o dobrych parametrach itd.)
• starostw powiatowych (4 jednostki)
• projektów własnych i innych instytucji, m.in:
  • Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego
    • Mecenat 2009 –. Środki przeznaczono na rozbudowę Elektronicznego Systemu Informacji Biblioteki Elbląskiej oraz utworzenie „Elektronicznego katalogu prasy regionalnej od 1800 r. do 1941 r.” Rozpoczęcie procesu digitalizacji zasobów prasowych z w/w okresu ma na celu ułatwienie dostępu do informacji regionalnych z lat 1800-1941 oraz uchronienie cennych dokumentów przed zniszczeniem. Ze środków MKiDN zakupiono specjalistyczny skaner do formatu A1
    • Program Operacyjny „Rozwój infrastruktury kultury i szkolnictwa artystycznego” – MBP w Ełku. W ramach projektu „Kulturalny, edukacyjny i informacyjny puls miasta” biblioteka nabyła dla pracowników 10 nowych komputerów, drukarkę laserową i skaner do negatywów, dla czytelni dziecięcej 6 stanowisk komputerowych oraz stanowisko komputerowe dla czytelników niewidomych i słabo widzących.
    • Program „Rozwój infrastruktury kultury” – MBP w Szczytnie. W ramach projektu "SZCZYCIEŃSKA BIBLIOTEKA XXI WIEKU" placówka skomputeryzowała 6 stanowisk pracy, kupiono także 3 drukarki i program biblioteczny MAK oraz rozbudowano sieć elektryczną i komputerową.
  • Poakcesyjnego Programu Wsparcia Obszarów Wiejskich – GBP w Biskupcu zakupiła 1 komputer
  • Polskiej Fundacji Dzieci i Młodzieży / Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności – GBP Świątki. W ramach programu „Równać szanse” podczas projektu "Wędrówki z Napoleonem po Warmii" zakupiono notebook Asus i projektor do prezentacji multimedialnej Toshiba.
• w darze od innych instytucji (np. GBP w Świętajnie (szczyc.) otrzymała 6 komputerów od szkoły. Komputery z urzędu gminy otrzymała GBP Mrągowo z/s w Kosewie.
• prywatnych sponsorów: dwie biblioteki (MBP w Iławie i GBP w Lubawie z/s w Rożentalu) wymieniły prywatnych sponsorów jako fundatorów swojego sprzętu i osprzętu komputerowego.

Liczba bibliotek publicznych województwa warmińsko-mazurskiego oceniających swój sprzęt komputerowy pozytywnie bądź negatywnie rozkłada się mniej więcej pół na pół, jednak wciąż przeważa liczba tych, które stan techniczny użytkowanego przez siebie sprzętu oceniają jako niezadowalający. Powodami negatywnych ocen są głównie wiekowość oraz awaryjność sprzętu spowodowana jego intensywną eksploatacją. Z powodu niewystarczających środków finansowych biblioteki na ogół nie mogą dokonać wymiany starego/zużytego sprzętu na nowy.

Wśród wymienianych trudności w informatyzacji/komputeryzacji bibliotek zdecydowanie przeważa brak funduszy na zakup nowego bądź utrzymanie już posiadanego sprzętu, na szkolenia informatyczne dla pracowników. Sporym problemem jest nadal niemożność zatrudnienia w placówce informatyka, choć tu sytuacja zdaje się lekko polepszać w stosunku do roku ubiegłego. Ogólnie sygnalizuje się, że braki kadrowe lub niedostateczne kwalifikacje pracowników w dziedzinie komputerowej nie pozwalają placówkom przeprowadzać np. katalogowania zbiorów w takim tempie, jak by sobie tego życzyły.

Wśród innych utrudnień wymienia się zbyt małą powierzchnię lub brak dostosowania lokali do stworzenia sal komputerowych dla czytelników, zbyt wolne łącze internetowe bądź jego brak zaistniały ze względów technicznych, jak również awaryjność posiadanego sprzętu.

Należy odnotować pozytywną tendencję wśród bibliotek (na razie w większych miejscowościach), mianowicie samodzielne sięganie po środki pozabudżetowe na wyposażenie bibliotek w sprzęt komputerowy (pisanie projektów). Wyżej opisane przykłady z Elbląga, Ełku, Szczytna, Biskupca Pomorskiego czy Świątek są tego najlepszym przykładem.