Anna Rau
Wybór polecanych nabytków 2006/2007 WBP w Olsztynie
1. Bańko, Mirosław: Słownik dobrego stylu, czyli wyrazy, które się lubią / Mirosław Bańko. – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. – XIV, [2], 475, [1] s. ; 22 cm. – ISBN 83-01-14640-0
Uporządkowany zbiór 70 000 najbardziej trafnych połączeń wyrazowych (czyli prawie 5000 haseł) wybranych z Korpusu Języka Polskiego PWN (elektronicznego zbioru tekstów) z pewnością pomoże wszystkim, którzy mają jakiekolwiek problemy ze stylem. Polecana książka co prawda nie objaśnia znaczeń wyrazów, ich wymowy, odmiany czy pochodzenia, a jedynie informuje, w jakie związki wchodzą między sobą (hasła to nie tyle idiomy, ale tzw. związki łączliwe i szeregi skojarzeń bliskoznacznych), ale z pewnością pomoże użytkownikowi zniwelować błędy stylistyczne, skoro wskazuje, które słowa najtrafniej połączyć i podpowiada, jak werbalnie najlepiej przekazać daną treść. Umieszczone na końcu ćwiczenia z kluczem mają znaczenie edukacyjne, gdyż rozwijają słownictwo i ćwiczą celność doboru słów. Pozycja polecana nie tylko nauczycielom oraz uczniom, lecz również (oczywiście) wszystkim zainteresowanym praktycznie i teoretycznie poprawnością własnej stylistyki.
2. Dumin, Stanisław: Herbarz rodzin tatarskich Wielkiego Księstwa Litewskiego / Stanisław Dumin. – Wyd. 2, popr. i uzup. – Gdańsk : Związek Tatarów Rzeczypospolitej Polskiej, 2006. – 185, [2] s., [94] s. tabl. kolor. : il. kolor. ; 24 cm. – ISBN 83-89190-85-0
Wiele rodzin zamieszkujących obecnie Polskę, Rosję, Litwę, Białoruś i Ukrainę posiada szlacheckie pochodzenie tatarskie. Heraldyka Tatarów zaś ma równie bogatą historię i symbolikę jak polska. Polecana książka S. Dumina to solidne opracowanie najważniejszych legend herbowych i odwiecznych tradycji rodzinnych tej tak ważnej w dziejach naszego kraju narodowości. We wstępie autor streścił historię owej licznej grupy etnicznej, następnie zaś wyłożył zasady powstawania oraz nadawania (doboru) herbów plus (co bardzo ważne) ich związki z heraldyką europejską. Właściwa część książki klaruje już konkretne reguły heraldyczne, znaczenie i symbolikę kolorów oraz kształtów i detali herbowych wraz z wyjaśnieniem specjalistyki nazewnictwa herbowych elementów graficznych. „Herbarz...” to publikacja cenna dla hobbystów i historyków.
3. Dylewski, Adam: Litwa / Adam Dylewski. – Bielsko-Biała : „Pascal”, 2006. – 430 s., [8] s. tabl. kolor. : il., fot., m., pl. ; 20 cm. – Indeks. – ISBN 83-7304-600-3
Kolejna staranna pozycja wydawnictwa „Pascal”, prezentująca historię i walory naszego północno-wschodniego sąsiada. Litwa bowiem to kraj idealny dla turystów: miejsce niemal nienaruszonych reliktów kultury polskiej, warownych zamków, siedzib i majątków szlacheckich średniowiecznych kościołów ze starymi malowidłami, rzeźbami oraz inskrypcjami i – co równie ważne – kraina (jeszcze) nieskażonych lasów, jezior, czystych plaż. Książka Dylewskiego, jak każda z serii pascalowskiej, stanowi nie tylko przewodnik po kraju, lecz również realne źródło informacji: o samym państwie i jego krainach geograficznych (Wilnie, Wileńszczyźnie, przygranicznej Suwalszczyźnie, Zaniemeniu, Kownie i Kowieńszczyźnie, Auksztocie, Żmudzi i kraju Kłajpedy), o parkach krajobrazowych (Auksztockim Narodowym i Mierzei Kurońskiej), o głównych miastach (Trokach, Taurogach, Druskienikach, Mariampolu, Olicie), klimacie, ludności oraz litewskiej obyczajowości – świętach, potrawach i życiu codziennym. Na końcu książki zamieszczono słowniczek podstawowych zwrotów litewskich oraz wskazówki praktyczne typu: stan dróg, noclegi i ceny.
4. Europa na każdy miesiąc w roku : [ilustrowany przewodnik po 12 najpiękniejszych stolicach europejskich] / [projekt graf. i realizacja Ryszarda Bryzek. – Bielsko-Biała] : „Pascal”, 2006. – 504 s. : il. kolor., fot., mapy. ; 24 cm. – ISBN 83-7304-781-6
Polecana pozycja to nie tylko bogato ilustrowany przewodnik turystyczny po dwunastu najpiękniejszych stolicach europejskich (Berlin, Praga, Budapeszt, Wiedeń, Rzym, Amsterdam, Londyn, Paryż, Madryt, Lizbona, Kopenhaga, Sztokholm), lecz również źródło informacji o ich historii, ukształtowaniu urbanistycznym, dzielnicach, ulicach i zabytkach. W każdym z rozdziałów szczególny nacisk położono na miejscową architekturę, co podkreślają dokładne mapy, fotografie oraz reprodukcje owych arcydzieł ludzkich rąk. Warto podkreślić, iż autorzy równie interesująco przedstawili przedmieścia i okolice podmiejskie wyżej opisanych stolic. Do czytania nie tylko raz na miesiąc.
5. Fliciński, Piotr: Hip-hop : słownik / Piotr Fliciński, Stanisław Wójtowicz ; współpraca Marta Lisewska, Karolina Kulisz. – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. – 217, [3] s. ; 21 cm. – ISBN 978-83-01-14969-7
Jedna z niewielu pozycji na polskim rynku wydawniczym, która dotyczy zjawiska tak świeżego i kontrowersyjnego jak kultura hip-hopu. Autorzy słownika opracowali ponad 600 wyrażeń i związków frazeologicznych – głównie, choć nie tylko – związanych z muzyką, jej tworzeniem, z dziedzinami z zakresu branży muzycznej oraz przede wszystkim (co szczególnie interesujące) z aspektem socjologiczno-lingwistycznym. Książka zawiera około 1400 cytatów z ponad 700 tekstów polskich piosenek hip-hopowych, z dokładnym odniesieniem do źródeł, jednym słowem: to około 40 haseł leksykonicznych (w tym opisów pozajęzykowych i kulturowych realiów kultury freestyle). Pozycja polecana tak miłośnikom i twórcom tego typu muzyki, jak i filologom, socjologom, kulturoznawcom oraz po prostu przedstawicielom trochę starszego pokolenia, którzy chcą zrozumieć swoistą interpretację świata przez raperów.
6. Geller, Ewa: Słownik stylistyczny języka polskiego / Ewa Geller, Andrzej Dąbrówka. – Warszawa : „Świat Książki”, 2007. – 894 s. ; 21 cm. – ISBN 978-83-7391-812-2
Polecana pozycja w oryginalny sposób łączy w sobie funkcje trzech słowników: frazeologicznego, poprawnej polszczyzny oraz synonimów, rozwiązując w ten sposób zarówno sporne kwestie z zakresu poprawności i precyzji semantycznej, jak i procesu przeobrażania myśli w wypowiedź dobrą stylistycznie. Słownik pomaga obracać się w lesie wieloznaczności wyrazów, przedstawia możliwości przybierania coraz to innych znaczeń przez słowa, podpowiada lub uczy rozpoznania stałych zmian pod kątem uzusu językowego, jednym słowem: kształci umiejętności z zakresu kompetencji komunikacyjnej, gramatycznej i semantycznej. Zawiera ponad 100 000 jednostek (idiomów, kolokacji, wyrażeń, zwrotów, idiomów, powiedzonek, aforyzmów i cytatów), uwzględniając aktualne słownictwo oraz rozmaitość rejestrów stylistycznych wypowiedzi. „Słownik...” przejrzyście grupuje wyrażenia na dwóch poziomach: według funkcji w zdaniu oraz według znaczeń (w przestrzeni semantycznej), porządkując w ten sposób bogactwo zwrotów polszczyzny w 865 gniazdach i 1637 hasłach obejmujących słownictwo bazowe (budowa wielopoziomowa). Książka zawiera też końcowy indeks haseł ułatwiający odnalezienie poszukiwanego zwrotu.
7. Kaczyńska, Izabela: Polska : festyny, turnieje, zloty, jarmarki / Izabela i Tomasz Kaczyńscy. – Warszawa : „Sport i Turystyka” ; „Muza”, 2006. – 463, [1] s. : il. kolor., fot., m. ; 19 cm. – Indeks. – ISBN 83-7319-885-7
We wszystkich regionach Polski cyklicznie odbywa się 101 imprez – tych masowych, widowiskowych, powszechnie znanych i cieszących się wielką popularnością oraz tych skromniejszych, organizowanych przez grupy zapaleńców, powstałych niedawno, oryginalnych w swym charakterze, o różnym zasięgu. Podstawowy podział zawarty w książce „Polska : festyny...” dzieli wszystkie imprezy na: historyczne (festyny archeologiczne, turnieje, jarmarki historyczne, inscenizacje ważnych dla miast wydarzeń, prezentacje dawnych rzemiosł), sportowe (zawody w..., pływanie na..., wyścigi, rajdy zabytkowych i współczesnych pojazdów), folklorystyczne (przeglądy obrzędów weselnych, miodobrania, dożynki), religijne (procesje Bożego Ciała, konkursy na naj..., Turki), kulturalno-artystyczne (Izabeliada, Uroczysko, Noc Nenufarów) i tzw. „inne” (festiwal kwiatów, święto papieru, dni kapusty, festyn miedzi, piknik rolniczy, Jarmark Hobbitów, Piknik Jurajski, Festiwal Pierogów). W ten sposób autorzy polecanej książki przedstawili zainteresowanym czytelnikom wiele imprez nawiązujących do tradycji miejscowości i regionu (np. w Zielonej Górze winobranie, w Grunwaldzie odtworzenie bitwy), poza tym zamieścili na końcu książki listę – pokrótce opisanych – pomniejszych festynów i pikników. „Polska – festyny...” to bardzo interesująca i kształcąca (wbrew pozorom) pozycja, która chętnym na niebanalne spędzenie wolnego czasu przedstawia nie tylko skoncentrowane zapowiedzi i ramy czasowe wyżej wymienionych imprez, podstawowe i praktyczne informacje na ich temat, ale też związane z tym atrakcje i (przede wszystkim) źródło, historię legendy, postaci historyczne, ciekawostki i anegdoty. Atrakcyjność książki niewątpliwie pogłębiają zamieszczone w niej mapy i zdjęcia tła opisanych imprez, czyli miejscowych zamków, muzeów, kościołów, ruin, bunkrów i wszelkich ciekawych obiektów.
8. Leksykon wielkich teologów XX/XXI wieku / pod red. Józefa Majewskiego i Jarosława Makowskiego. T. 3. – Warszawa : „Więź”, cop. 2006. – 395, [4] s. ; 24 cm. – (Biblioteka „Więzi”). – Bibliogr. przedmiotowo-podmiotowa przy biogramach. – Indeks. – ISBN 83-60356-07-6
Polecana pozycja ma zdecydowanie charakter ekumeniczny, przedstawia bowiem sylwetki dwudziestu dziewięciu wybitnych katolickich, prawosławnych i protestanckich myślicieli religijnych (w tym m.in. biblistów, liturgistów i naukowców wiążących teologię z naukami przyrodniczymi) oraz ich myśl i osiągnięcia. Polecany tom przybliża mało znanych Europie i raczej niedocenianych myślicieli z obu Ameryk, Azji oraz Afryki. To właśnie na tych kontynentach zbudowano głęboko zakorzenione w kulturze i mentalności poszczególnych narodów fundamenty pod nową teologię, przede wszystkim – wyzwolenia. W całym zbiorze, co autorzy z dumą podkreślają, znalazło się również osiem teolożek – przedstawicielek teologii feministycznej. Tom 3 „Leksykonu...” stanowi uzupełnienie poprzednich dwóch, podobnie też zbudowany jest z haseł o strukturze 3-członowej, złożonych z biogramu (główne fakty z życia i uczestnictwo w życiu swojego kościoła), z eseju właściwego (ideologia naukowca oraz wkład w rozwój teologii) i z bibliografii podmiotowo-przedmiotowej. Polecana pozycja to podręcznik do nauki historii myśli teologicznej, słownik biograficzny oraz źródło bibliograficzne w jednym.
9. Małek, Eliza: Petersburg : miasto białych nocy : przewodnik / Eliza Małek, Elżbieta Stefanowicz-Maciaszek. – Wyd. 2 zaktualiz. – Kraków : „Bezdroża", 2006. – 187,[3] s., [8] s. tabl. kolor. : il., fot., mapy, pl. ; 18 cm. – Bibliogr. s. 187. – Indeks. – ISBN 83-60506-40-X
Książka E. Małek opisuje miasto zwane drugą stolicą Rosji, miejsce uznane przez UNESCO za „doskonałe wcielenie idei regularnego miasta”, co potwierdzają również relacje światowych bywalców. Przybliża ona ponad 3000 zabytków i ok. 900 placówek kulturalnych Petersburga, zachęcając jednocześnie do spacerów po jego prospektach i ulicach oraz do przejażdżek po rzekach i kanałach. Wbrew tytułowi „Petersburg” nie stanowi bynajmniej „zwyczajnego” przewodnika, ale swoisty podręcznik do historii słynnych miejsc, zabytków i atrakcji Miasta Białych Nocy. Można wręcz powiedzieć, iż to również zachęcające swą przystępnością studium historyczno-socjologiczne, przybliżające kwestie historii i rozwoju urbanistycznego miasta, jego mieszkańców i gości-cudzoziemców (w tym Polaków), zabytków, czyli dworców, lotnisk, portów rzecznych i morskich (wraz z propozycjami wycieczek), muzeów, najważniejszych bibliotek i archiwów, reprezentacyjnych placów i ogrodów, świątyń i cmentarzy oraz okolic miasta (podmiejskich rezydencji carskich, Peterhofu, Strelna, Carskiego Sioła). Dla czytelników o „zainteresowaniach konkretnych” polecana pozycja podaje również wskazówki przydatne w przygotowaniach do pobytu w Petersburgu: informacje o przejazdach z Polski, o rosyjskich przepisach, formalnościach, zameldowaniu, cenach biletów, miejscowej kuchni, noclegach, festiwalach, imprezach cyklicznych, atrakcjach, bezpieczeństwie i okazjach podczas zakupów. Całość wzbogacają umieszczone w ramkach informacje praktyczne, ciekawostki historyczne, a nawet utwory poetyckie i fragmenty poświęcone temu niezwykłemu miastu, plus czarno-białe ryciny, mapy i fotografie, zamieszczony na końcu indeks obiektów oraz mini-słownik polsko-rosyjski.
10. Muzyka poważna / pod red. Johna Burrowsa i Charlesa Wiffena ; [tł. Wojciech Bońkowski]. – Warszawa : „Wiedza i Życie” ; „Hachette Livre Polska”, 2006. – (Kolekcja „Wiedzy i Życia”). – 512 s. : il. kolor. ; 25 cm. – ISBN 83-7184-586-4
Ten bogato ilustrowany leksykon świata „muzyki elitarnej” przedstawia jej dzieje oraz ważne elementy (wyjaśnienie zestawień wysokości, metrum rytmu, skali), historię i zastosowanie instrumentów – dawnych i współczesnych – oraz tzw. „praktykę wykonawczą”, czyli zespoły i orkiestry wraz z biogramami wszelkiego typu muzyków i wykonawców. Liczne obrazki, tabele i wykresy przybliżają czytelnikowi świat muzyki dawnej (1000-1600), barokowej, klasycystycznej i romantycznej, opery, przejawów tzw. szkół narodowych (1830-1950), jak wreszcie muzyki XX-go wieku. Dodatkowo należy podkreślić, iż „Muzyka poważna” stanowi szczegółowe i praktycznie omówienie ponad 300 utworów. Publikacja Burrowsa i Wiffena posiada jeszcze jedną pozytywną cechę – w przeciwieństwie do licznych pozycji tego typu nie jest napisana językiem wyszukanym i hermetycznym, tylko „dla miłośników muzyki i profesjonalistów” – nie zniechęca więc początkujących, stanowiąc jednocześnie miarodajny przewodnik po tak trudno przekładalnej na słowo dziedzinie jak muzyka.
11. Obyczaje, języki, ludy świata / [red. nacz. Bartłomiej Kaczorowski ; wyd. Sławomir Żurawski]. – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. – 845, [3] s. : il. kolor. ; 25 cm. – ISBN 83-01-14874-8
Imponujące swą wszechstronnością kompendium wiedzy etnograficznej, stanowiące rozległe i wyczerpujące źródło informacji – naprawdę godne polecenia. W ułożonych alfabetycznie, rzeczowych, lecz nie nazbyt skróconych, hasłach przedstawiono kulturę i dorobek cywilizacyjny, bogactwo obyczajów i obrzędów, wierzenia, religie, mity i ich typologię, organizację i sposoby gospodarowania zbiorowością, najważniejsze i symboliczne rośliny oraz zwierzęta, mitycznych bohaterów oraz postacie z opowieści ludowych i teatralnych, muzykę, architekturę, sztukę, a wreszcie języki i pisma struktur etnicznych całego świata. Szczególny nacisk położono jednak na szczegółowość charakterystyki owych licznych społeczności: tych wielomilionowych i niewielkich, żyjących współcześnie i już nieistniejących, zamieszkujących zwarte terytoria oraz te rozproszone – od wieków żyjące w diasporze (np. Cyganie). Niezwykle interesujące hasła dotyczą kwestii językowych, charakteryzują bowiem całe rodziny językowe, poszczególne dialekty etniczne oraz ich mutacje, dodatkowo przybliżając najważniejsze piśmiennictwo narodów, a jako ciekawostkę – przykłady przysłów w językach oryginalnych (wraz z tłumaczeniem polskim). W polecanym leksykonie znalazły się również liczne notki biograficzne badaczy kultur świata: etnografów, teoretyków języka, językoznawców, antropologów, folklorystów. Całość uatrakcyjniają oryginalne ilustracje, mapy i wykresy.
12. Pijanowski, Lech: Gry Świata : encyklopedia / według Lecha i Wojciech Pijanowskich. – Warszawa : Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. – 496 s. : il. (w tym kolor.) ; 25 cm. – ISBN 83-01-14914-0
Gry towarzyskie, karciane i planszowe nie są wyłącznie wykwitem skłonności ludycznych ludzkości, gdyż można w nich znaleźć ślady (czy wręcz są wynikiem) biegu historii, rozwoju kultury, psychologii i nauk ścisłych. Stanowią jeden z przejawów cywilizacji. W teoretycznym wstępie autorzy podali podstawową klasyfikację gier (odmiany akcyjne, trikowe, pokojowe, łamigłówki, krzyżówki, gry matematyczne i „pokojowe”, „narodowe”, np. tryktrak, „najstarsze” – madżong i kości, klasyczne – szachy brydż i kanasta, „nieśmiertelne” – pasjanse w wersjach historycznej i współczesnej) wraz z historią teorii i zasad nimi rządzących. Następnie w części właściwej encyklopedii można się wczytać w obszerny zbiór-opis gier z różnych epok i regionów świata: ponad 300 zabaw (w podziale na gry planszowe, w karty, dla samotnych i naśladujące życie) wraz z ich szczegółowymi zasadami. Polecany „Słownik...” w niecodzienny sposób łączy wartości edukacyjne z zabawowymi – nie tylko zapozna z nowymi odmianami dobrze znanych gier, nauczy nowych, wprowadzi w świat plansz, kart i rekwizytów oraz pogłębi wiedzę, gdzie, w jakich okolicznościach je wymyślano, ale i pomoże zajmująco spędzić wolny czas.
13. Romanowska, Maria: Słownik sztuki kulinarnej / Maria Romanowska. – Warszawa : „Świat Książki”, 2006. – 270 s. ; 25 cm. – ISBN 83-247-0323-3
Kulinaria i sprawy z nimi związane urosły ostatnimi czasy do rangi przejawu (specyficznej ale jednak) kultury i nie stanowią bynajmniej dziedziny błahej w życiu tak jednostek jak i całych narodów. Autorzy rekomendują przydatność „Słownika sztuki kulinarnej” faktem, iż coraz częściej podróżujemy, a poznając oryginalne dania kuchni innych narodów, pogłębiamy swoje obycie i doświadczenie życiowe. Ciągle przecież w życiu dzisiejszych „obywateli całego świata” pojawiają się nowe elementy: nieznane dotąd przyprawy, dodatki żywnościowe wraz z przeróżnymi mutacjami, konieczność rozszyfrowywania nazw oraz sposobów przyrządzania potraw. Stopniowo też wszystkie te zjawiska zadomawiają się w polskiej kuchni. Gdy już mamy w ręku rozmaite ingrediencje – po przywiezieniu ich z dalekich krajów, czy też po nieplanowanym zakupie w specjalistycznych sklepach z „dziwną” żywnością – „Słownik...” z pewnością pomoże wprowadzić je w rzeczywistość naszych kuchni, jeśli nie w menu dnia codziennego, to przynajmniej na nasze stoły podczas świąt. Czytelnik dzięki zagłębieniu się w książkę M. Romanowskiej pozna też różnorakie miary objętości i wag, niezliczone przyrządy kuchenne oraz sposoby przyrządzania i podawania potraw. Lektura niezbędna dla każdego, kogo zafascynowałby fakt, iż „abisynka” to nie tylko mieszkanka Abisynii, lecz również ciemnobrązowy herbatnik, czy wreszcie mieszanka cykorii i kawy zbożowej z dodatkiem aromatu wanilii...
14. Tekstylia bis : słownik młodej polskiej kultury / pod red. Piotra Mareckiego. – Kraków : Korporacja Ha!art ; Fundacja Krakowska Alternatywa, 2006. – 823, [1] s. : il. ; 23 cm. – (Seria „Linia Interdyscyplinarna”). – Indeks. – ISBN 978-83-89911-43-8
Kontynuacja słynnej przez swą kontrowersyjność antologii „Tekstylia : o 'rocznikach siedemdziesiątych'”. Interesujące uzupełnienie i pogłębienie wiedzy z zakresu młodej, wzbudzającej dyskusje literatury polskiej, czyli (według autorów polecanej pozycji) „całościowy przewodnik po nowej kulturze”, objętościowo i treściowo rzeczywiście imponujący. Dzięki niemu czytelnik pozna polskie przejawy najmłodszego filmu fabularnego, kina niezależnego, animacji, dokumentu, teatru, dramatu, rzeźby, poezji, prozy, fantastyki, malarstwa, instalacji, performance'u, akcji, fotografii, street artu, net artu, architektury, dizajnu, muzyki współczesnej, hip-hopu, muzyki alternatywnej i komiksu. Jako „młodych twórców kultury” redaktorzy opisują nie tylko tytułowych urodzonych w latach 70. i 80., ale również tzw. późne debiuty. Do materiałów na temat tak nowych zjawisk w polskiej kulturze w równie interdyscyplinarnej perspektywie nie ma najłatwiejszego dostępu (może poza internetem), tak więc „Tekstylia” z pewnością stanowią lekturę godną polecenia, gdyż prezentują nowe zjawiska, naświetlają marginesy kultury i reinterpretują tradycję, pobudzając jednocześnie refleksje na temat stanu i jakości współczesnej kultury polskiej.
15. Wielkie mowy historii / [wybór i oprac. Tadeusz Zawadzki ; red. Marek Gumkowski ; aut. koment. Edwin Bendyk et al. ; tł. Monika Beyer et al.]. – Warszawa : „Polityka” ; Spółdzielnia Pracy, cop. 2006. – T. 1 : 302, [2] s. : il., portr ; 25 cm ; t. 2 : 331, [2] s. : il., portr ; 25 cm ; t. 3 : 326, [2] s. : il., portr ; t. 4 : 401, [2] s. : il., portr ; 25 cm . – ISBN 83-922734-0-0 (całość)
Czterotomowa publikacja wydawnictwa „Polityki” to rzeczywisty zapis historii, książka, która pomaga uświadomić sobie wagę słowa dla kultury, historii i religii, istne źródło skrzydlatych słów i – dla czytelnika – „nauczyciel” piękna języka. Każdy z tomów zawiera całość (co rzadkie) przemówienia, okoliczności jego wygłoszenia, a nawet skutki, które przyniosło, jednym słowem „Mowy świata” to ćwierć tysiąca najważniejszych w dziejach świata wystąpień, opatrzonych notami biograficznymi, przypisami i komentarzami. Nie można traktować tej pozycji jak zwykłej antologii, gdyż stanowi ona również podręczny słownik, leksykon przydatny w wyszukiwaniu i sprawdzaniu cytatów oraz encyklopedię pomocną w pogłębianiu wiedzy ogólnej. Autorzy chlubią się (i słusznie), iż po pierwsze, przed publikacją specjalnie przetłumaczyli 160 mów na nowo i dzięki temu przedstawili polskiemu czytelnikowi do tej pory niedostępne przemowy mędrców islamu, po drugie zaś, że nie pokrzywdzili również dokonań naszych rodaków i 50 z 250 mów to odezwy wybitych Polaków, m.in. Pawła Włodkowica, Piotra Skargi, Tadeusza Kościuszki, Jana Pawła II czy Lecha Wałęsy.
16. Wileńska encyklopedia : 1939-2005 / oprac. Mieczysław Jackiewicz. – Warszawa : „Ex Libris” ; Galeria Polskiej Książki, 2007. – 702 s. ; 25 cm. – ISBN 978-83-89913-95-1
„Encyklopedia...” rejestruje wiedzę o pozostałościach i wszelkich śladach polskich w Wilnie oraz na Ziemi Wileńskiej od czasów definitywnego odłączenia geograficznego wymienionych ziem od Rzeczypospolitej. M. Jackiewicz opracował biogramy znanych i zasłużonych Wilnu osób, ukazał instytucje i zjawiska cenne dla kultury regionu, nadając przy tym szczególny status hasłom poświęconym tak Polakom zamieszkałym na Wileńszczyźnie jak i ich działalności w instytucjach społecznych, politycznych, edukacyjnych, kulturalnych, sportowych i religijnych regionu. „Encyklopedia...” przybliża jednocześnie związki innych narodowości z życiem naszych wileńskich rodaków i wszelkie przejawy tak przyjaznej jak i szkodliwej dla polskości działalności „obcej”. Polecana pozycja ponadto dokładnie opisuje najstarsze dzielnice miasta, jego ważniejsze zabytki, kościoły, cerkwie, pałace, przedmieścia wraz z ich historią, zabytkami, funduszami, fundacjami i życiem społecznym. Książka cenna dla pasjonatów historii a w szczególności wilnofilów.
Oprac. Anna Rau
