Sieć biblioteczna. Baza Lokalowa
  |   | 1999 | 2000 | różnica |
Biblioteki i ich filie | miasto | 106 | 104 | -2 |
wieś | 274 | 265 | -9 | |
razem | 380 | 369 | -11 | |
W tym filie | miasto | 56 | 53 | -3 |
wieś | 183 | 1745 | -9 | |
razem | 239 | 227 | -12 | |
Oddziały i filie biblioteczne | miasto | 55 | 55 | 0 |
wieś | 4 | 4 | 0 | |
razem | 59 | 59 | 0 | |
W tym publiczno-szkolne | miasto | 4 | 4 | 0 |
wieś | 53 | 50 | -3 | |
razem | 57 | 54 | -3 | |
W tym połączone z domami kultury | miasto | 43 | 24 | -19 |
wieś | 93 | 91 | -2 | |
razem | 136 | 115 | -21 | |
W tym publiczno-szpitalne | miasto | 7 | 6 | -1 |
wieś | 0 | 0 | 0 | |
razem | 7 | 6 | -1 | |
W tym publiczno-zakładowe | miasto | 1 | 1 | 0 |
wieś | 0 | 0 | 0 | |
razem | 1 | 1 | 0 | |
Punkty biblioteczne | miasto | 44 | 39 | -5 |
wieś | 165 | 129 | -36 | |
razem | 209 | 168 | -41 |
W roku 2000 sieć biblioteczna zmniejszyła się o 12 filii:
- filie zlikwidowane w 1999 r., ale działające jeszcze przez część tego roku,
Biblioteka Publiczna w Gołdapi - Filia w Skoczach, Biblioteka Publiczna Gminy Grunwald - Filia w Stębarku, Gminna Biblioteka Publiczno-Szkolna w Kruklankach - Filia w Boćwince,
Miejska Biblioteka Publiczna w Reszlu - Filia w Pieckowie,
- filie zlikwidowane w 2000 r.:
W wyniku zmian organizacyjnych - rozdzielenie biblioteki z Miejskim Ośrodkiem Kultury - powołano nową bibliotekę - Miejską Bibliotekę Publiczną w Olsztynie.
W dalszym ciągu zawieszone były:
Sieć punktów bibliotecznych zmalała w województwie o 41, w tym 5 w miastach, 36 na wsi.
Sieć bibliotek dla dzieci i oddziałów dziecięcych pozostała bez zmian. W ciągu roku zawieszona była jedynie działalność Oddziału dla Dzieci przy Filii nr 6 MBP w Olsztynie.
Sieć bibliotek publiczno-szkolnych zmalała w ciągu roku o 3 - filie GBP Barciany w Windzie,
Mołtajnach i Drogoszach przestały pełnić funkcje publiczno-szkolnych i zostały przekazane w całości do szkół, zlikwidowano filię w Boćwince - GBP Kruklanki i mimo zakazu ustawowego połączono z biblioteką szkolną filię Nawiadach (GBP Piecki). W dalszym ciągu w wielu przypadkach biblioteki przenoszone są do pomieszczeń szkolnych, łączone są księgozbiory, zbiory wypożycza pracownik szkoły; brak jednak decyzji formalnych o połączeniu stwarza pozory, iż nie są łączone biblioteki publiczne i szkolne. W 2000 r. do szkół przeniesiono m.in.:
- Filię w Bartągu (GBP Stawiguda) - biblioteka publiczna i szkolna pracują w tym samym pomieszczeniu, obsługiwane są przez pracownika szkoły, wyposażenie i księgozbiór - z biblioteki publicznej,
- Filię w Nowym Dworze (GBP Jedwabno) - przeniesiona do szkoły, koszt lokalu dzielony jest na pół.
W godzinach rannych działa jako biblioteka szkolna, w popołudniowych jako publiczna. Obsługuje ją pracownik szkoły.
Księgozbiory bibliotek publiczno-szkolnych liczyły na koniec 2000 r. 436 595 wol. Wpływ wyniósł 7 992 wol. Z bibliotek publiczno-szkolnych korzystało 17 578 czytelników, z czego 64,14% stanowili użytkownicy do lat 15. W porównaniu z rokiem poprzednim nastąpił spadek o 1 447 czytelników (w tym z powodu likwidacji 4 filii - 902 osoby). Największy spadek nastąpił w Filii MBP w Ełku - o 233 czytelników. Największy wzrost nastąpił natomiast w Lasecznie (gm. Iława) - o 121 oraz w GBP w Kruklankach - 114 osób.
Najwyższy procent czytelników do lat 15 w stosunku do ogółu czytelników odnotowano w bibliotekach w Czernikach - gmina Kętrzyn oraz w Radomnie - gmina Nowe Miasto Lubawskie (po 82,35%), w Łącznie - MBP w Morągu (82,33%).
Ogółem w bibliotekach publiczno-szkolnych dokonano 475 872 wypożyczenia książek i czasopism na zewnątrz i na miejscu (mniej o 29 927 w stosunku do roku ubiegłego, najwięcej z powodu odejścia z sieci 4 filii - 19 778). Największe spadki odnotowano w: GBP w Dywitach - o 3 866 wypożyczeń, w GBP w Kruklankach - o 3 445, Kłębowie (gm.Lidzbark Warminski - o 3 032). Największe wzrosty liczby wypożyczeń zarejestrowano w Rogiedlach (gmina Lubomino) - o 3 214, w Gawlikach Wielkich (gmina Wydminy) - o 3 006.
Na 1 czytelnika w województwie, w omawianej sieci, liczba wypożyczeń wyniosła średnio 27,07 wol. Najwyższy współczynnik odnotowano w Rogiedlach (gmina Lubomino) - 114,58, w Łankiejmach (gmina Korsze) - 67,60, w Kwiecewie (gmina Świątki) - 59,54.
Sieć bibliotek i filii działających w strukturze domów kultury ulega ciągłym zmianom. W roku 2000 w strukturę domów kultury włączonych było 45 jednostek organizacyjnych (20 w miastach, 25 na wsi). Nie słabnie proces rozłączeń i połączeń bibliotek z domami kultury oraz likwidacji filii, których placówki macierzyste działają wspólnie z domami kultury.
W 2000 r. wyłączono ze struktur domów kultury biblioteki MGBP w Korszach oraz Miejską Bibliotekę Publiczną w Olsztynie. Połączono natomiast Biblioteki w: Pieniężnie, Rynie, Kurzętniku i Lelkowie. W Olecku podjęto decyzję o zwiększeniu samodzielności biblioteki wchodzącej w strukturę Oleckiego Centrum Kultury i nie jest już ona działem, ale nosi nazwę: Miejska Biblioteka Publiczna w Olecku.
Przekształcenia te odbywają się nie zawsze zgodnie z obowiązującymi przepisami, często bez zachowania określonych terminów i bez zasięgnięcia opinii Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej.
W 2000 r. zlikwidowano bibliotekę publiczno-szpitalną w Ostródzie. W dalszym ciągu zawieszone pozostają: filia w Braniewie oraz filia w Iławie. Ogółem sieć na koniec roku wynosi 6 bibliotek publiczno-szpitalnych.
Księgozbiory tych bibliotek liczyły w 2000 r. 28 126 wol. W ciągu roku księgozbiory wszystkich filii wzbogaciły się tylko o 144 wol. Ogółem w bibliotekach publiczno-szpitalnych w 2000 r.
zarejestrowano 1 182 czytelników, tj. o 720 mniej niż w roku ubiegłym. Czytelnicy dokonali 19 447 wypożyczeń czyli o 10 748 mniej niż w roku poprzednim. Największy spadek wypożyczeń nastąpił
w Filii w Działdowie - o 3 278.
W sieci jako publiczno-zakładowa funkcjonowała jeszcze Biblioteka Regionalnego Ośrodka Kultury w Olsztynie, została ona jednak zlikwidowana z początkiem 2001 r.
Biblioteki publiczno-szpitalne i publiczno-zakładowe są w coraz gorszym stanie i w zasadzie następuje ich powolne "wymieranie".
- MBP w Olsztynie - po wyłączeniu biblioteki ze struktury ośrodka kultury, decyzją Rady Miejskiej otrzymała zaadaptowane do potrzeb pomieszczenia wbudynku przy ul. Rodziewiczówny 1,2. Filia nr 13 otrzymała również dodatkowe pomieszczenie na czytelnię. Ogółem powierzchnia na obsługę merytoryczną zwiększyła się o 30 m2,
- MGBP Węgorzewo - biblioteka otrzymała nowy lokal po zlikwidowanym przedszkolu
(dotychczas mieściła się w zamku). Obecnie powierzchnia biblioteczna liczy 555 m2 (więcej o 171 m2). Budynek przebudowano i dostosowano do potrzeb tego typu placówki. Ponadto jej filie publiczno-szkolne w Radziejach i Węgielsztynie przeniesione zostały do budynków szkół,
- MGBP w Nidzicy - oddział dla dzieci przeniesiono z pomieszczeń o powierzchni 85 m 2 (II piętro), do pomieszczeń o powierzchni 72 m2, z czytelnią dla dzieci z 24 miejscami, przystosowaną do różnego rodzaju prac,
- CKiST MBP w Iławie - Filia nr 2 otrzymała nowy zmodernizowany lokal o powierzchni 86 m2 (dotychczas 33 m2). Jest to zmiana korzystna, lokal mieści się przy głównej ulicy blisko przystanku 3 osiedli mieszkaniowych, 2 szkół podstawowych i gimnazjum,
- MGBP w Zalewie - księgozbiór Filii w Borecznie przewieziono do szkoły, do pomieszczeń o powierzchni 100 m2 (dwie klasy lekcyjne); Filię w Jerzwałdzie przeniesiono z budynku szkolnego do innego pomieszczenia,
- MBP Morąg - filię w Jurkach przeniesiono do nowego lokalu w tym samym budynku, o powierzchni o 8 m2 mniejszej niż dotychczas,
- MGBP w Dobrym Mieście - Filię w Orzechowie przeniesiono do mniejszych pomieszczeń w szkole,
- MBP w Braniewie - zawieszona Filia w szpitalu otrzymała lokal o powierzchni 16 m2, dzięki temu będzie mogła wznowić działalność w 2001 r.,
- biblioteki gminy Bartoszyce - Biblioteka Publiczna w Rodnowie została przeniesiona do mniejszego lokalu w budynku poszkolnym; Biblioteka Publiczna w Galinach mieszcząca się również w budynku poszkolnym uzyskała większe pomieszczenie (80 m2),
- GBP gminy Nowe Miasto Lubawskie z siedzibą w Gwiździnach - bibliotekę główną przeniesiono do większego lokalu (97 m2);
-Filię w Jamielniku do budynku po szkole (100 m2); Filię w Bratianie do lokalu przejściowego o powierzchni 40 m2 - docelowo filia będzie się mieścić w budowanym gimnazjum,
- GBP w Lubominie - Filia w Rogiedlach - otrzymała nową lokalizację w budynku szkoły,
- GBP w Jonkowie - Filia we Wrzesinie - obecnie mieści się w innym - mniej korzystnym - pomieszczeniu szkolnym.
Ogółem 25 jednostek dokonywało prac remontowych w zajmowanych pomieszczeniach.
Oddano Bibliotece Elbląskiej do użytku dwie kamieniczki, których odbudowa trwała od 1995 r. Placówka uzyskała dodatkową powierzchnię: 1 467 m2, w tym 200 m2 powierzchni magazynowej. Magazyny są klimatyzowane, będą w nich przechowywane XIX i XX wieczne książki odzyskane po 53 latach z depozytu w Toruniu.
W Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Olsztynie w dalszym ciągu trwają prace nad adaptacją budynku Starego Ratusza (część południowo-wschodnia).
W MBP w Szczytnie wyremontowano sanitariaty oraz czytelnię i wypożyczalnię dla dorosłych. Dokonano zmiany ustawienia księgozbiorów w celu zwiększenia wygody użytkowników. W oddziale dla dzieci dotychczasowy magazyn przekształcono w czytelnię i wypożyczalnię dla najmłodszych, urządzono tam również scenę. Dotychczasowa czytelnia oddziału pełni obecnie funkcje wypożyczalni z czytelnią dla młodzieży gimnazjalnej.
Inne biblioteki dokonywały remontów w zakresie: bieżącego malowania, podnoszenia estetyki pomieszczeń, adaptacji lokali dla potrzeb użytkowników niepełnosprawnych, wymiany lub montażu instalacji elektrycznych, alarmowych, sieci komputerowej, telefonicznych, a także ogrzewania, wymiany okien, dachów, podłóg.
W ubiegłym roku stan wyposażenia bibliotek nie zwiększył się znacząco. Najczęściej kupowany był sprzęt komputerowy, meble pod komputery, wyposażenie biurowe, sprzęt audio video, kserokopiarki (4 biblioteki), rzadziej meble biblioteczne (wymieniano pojedyncze meble lub dokupowano nowy drobny sprzęt).
W bibliotekach publicznych województwa warmińsko-mazurskiego na stanowiskach merytorycznych zatrudnione było 714 osób (mniej o 10 w stosunku do roku ubiegłego) - w tym 428 w mieście (mniej o 2 pracowników), na wsi 286 osób (mniej o 8).
Pracownicy merytoryczni zatrudnieni byli na 635,57 etatu przeliczeniowego, w tym 413,96 w mieście, 213,59 etatu na wsi.
Wykształcenie pracowników merytorycznych kształtuje się następująco:
 ogółem |   w mieście |  w na wsi | ||||
2000 r. | różnica z 1999 r. | 2000r. | różnica z 1999 r. | 2000 r. | różnica z 1999 r. |
|
  wyższe | 24,10 | +3,90 | 32,20 | +380 | 11,90 | +3,70 |
  średnie i policealne | 71,60 | -4,10 | 67,30 | -3,40 | 78,00 | -5,00 |
  poniżej średniego | 4,360 | +0,20 | 0,50 | -0,40 | 10,10 | +1,30 |
Stan zbiorów bibliotek publicznych województwa warmińsko - mazurskiego na koniec 2000 r. wynosił ogółem 5 677 371 jednostek ewidencyjnych (-69 437 w porównaniu z rokiem poprzednim), w tym:
wydawnictw zwartych | 5 447 742 woluminy (-73 642) | |
czasopism oprawnych | 1 355 woluminów (+754) | |
zbiorów specjalnych | 178 274 jednostki ewidencyjne (+3 451) | |
w tym audiowizualnych | 144 298 jednostek ewidencyjnych (459) |
Księgozbiory bibliotek (wydawnictwa zwarte i czasopisma oprawne) liczyły 5 499 097 wol. (-72 888), w tym w miastach 3 189 635 wol. (-25 331), na wsi 2 309 462 wol. (-47 557).
W roku 2000 ubytkowano ogółem w województwie 123 163 wol. (75,1 % wymienionej liczby stanowiły ubytki w placówkach miejskich).
Do zmniejszenia stanu księgozbioru bibliotek publicznych przyczyniły się niskie zakupy nowości wydawniczych, systematycznie prowadzona selekcja zbiorów zniszczonych, zdezaktualizowanych, zagubionych oraz likwidacja filii.
Struktura księgozbioru ogółu placówek bibliotecznych przedstawiona w procentach kształtuje się następująco:
literatura piękna dla dzieci | 26,02 % (-0,13 %) | |
literatura piękna dla dorosłych | 40,18 % (-0,05 %) | |
literatura popularnonaukowa | 33,80 % (+0,18 %) |
W minionym roku na 100 mieszkańców w województwie warmińsko-mazurskim przypadało średnio 375,05 wol. książek (-5,46), w tym w miastach 361,76 (-3,62), na wsi 395,08 (-8,19 ).
W przeliczeniu księgozbioru na jednego czytelnika uzyskano :
w miastach |   | 14,05 wol. (-0,45) |
na wsi |   | 31,39 (+0,70) |
w województwie |   | 18,30 wol. (-0,37) |
W bibliotekach publicznych województwa zgromadzono 178 274 (+3 451) jednostki ewidencyjne zbiorów specjalnych, z czego 144 298 (+459) stanowiły zbiory audiowizualne. Z ogółu stanu zbiorów specjalnych w województwie 98,7% znajduje się w miastach. Najwięcej w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Olsztynie, której zbiory stanowią 50,7% ogółu zbiorów specjalnych zgromadzonych w województwie warmińsko - mazurskim.
Do bibliotek publicznych w 2000 r. ogółem wpłynęło 118 035 jednostek ewidencyjnych (-5 581),
w tym 111 070 wol. książek (-3 763), 1 481 wol. czasopism oprawnych i 5 484 jednostki ewidencyjne zbiorów specjalnych.
We wpływach uwzględniono dotację celową Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego,
w ramach której zakupiono 12 810 j. ew. na sumę 315 000 zł., w tym 12 751 wol. książek
i 59 j. ew. zbiorów specjalnych.
Niezwykle cenne zbiory książek XIX i XX wiecznych, w ilości 11 477 wol., wpłynęły do Biblioteki Elbląskiej. Są to zbiory oddane przed 53 laty w długoterminowy depozyt Bibliotece Uniwersytetu Toruńskiego.
Z zakupu przybyło 59 283 wol. książek (-16 018). Stanowiło to 50,2 % ogółu zbiorów, które pozyskały
placówki biblioteczne.
Biblioteki w miastach odnotowały 81 527 wpływów jednostek ewidencyjnych, w tym książek z zakupu
35 766 wol.(-12 011), biblioteki wiejskie - 36 508 wpływów jednostek ewidencyjnych,
w tym książek z zakupu 23 517 wol.(-4 007).
Wskaźnik zakupu zbiorów w przeliczeniu na 100 mieszkańców w województwie warmińsko-mazurskim
w 2000 r. wynosił 4 wol. (na takim samym poziomie w mieście i na wsi).
Stosunkowo wysokie wskaźniki zakupu książek uzyskały:
a) biblioteki miejskie z: Białej Piskiej (17), Korsz (16), Miłomłyna (11), Gołdapi, Górowa Iławeckiego (po 10), Biskupca (pow. olsztyński), Giżycka, Mikołajek, Orzysza (po 9)
b) biblioteki wiejskie z gmin: Stawiguda (19), Jedwabno (16), Lubomino (14), Nowe Miasto Lubawskie (14), Pozezdrze (13), Wieliczki (11), Braniewo, Ełk, Korsze, Kruklanki (po 10), Markusy (9).
Wskaźnik zakupu 0 (zakup od 0 do kilkudziesięciu woluminów książek w ciągu roku) odnotowano w bibliotekach wiejskich z gmin: Dobre Miasto, Kalinowo, Kętrzyn, Miłakowo, Morąg, Olsztynek, Pieniężno, Płoskinia, Ryn, Sorkwity, Susz, Wegorzewo.
Wskaźnik zakupu od 0-3 wol. uzyskało 47,6 % bibliotek w województwie (32,7 % w mieście, 55,1 % na wsi). Zakup był niższy od normy: w województwie o 204 642 wol., w miastach o 122 939 wol., na wsi o 81 703 wol..
Nakłady na zakup książek w przeliczeniu na 100 mieszkańców w roku sprawozdawczym przedstawiały się następująco:
ogółem w województwie | 65,60 zł (-10,78 zł) | |
w miastach | 72,45 zł (-14,50 zł) | |
na wsi | 55,27 zł (-5,19 zł) |
Przeciętna cena książki w porównaniu z rokiem poprzednim w województwie wzrosła o 1,37 zł. i wynosiła 16,22 zł: w placówkach miejskich 17,86 zł.(+1,85zł), wiejskich - 13,74 zł.(+0,90zł.).
Zakupów nowości wydawniczych biblioteki dokonywały głównie w wydawnictwach, dużych hurtowniach,
księgarniach miejscowych oraz Oddziale Hurtowego Zaopatrzenia w Książki Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Olsztynie. Z oferty Oddziału korzystały biblioteki różnych sieci, ale głównie publiczne.
W 2000 r. zaprenumerowano ogółem 4 810 (-976) egzemplarzy czasopism, w tym w miastach 2 743 (-861), na wsi 2 067 (-115).
Nakłady na prenumeratę w przeliczeniu na 100 mieszkańców wyniosły odpowiednio:
ogółem | 29,18 zł (-1,92 zł) | |
w miastach | 32,95 zł (-3,95 zł) | |
na wsi | 23,51 zł (+1,13 zł) |
Są biblioteki, które posiadają tylko czasopisma pochodzące z darów: miasto Susz, wsie gmin Dobre Miasto, Gronowo Elbląskie, Lidzbark, Markusy, Milejewo, Młynary, Olsztynek, Pieniężno.
W 2000 r. w bibliotekach publicznych województwa warmińsko-mazurskiego zarejestrowano:
w województwie | 300 571 czytelników (+2 049 więcej niż w 1999 r.) | |
w miastach | 226 992 (+5 271) | |
na wsi | 73 579 (-3 222) |
W tym do lat 15:
w województwie | 104 175 (-3 738) - 34,7% ogółu czytelników (-1,5%) | |
w miastach | 64 515 (-1 627) - 28,4% ogółu czytelników w miastach (-1,4%) | |
na wsi | 39 660 (-2 111) - 53,9% ogółu czytelników na wsi (-0,5 %) |
Największy spadek i wzrost liczby czytelników w województwie ilustruje tabela
WZROST | SPADEK | |||
MIASTO | 1. Elbląg | +254 | 1. Mrągowo | -322 |
2. Ostróda | +2319 | 2. Ełk | -211 | |
3. Nidzica | +470 | 3. Biskupiec (pow.olszt.) | -211 | |
WIEŚ | 1. Rychliki | +170 | 1. Barciany | -769 |
2. Iława | +156 | 2. Małdyty | -300 | |
3. Purda | +140 | 3. Morąg | -246 |
Wzrost liczby użytkowników bibliotek publicznych w porównaniu do roku poprzedniego odnotowano w 53,1% gmin miejskich i 39,8% gmin wiejskich.
Wskaźnik społecznego zasięgu książki, czyli procent czytelników do ogółu mieszkańców wyniósł:
w województwie | 20,5% (+0,1%) | |
w miastach | 25,8% (+0,6%) | |
na wsi | 12,6% (-0,6%) |
Najwyższy wskaźnik osiągnęły miasta: Tolkmicko (42,2%), Kisielice (37,5%), Miłomłyn (37,1%), Reszel (36%), Ryn (35,5%), Biskupiec pow. olsztyński (32,1%), Olsztyn (31,4%) oraz gminy wiejskie: Dubeninki (28,7%), Lelkowo (27,6%), Banie Mazurskie (26,2%), Lubomino (25,5%), Braniewo (24,4%), Płoskinia (22%), Rozogi (21,1%).
Najniższy miasta: Ruciane-Nida (10,8%), Susz (15,2%), Frombork (16,6%), Pasym (16,8%),
gminy wiejskie: Młynary (1,3%), Pieniężno (2,6%), Kurzętnik (2,9%), Sępopol (3,6%), Susz (4,4%),
Gołdap (4,6%), Dobre Miasto (4,8%), Giżycko (5,7%).
Czytelnicy do lat 15 stanowią już od lat najliczniejszą grupę czytelniczą. W 2000 r. w województwie stanowili oni 34,7% ogółu czytelników, w tym w miastach 28,4%, a na wsi aż 53,9%. Jednak w 2000 r. nastąpił duży spadek liczby czytelników do lat 15 (w miastach: -1 627; na wsi: -2 111).
Największy procent czytelników do lat 15 w stosunku do ogółu użytkowników zarejestrowano w gminach wiejskich:Olsztynek (80,1%), Pisz (75%), Grodziczno (74%), Górowo Iławeckie (71,6%).
Wypożyczenia książek i czasopism na zewnątrz w roku sprawozdawczym kształtowały się następująco:
w województwie | 5 545 807 (-62 376) | |
w miastach | 3 756 954 (+31 346) | |
na wsi | 1 788 853 (-93 722) |
Największy wzrost i spadek wypożyczeń na zewnątrz ilustruje tabela
WZROST | SPADEK | |||
MIASTO | 1. Elbląg | +44460 | 1. Ełk | -12189 |
2. Olsztyn | +16116 | 2. Węgorzewo | -8536 | |
3. Ostróda | +6550 | 3. Gołdap | -8513 | |
WIEŚ | 1.Działdowo | +5346 | 1. Barciany | -16879 |
2. Ełk | +4324 | 2. Piecki | -12045 | |
3. Lubomino | +3607 | 3. Biskupiec (pow. nowomiejski) | -7086 | |
4. Wydminy | +2979 | 4. Kruklanki | -6693 |
Wzrost wypożyczeń na zewnątrz odnotowano w 42,9% gmin miejskich i 36,7% gmin wiejskich.
Struktura wypożyczeń książek i czasopism na zewnątrz przedstawia się następująco:
w wojewodztwie | w miastach | na wsi | |
literatura piękna dla dzieci | 30,1% (-0,9%)* | 22,5% (-0,7%) | 46,2% (-0,1%) |
literatura piękna dla dorosłych | 43,9% (-0,2%) | 43,9% (-0,3%) | 32,5% (-0,8%) |
literatura popularnonaukowa | 26% (=1,1%) | 28,2% (+1%) | 21,3% (+1) |
ogółem wypożyczenia | 100% | 100% | 100% |
*(...)różnica do roku 1999.
W porównaniu z rokiem ubiegłym odnotowano następujące zmiany:
Wypożyczenia czasopism na zewnątrz stanowią 7,8% (+0,6% w porównaniu z rokiem 1999) ogółu wypożyczeń książek i czasopism w województwie.
Największy procent wypożyczeń czasopism w stosunku do ogółu wypożyczeń na zewnątrz odnotowano w miastach: Sępopol (32,1%), Miłomłyn (26%), Barczewo (22,7%), Lubawa (21,6%) oraz w gminach wiejskich: Kozłowo (39,5%), Barczewo (36,6%), Pasłęk (25,7%), Łukta (25,5%).
Najmniej wypożyczeń czasopism w stosunku do ogółu udostępnionych na zewnątrz woluminów zarejestrowano w miastach: Orneta (0,0%), Ełk (0,3%), Susz (0,5%), Ruciane Nida (0,6%) oraz w gminach wiejskich: Kurzętnik, Świętajno (pow. olec.-gołdap.) - (0,0%); Ełk (0,2%); Sorkwity (0,6%); Kruklanki, Budry (0,8%); Kowale Oleckie (1,6%); Milejewo (2%); Lidzbark Warmiński (2,9%). W 10,9% bibliotek województwa warmińsko-mazurskiego w 2000 r. nie zaprenumerowano ani jednego tytułu czasopisma.
Ogółem w województwie wypożyczono na zewnątrz 169 878 jednostek ewidencyjnych zbiorów specjalnych (-2 985 w stosunku do 1999 r.) w tym audiowizualnych - 168 134 (-4 080).
Liczba wypożyczeń książek i czasopism na miejscu kształtowała się następująco:
ogółem w województwie | 1 909 466 (+168 848) | |
w miastach | 1 523 324 (+154 782) | |
na wsi | 387 385 (+15 309) |
Największy wzrost i spadek wypożyczeń na miejscu w województwie ilustruje tabela
WZROST | SPADEK | |||
MIASTO | 1. Olsztyn | +57392 | 1. Lubawa | -6297 |
2. Ostróda | +21475 | 2. Kętrzyn | -6072 | |
3. Elbląg | +15231 | 3. Dobre Miasto | -2645 | |
4. Orzysz | +15003 | 4. Węgorzewo | -2371 | |
WIEŚ | 1. Kozłowo | +5607 | 1. Srokowo | -5223 |
2. Korsze | +4676 | 2. Lubawa | -2988 | |
3. Iława | +2738 | 3. Dywity | -2649 | |
4. Morąg | +2390 | 4. Dźwierzuty | -2568 |
Ogółem wzrost odnotowano w 61,2% gmin miejskich i 52% gmin wiejskich.
W roku sprawozdawczym aktywność czytelnicza użytkowników (liczba wol. na 1 czytelnika) wyniosła:
wypożyczenia na zewnątrz:
w województwie | 18,45 wol. (-0,34) | |
w miastach | 16,55 wol. (-0,25) | |
na wsi | 24,50 wol. (-0,20) |
wypożyczenia na miejscu:
w województwie | 6,36 wol. (+0,50) | |
w miastach | 6,67 wol. (+0,53) | |
na wsi | 5,36 wol. (+0,42) |
Wskaźnik aktywności czytelniczej środowiska (liczba wol. na 100 mieszkańców) wynosi:
wypożyczenia na zewnątrz:
w województwie | 378,23 wol. (-4,75) | |
w miastach | 426,11 wol. (+2,69) | |
na wsi | 306,02 wol. (-16,08) |
wypożyczenia na miejscu:
w województwie | 130,31 wol. (+ 11,45) | |
w miastach | 172,77 wol. (+ 17,24) | |
na wsi | 66,27 wol. (+ 2,61) |
Wskaźnik obrotu książki w województwie wynosi 1,07 wol. (+0,02).
Biblioteki prowadziły różne formy działalności kulturalnej i oświatowej. Jednak w wielu bibliotekach, głównie gminnych, prace popularyzacyjne ograniczały się do organizacji wystaw okolicznościowych poświęconych twórcom literatury lub ważnym wydarzeniom, rocznicom i obchodom z różnych dziedzin życia, organizacji drobnych konkursów, gier, zabaw w czasie ferii zimowych i wakacji. Prace popularyzatorskie o szerszym zasięgu organizowały głównie biblioteki miejskie i miejsko-gminne.
Do najpopularniejszych imprez bibliotecznych należały:
1. Konkursy:
2. Spotkania
3. Wystawy:
4. Inne formy pracy:
Najczęstsza tematyka działań bibliotek to bieżące wydarzenia wynikające z kalendarza rocznic, w tym roku szczególnie związane z obchodami Roku Reymontowskiego. W związku z tym tematem biblioteki realizowały głównie tradycyjne formy: wystawki, konkursy, insce-nizacje. Ciekawą propozycję - cykl imprez związanych z Rokiem Reymontowskim przygotowała Miejska Biblioteka Publiczna w Braniewie: przeprowadzono konkurs "Władysław Reymont 1867-1925" (podczas wręczenia nagród odbyła się degustacja potraw wiejskich), przygotowano ekspozycję książek W. Reymonta. Odbyła się także Biesiada Literacka II pt. "Jak drzewiej w Lipcach bywało", której towarzyszyła wystawa "Wnętrze izby chłopskiej z końca XIX wieku". Młodzież licealna wykonała inscenizacje fragmentów "Chłopów". Filia w Radostowie (MGBP Jeziorany) przygotowała inscenizację "Wesele Boryny", którą zaprezentowano lokalnej społeczności, władzom miasta i gminy oraz przedstawicielom mediów.
W województwie warmińsko - mazurskim działały: 4 biblioteki dziecięce i 55 oddziałów, w tym 4 na wsi (GBP w Baniach Mazurskich, GBP w Biskupcu, GBP w Grodzicz-nie, GBP w Kozłowie). W Olsztynie pracowały 3 biblioteki i 8 oddziałów, co stanowi 18,6% ogółu jednostek działających w województwie.
Ogółem w omawianych bibliotekach i oddziałach na koniec 2000 r. zarejestrowano 57 037 czytelników (mniej o 977 w porównaniu z rokiem ubiegłym), w tym do lat 15 - 49 388 (mniej o 1 253),
którzy stanowili 86,6% ogółu użytkowników.
Wypożyczono 1 172 773 woluminy książek - o 29 366 więcej w stosunku do 1999 r. Wzrosła liczba wypożyczanej literatury popularnonaukowej. Zarejestrowano 419 853 wypożyczenia, co stanowi 35,8% ogółu wypożyczonej literatury (+3,6% w stosunku do 1999 r.).
Statystyczny czytelnik wypożyczył w 2000 r. 20,6 wolumina. Najwyższy wskaźnik aktywności czytelniczej w oddziałach odnotowały BPMiG we Fromborku (55); GBP w Ko-złowie (47); Filia nr 17 w MBP w Olsztynie (43); MBP w Reszlu (43); MBP w Górowie Iławeckim (42); BPMiG w Tolkmicku (40); MGBP w Korszach (38); BPMiG w Orzyszu (32); MBP w Braniewie (31); BPMiG w Olsztynku (31). Wskaźnik wzrósł ogółem w 34 placówkach, spadł w 25. Spadła liczba czytelników w 32 bibliotekach (54% ogółu bibliotek i oddziałów dla dzieci) oraz wypożyczeń w 29 bibliotekach (49%).
Biblioteki publiczne województwa warmińsko-mazurskiego w końcu roku 2000 użytkowały 152 komputery. Znajdowały się one w 37 jednostkach organizacyjnych obejmujących biblioteki.
Sprzęt, oprogramowanie i sieci komputerowe w poszczególnych bibliotekach samorządowych województwa olsztyńskiego na koniec 2000 r.
Lp. | Lokalizacja | Liczba komputerów | Główne systemy / programy |
1 | Dział IM | 4 | Novell Windows 95 Word,Excel,Acces Corel Adobe Photoshop 4.0 własny program statystyczny K03 MAK, ISIS,SOWA Internet |
1a | Pracownia komputerowa | 10 | Novell Windows 95 Word,Excel,Acces Corel MAK, ISIS,SOWA Internet |
1b | Serwerownia | 5 | Novell Linux Internet |
2 | Dział Zbiorów Specjalnych | 1 | Novell Windows 95 Word,Excel,Acces MAK, ISIS,SOWA Internet |
3 | Sekretariat | 1 | Novell Windows 95 Word |
4 | Kadry | 1 | Novell Windows 95 Word,Excel,Acces MAK, ISIS,SOWA Internet |
5 | Księgowość | 2 | Novell Windows 95 Word,Excel,Acces MAK, ISIS,SOWA Internet |
6 | Dział OA | 1 | Windows 3,11 Word |
7 | Archiwum | 2 |   |
8 | Dział IB | 8 | Novell Windows 95 Word (bazy bibliograficzne Biblioteki Narodowej) ISIS (bibliografia, baza ogólnoinformacyjna SOWA skanowanie dokumentów życia społecznego |
9 | Dział GOZ | 4 | Novell Windows 95 Word,Excel MAK (katalog druków zwartych bazy bibliograficzne Biblioteki Narodowej gromadzenie i akcesja książek inwentarze) SOWA (akcesja książek katalog centralny inwentarze-za lata 1995-1999 akcesja czasopism 1995-) SKONTRUM |
10 | Oddział Literatury Dzaieciecej i Młodzieżowej | 0 | Novell Internet Praca z dziećmi |
11 | Hurtownia | 1 | SOOT (obsługa hurtowni książek) Windows 95 Word,Excel, |
Razem 46 |
WBP kontynuowała realizację programu "Komputerowe szkolenia wyjazdowe", na który otrzymała grant z Open Society Institute Budapest.
W 2000 roku WBP rozpoczęła realizację projektu "Computer, English, Internet", na który otrzymała grant z Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności w ramach programu "English Teaching 2000" realizowanego przez Polską Fundację Dzieci i Młodzieży.
Podregion | Powiat | Sieć- biblioteki i filie ogółem | Mieszkańcy na 1 bibliotekę lub filię | Czytelnicy na 1 bibliotekę lub filię | Powierzchnia biblioteczna w m2 | Liczba komputerów w działalności bibliotecznej | Zatrudnienie | |
Liczba zatrudnionych w działalności bibliotecznej | W tym z kwalifikacjami bibliotekarskimi | |||||||
Podregion 35 elbląski | 1. braniewski | 16 | 3072 | 577 | 1338 | 2 | 23 | 11 |
2.działdowski | 23 | 2933 | 598 | 1442 | 1 | 32 | 15 | |
3.elbląski | 21 | 2749 | 437 | 1961 | 1 | 27 | 21 | |
4.iławski | 21 | 4333 | 776 | 1725 | 8 | 34 | 22 | |
5.nowomiejski | 17 | 2584 | 400 | 1257 | 1 | 25 | 19 | |
6.ostródzki | 29 | 3519 | 678 | 2519 | 9 | 46 | 29 | |
7.miasta elbląg | 11 | 11819 | 3294 | 3208 | 14 | 76 | 59 | |
Podregion 36 olsztyński | 1. bartoszycki | 18 | 3607 | 638 | 2194 | 7 | 28 | 19 |
2.kętrzyński | 21 | 2850 | 577 | 2608 | 9 | 40 | 26 | |
3.lidzbarski | 16 | 2835 | 551 | 11506 | 1 | 25 | 21 | |
4.mrągowski | 13 | 3712 | 612 | 1179 | 2 | 204 | 15 | |
5.nidzicki | 9 | 3524 | 604 | 847 | 0 | 19 | 13 | |
6.olsztyński | 45 | 2534 | 451 | 4440 | 13 | 63 | 40 | |
7.szczycieński | 24 | 2984 | 570 | 2142 | 2 | 36 | 18 | |
8.miasta Olsztyn | 22 | 8217 | 2475 | 4353 | 56 | 106 | 93 | |
Podregion 37 ełcki | 1. ełcki | 13 | 6593 | 1111 | 1159 | 6 | 22 | 16 |
2.giżycki | 23 | 3556 | 706 | 2529 | 12 | 42 | 29 | |
3.olecko-gołdapski | 13 | 4535 | 779 | 1550 | 7 | 22 | 14 | |
4.piski | 14 | 4270 | 651 | 1192 | 1 | 28 | 16 | |
Razem województwo | 369 | 3887 | 792 | 39149 | 152 | 714 | 496 | |
Średnio na województwo w Polsce | 378 | 4273 | 811 | 57980 | b.d. | 1130 | 721 |
W ostatnich latach biblioteki naszego województwa coraz częściej korzystają z propozycji różnego typu fundacji wspierających kulturę. Korzyści są dwojakiego rodzaju: biblioteka, która otrzyma dofinansowanie może zaproponować użytkownikom nowego rodzaju ofertę, a poza tym propozycja ta z reguły jest bardzo interesująca tematycznie i przemyślana, ponieważ biblioteki starają się wykazać dużą pomysłowością, żeby zainteresować fundację swoim oryginalnym pomysłem. Najczęściej dofinansowywane są projekty mające na celu rozszerzenie usług bibliotek przy pomocy automatyzacji biblioteki i zapewnieniu czytelnikom dostępu do Internetu.
Wiele projektów inicjuje Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie, uczestniczą w nich biblioteki publiczne z terenu województwa. W 2000 r. realizowane były m.in.:
W 2000 r. najciekawsze inne programy realizowały biblioteki:
Krótkie podsumowanie
Zmiany pozytywne | Zmiany negatywne |
1. Wyłączenie 20 bibliotek i filii ze struktur łączonych. 2.Znacząca poprawa bazy lokalowej w 4 placówkach bibliotecznych. 3. Wzrost danych liczbowych w porównaniu z rokiem poprzednim o : - 5 271 czytelników w miastach, - 154 782 wypożyczenia książek i czasopism na miejscu w miastach oraz o 15 309 na wsi, - 31 346 wypożyczeń książek i czasopism na zewnątrz w miastach 4. Podwyższanie kwalifikacji zawodowych przez 86 pracowników, w tym 48 w zakresie bibliotekarstwa, bibliotekoznawstwa. 5. Utrzymanie na dobrym poziomie działalności popularyzatorskiej. 6. Wzbogacenie zbiorów bibliotecznych, głównie popularnonaukowych z dotacji celowej MKiDN. 7. Opracowywanie przez bibliotekarzy róż-nego typu projektów, dzięki którym wzbogacane są fundusze bibliotek oraz rozszerzane ich działania. 8. Przeszkolenie przez pracowników WBP 899 bibliotekarzy w różnych formach dokształcania zawodowego, w tym w obsłudze systemów komputerowych. 9. Wzbogacenie placówek bibliotecznych w sprzęt komputerowy. 10. Inicjowanie nowoczesnych rozwiązań w realizacji zadań bibliotek powiatowych-Wirtualna Powiatowa Biblioteka Publiczna. |
1. Zmniejszenie sieci bibliotek publicznych w województwie warmińsko-mazurskim o 11 bibliotek i filii, w tym 9 na wsi. 2. Ograniczanie działalności bibliotek wskutek różnorodnych zmian organizacyjnych, takich jak: a) włączenie w inne struktury ( 4 placówki), b) przenoszenie księgozbiorów filii bibliotecznych do szkół , c) zmniejszenie zatrudnienia pracowników merytorycznych o 10 osób, w tym 8 na wsi, d) skracanie czasu pracy bibliotek publicznych, szczególnie na wsi. 3. Zmniejszenie danych liczbowych w porównaniu z rokiem poprzednim o: - 3 222 czytelników na wsi, - 3 738 czytelników do lat 15 w województwie, w tym 2 111 na wsi, - 93 722 wypożyczenia książek i czasopism na wsi, - 976 tytułów prenumeraty czasopism bieżących, w tym 861 w miastach, - 16 018 wol. zakupu książek, w tym o 12 011 wol. w miastach, - 1 wol. wskaźnika zakupu zbiorów w województwie (w przeliczeniu na 100 mieszkańców). Na koniec 2000 roku w mieście i na wsi wynosił 4 wol.- najniższy od dziesięcioleci. - 14,5 zł nakładów na zakup książek w miastach (w przeliczeniu na 100 mieszkańców) oraz o 5,19 zł na wsi. |