V. Czytelnictwo

Czytelnicy

W 2002 r. w bibliotekach publicznych województwa warmińsko-mazurskiego zarejestrowano:

w województwie -280 313 czytelników (spadek o 14 209 w stosunku do 2001 r.)
w miastach - 207 704 (-14 478)
na wsi - 72 609 (+269)

Największy wzrost i spadek liczby czytelników w województwie

  WZROST SPADEK
MIASTO 1. Giżycko
2. Iława
3. Ryn
+371
+197
+171
1. Olsztyn*
2. Elbląg*
3. Braniewo*
-13 239
-611
-471
WIEŚ 1. Nowe Miasto Lubawskie
2. Purda
3. Biskupiec (powiat nowomiejski)
+240
+180
+123
1. Kolno**
2. Miłomłyn***
3. Morąg
-266
-244
-174

*Olsztyn, Elbląg - głównie w wyniku prowadzonych prac remontowych lokali, Braniewo - w wyniku zmiany lokalu biblioteki (adaptacja nowych pomieszczeń).
**Kolno - w wyniku zawieszenia działalności biblioteki gminnej i filii na terenie gminy.
***Miłomłyn - likwidacja filii w Liwie

Wzrost liczby użytkowników bibliotek publicznych w porównaniu do roku poprzedniego odnotowano w 46,9% gmin miejskich i w 55,1% gmin wiejskich. Ogółem spadek liczby czytelników w mieście jest wynikiem likwidacji i zawieszenia działalności bibliotek i filii (spadek czytelników w mieście z tych przyczyn w 2002 r. wynosił około 15 000 użytkowników).

W 2002 r. stałymi czytelnikami bibliotek publicznych było 19,1% (-1%) mieszkańców województwa (23,5% mieszkańców miast, tj. mniej o 1,6% w stosunku do 2001 r.; 12,4% mieszkańców wsi - porównywalnie z 2001 r.).

Procent czytelników do ogółu mieszkańców w latach 1999-2002

Ponownie najwyższy wskaźnik osiągnęły miasta: Tolkmicko (42,1%), Miłomłyn (37,1%), Ryn (36,6%), Kisielice (35,2%), Reszel (34,5%), Biskupiec pow. olsztyński (31,6%). Do tego grona dołączyła gmina wiejska Górowo Iławeckie (30,6%). Podobnie sytuacja powtórzyła się w gminach wiejskich: Braniewo i Lubomino (po 26,6%), Dubeninki (25,8%), Banie Mazurskie (26,1%), Nowe Miasto Lubawskie (24,2%).

Najniższy wskaźnik osiągnęły miasta: Ruciane-Nida (11,4%), Pasym (12,9%), Mrągowo (15,6%), Lubawa (16,6%); gminy wiejskie: Miłomłyn (1,3%), Sępopol (2,9%), Kurzętnik (3,5%), Do-bre Miasto (3,7%), Ryn (4,2%), Grunwald (4,4%), Gołdap (4,5%), Susz (4,7%).

Przeciętna liczba czytelników na 1 placówkę w latach 1999-2002

Rok Miasto Wieś Województwo
1999 2 105 275 786
2000 2 183 278 815
2001 2 200 276 811
2002 2 098 280 783

Na wsi, we wskazanym okresie, pomimo zmniejszenia sieci (filii i punktów bibliotecznych) odnotowano wzrost o 5 osób na 1 placówkę. Niezbicie świadczy to o wzrastającym znaczeniu bibliotek dla tego środowiska.

Najliczniejszą od lat grupę stanowią czytelnicy do lat 15. W 2002 r. w województwie reprezentowali jedną trzecią ogółu czytelników, a na wsi ponad połowę. Ich liczba ogółem wyniosła:

w województwie - 98 017 (-1 227)
w miastach - 60 645 (-650)
na wsi - 37 375 (-577)

 

województwo ogółem

miasta wieś

Największy procent czytelników do lat 15 w stosunku do ogółu użytkowników zarejestrowano w gminach wiejskich: Olsztynek (76,7%), Pisz (81,1%), Wieliczki (72,8%), Dobre Miasto (72,7%), Kętrzyn (70,5%), Zalewo (70,3%).

Wypożyczenia zbiorów bibliotecznych na zewnątrz i na miejscu w 2002 r. kształtowały się następująco:

w województwie - 7 143 875 j. ew. (-146 163)
w miastach - 5 083 189 j. ew. (-124 444)
na wsi - 2 060 686 j. ew. (-21 719)

Wypożyczenia księgozbioru na zewnątrz w minionym roku wyniosły:

w województwie - 5 203 996 (-84 029)
w miastach - 3 542 450 (-64 003)
na wsi - 1 661 546 (-20 026)

Największy wzrost i spadek wypożyczeń na zewnątrz

  WZROST SPADEK
MIASTO 1. Giżycko
2. Ryn
3. Bartoszyce
+12 750
+4 996
+3 636
1. Olsztyn*
2. Elbląg*
3. Braniewo*
-34 281
-27 364
-20 024
WIEŚ 1. Wieliczki
2. Braniewo
3. Górowo Ilaweckie
+5 951
+4 621
+2 372
1. Morąg
2. Iława
3. Kolno**
-9 164
-7 082
-6 374

*Olsztyn, Elbląg - głównie w wyniku prowadzonych prac remontowych lokali, Braniewo - zmiana lokalu biblioteki (adaptacja nowych pomieszczeń).
**Kolno - w wyniku zawieszenia działalności biblioteki gminnej i filii na terenie gminy

Wzrost wypożyczeń na zewnątrz odnotowano w 49% gmin miejskich i w 45,9% gmin wiejskich.

Struktura wypożyczeń książek i czasopism na zewnątrz przedstawia się następująco:

  w województwie w miastach na wsi
literatura piękna dla dzieci 29,2% (+0,3%)* 21,9% (+0,5%) 44,9% (0%)
literatura piękna dla dorosłych 44,9% (+0,6%) 50,5% (+0,8%) 33% (+0,2%))
literatura popularnonaukowa 25,9% (-0,9%) 27,7% (-1,2%) 22,1% (-0,2%)
ogółem wypożyczenia 100 % 100 % 100 %

* (...) różnica w stosunku do roku 2001.

W porównaniu z rokiem ubiegłym odnotowano:

Wypożyczenia czasopism bieżących na zewnątrz wyniosły w 2002 r. 413 915 (spadek o 1 877 w porównaniu do roku 2001), w tym w mieście 254 059 (+2 123), a na wsi 159 856 (-4 000). Tego typu wypożyczenia stanowiły 8% ogółu wypożyczeń księgozbiorów w województwie (+0,1% w porównaniu z rokiem 2001). Najwyższy wskaźnik odnotowano w miastach: Sępopol (32%), Lubawa (24,4%) Miłomłyn (21,5%), Orzysz (20%) oraz w gminach wiejskich: Barczewo (34,9%), Kozłowo (29,7%), Miłki (28,7%), Sępopol (24,9%), Reszel (21,9%).

Na zewnątrz udostępniono także w całym województwie 48 339 (+3 000) jednostek ewidencyjnych zbiorów specjalnych, w tym audiowizualnych - 46 646 (+3 245).

Liczba wypożyczeń księgozbioru na miejscu kształtowała się następująco:

w województwie - 1 868 926 (-67 742)
w miastach - 1 474 548 (-65 284)
na wsi - 394 378 (-2 458)

Największy wzrost i spadek wypożyczeń na miejscu w województwie

  WZROST SPADEK
MIASTO 1. Dobre Miasto
2. Korsze
3. Mrągowo
+6 966
+3 259
+2 889
1. Olsztyn
2. Elbląg
3. Braniewo
-34 059
-33 805
-21 604
WIEŚ 1. Lubomino
2. Świątki
3. Ełk
+3 318
+2 214
+1 638
1. Iława
2. Miłki
3. Morąg
-4 687
-4 593
-2 135

Ogółem wzrost wypożyczeń na miejscu odnotowano w 65,3% gmin miejskich i w 51% gmin wiejskich.

Wypożyczenia czasopism bieżących na miejscu w ubiegłym roku wyniosły 1 180 060 w województwie (mniej o 75 012), w tym w mieście 942 840 (-66 502), na wsi 237 220 (-8 510).

W roku sprawozdawczym statystyczny czytelnik wypożyczył na zewnątrz (wskaźnik aktywności czytelniczej użytkowników):

w województwie - 18,6 wol. (+0,6)
w miastach - 17,1 wol. (+0,8)
na wsi - 23 wol. (-0,4)

Wskaźnik aktywności czytelniczej użytkowników na zewnątrz w latach 1999-2002

W udostępnianiu na miejscu wskaźnik ten osiągnął wartość:

w województwie - 6,7 wol. (+0,1)
w miastach - 7,1 wol. (+0,17)
na wsi - 5,5 wol. (-0,1)

Wskaźnik aktywności czytelniczej użytkowników na miejscu w latach 1999-2002

W 2002 r. biblioteki publiczne województwa odnotowały ogółem 2 996 009 wizyt użytkowników, tj. o 18 796 więcej niż w 2001 r. oraz udzieliły 474 993 informacji - wzrost o 8 787.

Wnioski wynikające z wyników czytelnictwa bibliotek publicznych województwa warmińsko-mazurskiego:

Popularyzacja czytelnictwa i bibliotek

Biblioteki publiczne naszego województwa prowadziły szeroką działalność popularyzatorską mającą na celu zapoznanie społeczeństwa z różnorodnością usług bibliotecznych, z regionem i twórczością regionalną.

Podejmowały inicjatywy zmierzające do aktywizacji kulturalnej, edukacyjnej i intelektualnej społeczności lokalnej poprzez realizację takich form jak:

Działania takie z reguły prowadzone są stale, często we współpracy z innymi instytucjami, przede wszystkim szkołami i przedszkolami, ośrodkami kultury. Realizacja bardziej spektakularnych inicjatyw ograniczona jest możliwościami finansowymi, kadrowymi i lokalowymi placówek bibliotecznych.

Szerzej o działaniach upowszechnieniowych bibliotek zrealizowanych w ubiegłym roku w tekście pt. Popularyzacja czytelnictwa w bibliotekach publicznych województwa warmińsko-mazurskiego.

cofnij