VIII. Programy pomocowe, projekty realizowane w bibliotekach.

Z każdym rokiem w województwie warmińsko-mazurskim przybywa bibliotek publicznych, które zdobywają środki pozabudżetowe. Pozyskane w ten sposób fundusze pozwalają na rozwijanie oraz poprawę jakości usług świadczonych użytkownikom.

W Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Olsztynie realizowano następujące projekty:

  1. Dofinansowane ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
    • Bajka terapeutyczna – konferencje, wystawy, spotkania z książką – głównym celem projektu realizowanego od września do grudnia 2008 r. była promocja czytelnictwa poprzez realizację cyklu imprez, których tematem przewodnim była bajka terapeutyczna. Działania kierowane były głównie do osób, które pracują z dziećmi i młodzieżą. W ramach projektu zrealizowano: seminarium naukowe i konferencję podsumowującą; zorganizowano 12 spotkań o tematyce literackiej z dziećmi, 5 wystaw książkowych (wydawnictwa służące do bajkoterapii oraz zakupione w ramach projektu), opublikowano i promowano książkę z terapeutycznymi bajkami Sylwii i Marka Samselskich „Baju baj patataj”.
    • „Na przerywistej linii egzystencji” – Herbertowska lekcja poezji – projekt dofinansowany ze środków MKiDN w ramach programu „HERBERT”, realizowany od 1 września 2008 do 31 grudnia 2008 r. przez WBP w Olsztynie oraz Warmińsko-Mazurską Bibliotekę Pedagogiczną w Olsztynie. Celem inicjatywy była popularyzacja wiedzy o życiu i twórczości Zbigniewa Herberta. Projekt skierowany był do uczniów, bibliotekarzy i nauczycieli szkół gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych Olsztyna i całego powiatu olsztyńskiego ziemskiego. Poprzez udział w różnorodnych wydarzeniach, takich jak: zwiedzanie ekspozycji ukazującej twórczość poety w kontekście tradycji kultury, sztuki i filozofii; zajęcia twórcze prowadzone z wykorzystaniem wystawy edukacyjnej oraz spektakl teatru młodzieżowego – młodzież poznawała Zbigniewa Herberta i jego twórczość z perspektywy innej, niż szkolna. Zorganizowana w ramach projektu konferencja dla bibliotekarzy, nauczycieli i studentów polonistyki stała się inspiracją do twórczych rozmów o poezji Herberta podczas zajęć dydaktycznych z uczniami. Wiodąca myśl wydarzeń realizowanych w ramach projektu koncentruje się wokół wątku egzystencjalnego w twórczości tego poety.
  2. Dofinansowanie ze środków Instytutu Książki.
    • Dyskusyjne Kluby Książki – drugi rok koordynowano projekt obejmujący swym działaniem teren całego województwa. Wpisuje się on w wieloletni program promocji czytelnictwa i wsparcia sektora książki "Tu czytamy" prowadzony przez Instytut Książki. Jego celem głównym jest kreowanie mody na czytanie poprzez akcentowanie przyjemności płynących z lektury, udział w życiu literackim, spotkania z ciekawymi ludźmi, interesujące dyskusje. W ramach realizacji Projektu uczestniczono w spotkaniach wojewódzkich koordynatorów w Warszawie; koordynowano działanie powstałych Dyskusyjnych Klubów Książki (19 DKK); zakupiono 1340 wol. książek, zorganizowano 20 spotkań w tym: 17 autorskich z M. Sieniewiczem, M. Fox, W. Kowalewskim, E. Cyfusem, W. Tochmanem, B. Kosmowską, M. Jagiełło, K. Szymeczko i z trzema moderatorami: Jakubem Frołowem, Anną Rywczyńską, Waldemarem Mierzwą; przygotowano i aktualizowano podstronę internetową projektu, prowadzono działania promocyjne, zorganizowano wyjazd grupy 20 moderatorów i koordynatora wojewódzkiego na I Zlot Ludzi Książki, zorganizowano konferencję na temat współczesnej literatury polskiej z udziałem dr. Marka Zaleskiego.
  3. Dofinansowane ze środków Unii Europejskiej.
    • Internetowy Festiwal Literacki „Euroczytanie 2007” – celem projektu było wzmocnienie długofalowej współpracy pomiędzy Polską, Litwą i Obwodem Kaliningradzkim Federacji Rosyjskiej w zakresie wykorzystania nowoczesnych technologii informacyjnych do rozwoju czytelnictwa, głównie wśród młodzieży w wieku 16-25 lat. Projekt realizowany był od marca 2007 do lutego 2008 r. W roku 2008 r. podjęto następujące działania: przygotowano do druku i wydano trójjęzyczne wydawnictwo pofestiwalowe: „Euroczytanie – eseje laureatów konkursu literackiego „To lubię!”; zorganizowano konferencję końcową projektu w Olsztynie, w której udział wzięli realizatorzy partnera polskiego oraz przedstawiciele partnera rosyjskiego i litewskiego, laureaci i finaliści konkursu literackiego z 3 krajów partnerskich, media i inni goście; zorganizowano wyjazd realizatorów i finalistów konkursu literackiego „To lubię!” z Polski, Rosji i Litwy na konferencje końcowe do krajów partnerskich.
    • Z Danii do Polski – transfer wiedzy i doświadczeń zawodowych – przygotowano i złożono do Stowarzyszenia Gmin Euroregion Bałtyk wniosek projektowy w ramach Funduszu Małych Grantów Transgranicznych i Międzyregionalnych (środki z Mechanizmu Finansowego EOG oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2004-2009). Projekt został pozytywnie oceniony przez Zespół Sterujący programu i zaakceptowany do realizacji w 2009 r.
  4. Dofinansowane ze środków samorządu powiatowego:
    • WPBP – Wirtualna Powiatowa Biblioteka Publiczna – kontynuowano projekt realizowany od 2000 r. przez biblioteki publiczne powiatu olsztyńskiego ziemskiego, koordynowany przez Starostwo Powiatowe i Wojewódzką Bibliotekę Publiczną w Olsztynie. Celem projektu jest stworzenie bibliotecznych ośrodków informacji realizujących ustawowe zadania biblioteki powiatowej w oparciu o bazę i zasoby wszystkich bibliotek miejskich i gminnych z terenu powiatu. Zadania realizowano zgodnie z porozumieniem zawartym z Powiatem Olsztyńskim Ziemskim. W chwili obecnej dostępne są na stronie www.wbp.olsztyn.pl/wpbp fragmenty baz katalogowych bibliotek biorących udział w programie.
    • BIL – Baza Informacji Lokalnej – kontynuowano projekt realizowany od 2001 r., którego głównym założeniem jest dostarczanie aktualnej informacji na temat województwa, powiatu, miasta, gminy. Obecnie dostępnych jest 51 baz informacji lokalnej – www.bil-wm.pl.
  5. Finansowane ze środków własnych WBP.
    • Prozatorskie skróty – celem projektu, który realizowano od stycznia do czerwca 2008 r. była promocja twórczości pisarzy Warmii i Mazur, przygotowana i prezentowana przez Wojewódzką Bibliotekę Publiczną w Olsztynie. Innowacyjny charakter tego projektu to przede wszystkim forma, w jakiej przedstawiane były dzieła literackie. Założeniem było, aby fragmenty swojej twórczości czytali sami pisarze, w specyficzny dla siebie sposób i z własną interpretacją. Prezentacje te zostały nagrane w studio radiowym i uzupełnione o krótkie wywiady.
    • Czytamy – celem akcji prowadzonej od kwietnia do grudnia 2008 r. było zachęcenie czytelników do sięgnięcia po ciekawe lektury, polecane przez znanych mieszkańców Olsztyna, regionu i czytelników biblioteki. Co miesiąc swoją lekturę rekomendowała inna osoba i byli to m.in: Bernadetta Darska, Piotr Siwecki, Andrzej Marcinkiewicz, Arkadiusz Łuba, Zbigniew Chojnowski. Informacje o rekomendowanych książkach pojawiały się w formie graficznej w Starym Ratuszu w Wypożyczalni Literatury Pięknej i Obcojęzycznej WBP oraz na stronie internetowej www.wbp.olsztyn.pl.
    • Przegląd Wydawnictw Regionalnych ph.: „Moje, Twoje – Nasze” – w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa zainaugurowano w 2008 r. spotkanie wydawców, bibliotekarzy i czytelników. Przegląd ma wejść na stałe w cykl imprez organizowanych przez Wojewódzką Bibliotekę Publiczną w Olsztynie. Głównym celem Przeglądu jest promowanie wydawnictw regionalnych oraz książki wartościowej merytorycznie, ambitnej, wyróżniającej się pod względem walorów literackich, edukacyjnych i edytorskich. Przegląd odbył się 19.09.2008 r. i uczestniczyło w nim 18 wystawców regionalnych. Przegląd miał charakter kiermaszu, któremu towarzyszyły imprezy literacko-promocyjne – spotkania autorskie, prezentacje, wykłady, wystawy, warsztaty, konkursy dla bibliotekarzy i czytelników.

W Bibliotece Elbląskiej realizowano następujące projekty:

  1. Dofinansowane ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
    • Elektroniczny System Informacji Biblioteki Elbląskiej; cele: wdrożenie systemu informatycznego (dLibra), ułatwiającego dostęp do uporządkowanej informacji zawartej w unikatowych zbiorach Biblioteki Elbląskiej.
    • Konferencja kulturoznawcza „Moda na obciach – co Polacy robią z kulturą popularną”, Edukacja kulturalna; odbyły się wykłady prowadzone przez znane osobistości ze świata kultury i nauki oraz dyskusje tematyczne, wydano materiał pokonferencyjny.
    • Konferencja naukowa „Elbląski genius loci: kultura, społeczeństwo, tożsamość”; Patriotyzm jutra; w ramach projektu odbyła się konferencja, cykliczne zajęcia edukacyjne „Elbląg wczoraj i dziś” połączone z prezentacją multimedialną, spotkanie z młodzieżą; spotkanie poświęcone elbląskiemu rzemiosłu XVI – XVIII w.; otwarcie wystawy „Elbląg: społeczeństwo, kultura, tożsamość na przestrzeni wieków” – prezentacja zbiorów zabytkowych, zgromadzonych w Bibliotece Elbląskiej.
    • Warsztaty artystyczne „Papierowy Lala – land”, Inicjatywy lokalne; w ramach projektu odbyły się: warsztaty plastyczne połączone z wykładem, warsztaty teatralne i prezentacja; młodzież przygotowała lalki teatralne w oparciu o legendy elbląskie, podczas warsztatów teatralnych powstało przedstawienie lalkowe oparte o legendy elbląskie; zaprezentowano wystawę lalek teatralnych i filmowych ze zbiorów Muzeum Historycznego i etnograficznego w Łodzi.
    • Zakup wyposażenia pracowni konserwacji Działu Zbiorów Zabytkowych Biblioteki Elbląskiej; Infrastruktura kultury; zakup sprzętu do pracowni konserwacji działu Zbiorów Zabytkowych BE (odzyskanie depozytu Biblioteki Uniwersyteckiej UMK w Toruniu).
    • „Dziecko w krainie wartości” Akademia Młodego Czytelnika; Promocja czytelnictwa; cele: wspieranie prawidłowego rozwoju psychicznego i moralnego dzieci; w ramach projektu odbyły się warsztaty biblioteczne omawiające teksty prezentujące w/w wartości, spotkanie z pisarzem, spektakl, warsztaty plastyczne.
  2. Dofinansowane ze środków urzędu miasta:
    • Ferie w Bibliotece „Biblioteczne zoo – wędrówki ze zwierzętami”; promocja książki i czytelnictwa, zagospodarowanie czasu wolnego dzieci i młodzieży, umiejętność pracy w grupie, rozwijanie wyobraźni i postaw twórczych; uczenie efektywnego korzystania z usług biblioteki, budzenie postawy aktywności życiowej przez udział w konkursach; przeprowadzane były konkursy: plastyczny, literacki, zręcznościowy oraz gry i zabawy dla dzieci;
    • Wakacje w Bibliotece „Świat dziecięcej fantazji” – wakacje z twórczością Janusza Korczaka i dziecięcą literaturą fantastyczną; zapoznanie z literaturą fantastyczną dostępną w działach dziecięcych oraz twórczością Korczaka zagospodarowanie wolnego czasu dzieci; udział wzięło 2 492 dzieci;
    • Spotkania z muzyką Gotycka.pl; odbyły się: spotkanie poświęcone muzyce jazzowej, prowadzone przez profesjonalnego muzyka i redaktora Radia „Plus”; wieczór muzyczny „Krok po Rocku” (zaprezentowana została muzyka rockowa ze zbiorów biblioteki);
    • spotkanie muzyczne „Pośpieszmy przez polskie pejzaże muzyczne”, udział wzięło 230 dzieci;
    • „Wieczory pod dobrą gwiazdą” - prezentacja twórczości uznanych i młodych gwiazd piosenki autorskiej; odbyły się 4 spotkania; udział wzięło 440 osób;
    • Elbląskie Spotkania z Literaturą: „Zbigniew Herbert. Pan od poezji”; promocja twórczości Herberta; odbyły się dwa spektakle oparte na jego twórczości; wystawa „Pan od poezji” poświęcona Herbertowi, konkurs dla młodzieży szkól średnich „Herbert życie i twórczość”, udział wzięło 360 osób.

Ważniejsze projekty realizowane przez biblioteki publiczne województwa warmińsko-mazurskiego:

  1. Projekty dofinansowane za pośrednictwem organów rządowych:
    1. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego:
      • MBP Braniewo - „W mojej bibliotece – czytam, rysuję, jestem aktorem”, akcja, w ramach której odbyły się warsztaty teatralne, spotkania z aktorami olsztyńskiego teatru oraz pisarką dla dzieci – Anną Mikitą, warsztaty edukacyjne i plastyczne („Jak powstaje papier”, „Od pacynki do marionetki”); projekt spotkał się z ogromnym zainteresowaniem i poparciem władz lokalnych, prasy oraz społeczności lokalnej; udział wzięło 727 osób.
      • MBP Ełk - II Mazurski Festiwal Książki; Promocja czytelnictwa; w ramach projektu przeprowadzono dwudniowy festiwal, podczas którego odbyły się konkursy literackie dla dzieci i młodzieży, wernisaż, spotkanie poświęcone językowi polskiemu, występ lokalnego teatrzyku, spotkania z autorami (Wojciech Kass, Barbara Wachowicz), (moderatorem pierwszego dnia był Marek Łapo) oraz koncert (Evgen Malinowski); Rozwój infrastruktury kultury i szkolnictwa artystycznego – 50 tys. zł – zakup nowych regałów na książki;
      • MGBP Nidzica - Maraton kulturalny – nidzickie spotkania z książką i teatrem; Promocja Czytelnictwa Priorytet II – Rozwój Sektora Książki i Promocja Czytelnictwa, projekt skierowany do wszystkich grup wiekowych. Odbył się trzydniowy maraton, podczas którego miały miejsce spektakle, spotkania z aktorami i pisarzami oraz kiermasz książek;
      • MGBP Olecko - „Fajną książkę wczoraj czytałem...”, projekt rozpoczęto warsztatami dla bibliotekarzy z powiatu, kolejnymi elementami były: konkurs na prezentację książki oraz konkurs plastyczny na plakat.
      • MGBP Tolkmicko – remont biblioteki na kwotę 100 000 zł.
    2. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji:
      • Ikonka cd – Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie koordynowała realizację projektu na terenie województwa warmińsko-mazurskiego; w projekcie wzięły udział następujące biblioteki z 14 gmin województwa warmińsko-mazurskiego: GBP Budry, GBP Dywity, MBP Elbląg, MBP Ełk, GBP Giżycko, GBP Kalinowo, GBP Kętrzyn, GBP Kolno, GBP Kruklanki, GBP Lubomino, MBP Olsztyn, MBP Pasym, GBP Pozezdrze, GBP Stawiguda. Realizację dostarczenia sprzętu zakończono w sierpniu 2008 r.
    3. Ministerstwo Edukacji Narodowej:
      • MBP Dobre Miasto – Rządowy Program Wyrównywania Szans Edukacyjnych Dzieci i Młodzieży, „Akademia Sztuki Dla Najmłodszych” zajęcia literacko – plastyczne.
    4. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (Poakcesyjny Program Wsparcia Obszarów Wiejskich):
      • MGBP Pieniężno – Warsztaty artystyczne „Talent i Pasja”; zapoznanie się z warsztatem pracy malarskiej, współpraca z profesjonalistami, udział w międzynarodowym plenerze artystycznym, zorganizowano piknik, wyjazdy: studyjny i krajoznawczy (Frombork), zakup książek z dziedziny sztuki, wystawę prac.
      • MGBP Tolkmicko – „Biblioteka dobre miejsce dla człowieka”; projekt skierowany do dzieci i młodzieży w ramach integracji społecznej; realizowano spotkania autorskie, konkursy i zabawy.
      • GBP Biskupiec – „Dla juniora i seniora – spotkania kulturalno-integracyjne”; partnerzy: GOK w Biskupcu oraz Klub Seniora „Radość”; w ramach projektu odbywały się zajęcia plastyczno – techniczne, teatralno – muzyczne (dzieci i młodzież), komputerowe (seniorzy); zakończenie projektu – czerwiec 2009.
      • GBP Dubeninki – zajęcia w zakresie tkactwa ludowego; warsztaty rękodzielnicze; „Gotuj smacznie i zdrowo, czyli Spotkanie z tradycją”- pokazy przygotowywania tradycyjnych potraw regionalnych; cele: integracja społeczności lokalnej, zaangażowanie w dalsze działania, poznanie tradycji; projekt skierowany do rodzin z terenu gminy.
      • GBP Kwity – „Pierwsze kroki w kuchni”, projekt skierowany do dzieci i młodzieży; cele: edukacja kulinarna i kulturalna, przygotowywanie potraw związanych z konkretnymi świętami (Wielkanoc, andrzejki, itp.); biblioteka udostępnia książki tematyczne, czytelnię komputerową oraz inne pomieszczenia na zajęcia organizacyjne; projekt w toku.
      • GBP Pozezdrze – w ramach projektu odbyły się zajęcia aktywizujące i integracyjne dla dzieci i młodzieży z terenu gminy, wycieczki autokarowe.
      • GBP Prostki – „Biblioteka – miejscem spotkań dla dzieci – przy wykorzystaniu oferty objazdowych teatrzyków”; w ramach projektu odbywały się spektakle dla dzieci z młodszych klas szkoły podstawowej, dyskusje z aktorami na temat przedstawienia; projekt miał na celu dostarczenie wiadomości o świecie, społecznej rzeczywistości, zainspirowanie twórczości teatralnej, rozwinięcie wrażliwości i wyobraźni młodych odbiorców.
  2. Projekty dofinansowane ze Środków Narodowego Centrum Kultury.
    • MBP Szczytno – „Kameralne spotkania z teatrem”, „Rozwój Inicjatyw Lokalnych”, w czasie realizowania projektu odbyły się spotkania z aktorami Teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie, czytanie tekstów współczesnych autorów. Efekty: zmniejszenie różnic w dostępie do kultury, pobudzenie inicjatyw lokalnych, rozbudzenie zainteresowania literaturą i teatrem, wzbogacenie życia kulturalnego mieszkańców Szczytna i okolic; udział wzięło 367 uczestników.
  3. Projekty dofinansowane za pośrednictwem samorządów różnego szczebla:
    1. W ramach konkursu „Aktywna Wieś Warmii i Mazur” organizowanego przez Zarząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego (Edycja 2008):
      • GBP Braniewo – Sołtysiada - organizacja festynu i zawodów, w których udział wzięli gospodarze sołectw.
    2. W ramach lokalnych programów uchwalonych przez poszczególne samorządy:
      • MBP Szczytno – „Z obłoków na ziemię”, dotacja: Powiat Szczycieński i Urząd Miejski w Szczytnie. Konkurs literacki inspirowany twórczością Krzysztofa Klenczona. Celem było przybliżenie twórczości K. Klenczona, promocja Szczytna jako miasta związanego z artystą, inspirowanie do uprawiania twórczości literackiej oraz prezentowania własnych utworów literackich.
      • MGBP Miłomłyn – Przeciwdziałanie Problemom Alkoholowym i Narkomanii, Miejsko - Gminna Komisja Rozwiązywania problemów Alkoholowych.
      • MGBP Węgorzewo – praca z dziećmi, zakup książek; dofinansowanie z Gminnej Komisji Przeciwdziałania Alkoholizmowi; w ramach akcji aktywizowano dzieci przez spotkania, głośne czytanie książek, oglądanie bajek na CD, zajęcia plastyczne, zabawy, turnieje, konkursy.
      • GBP Galiny – „Bombowe wakacje”, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych; projekt skierowany do dzieci z rodzin zagrożonych różnymi patologiami; odbyły się spotkania, wycieczka do Gierłoży, zaprezentowano formy aktywnego spędzania czasu.
  4. Projekty dofinansowane przez fundacje:
    1. Fundacja Wspomagania Wsi:
      • MGBP Korsze – Filia Biblioteczna w Kraskowie realizowała projekt „Gdzie strumyk płynie z wolna”; cele – zorganizowanie atrakcyjnych i bezpiecznych wakacji dzieciom z małych miejscowości, przybliżenie historii i tradycji przodków przy pomocy wycieczek i zajęć grupowych.
      • GBP Godkowo – „Biblioteka – centrum kulturalne wsi”, Kultura Bliska; spotkania z teatrem przy stoliku, odbiorca: lokalna społeczność; założenia: organizacja cyklu warsztatów plastycznych, spotkań teatralnych, koncertów muzyki klasycznej; zakończenie – 2009 rok.
    2. Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności:
      • MBP Morąg – „Równać Szanse” Regionalny Konkurs Grantowy współfinansowany przez Polsko – Amerykańską Fundację Wolności oraz Polską Fundację Dzieci i Młodzieży w celu rozwoju społecznego młodzieży przez działalność artystyczną (muzyczną, teatralną), zdobycie wiedzy o regionie; dotacja – rok 2008, program w realizacji.
      • MGBP Nidzica – „Zostań nowoczesnym molem książkowym”. Program „Działaj Lokalnie” realizowany przez Akademię Rozwoju Filantropii w Polsce, we współpracy z Nidzickim funduszem lokalnym. Cele: kurs szybkiego uczenia się. Przygotowano profesjonalne warsztaty szybkiego czytania prowadzone przez wykwalifikowanych trenerów w trzech miejscowościach – Nidzicy, Łynie i Napiwodzie. Udział wzięło 285 osób.
      • GBP Dubeninki – program „Działaj lokalnie”, realizowany z Akademią Rozwoju Filantropii w Polsce; w ramach programu odbyły się warsztaty wykonywania kwiatów z bibuły, festyn rodzinny, warsztaty ręcznego wytwarzania papieru czerpanego.
    3. Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji:
      • MBP Olsztyn – „Człowiek nie wiek”, ma na celu uwrażliwienie młodzieży na problemy ludzi starszych oraz działania na rzecz porozumienia między pokoleniami.
      • „Wystarczy byś był” – rozszerzający działania w/w projektu. Zakończenie w 2009 r.
      • „Młodzież w działaniu” - projekt międzynarodowego wolontariatu, podczas którego młodzi ludzie z różnych krajów zdobywają nowe umiejętności, promując jednocześnie idee współpracy europejskiej.
  5. Projekty dofinansowane ze środków Unii Europejskiej:
    • MGBP Pasłęk – „Edukacja nieaktywnych zawodowo mieszkańców miasta i gminy Pasłęk w dziedzinie literatury, historii i obsługi komputera”, projekt współfinansowany przez EFS w ramach programu „Kapitał Ludzki”; skierowany do osób po 50 roku życia, nieaktywnych zawodowo. Jego celem było zniwelowanie różnic w edukacji obszarów wiejskich i miejskich oraz podniesienie poziomu wykształcenia mieszkańców. W ramach projektu odbywają się spotkania autorskie, wykłady z literatury i historii, i kursy obsługi komputera. Zakończenie – 2009r.
    • GBP Burkat – Fundacja Regionalnej Agencji Promocji Zatrudnienia, (współfinansowany przez EFS); w ramach projektu Filia w Turzy Wielkiej otrzymała 6 komputerów.

cofnij