| 2003 | 2002 | różnica | ||
| Biblioteki i filie | miasto | 100 | 99 | +1 |
| wieś | 256 | 259 | -3 | |
| razem | 356 | 358 | -2 | |
| W tym filie | miasto | 50 | 49 | +1 |
| wieś | 169 | 168 | +1 | |
| razem | 219 | 217 | +2 | |
| Powiaty, które realizują zadanie prowadzenia biblioteki publicznej | grodzkie | 2 | 2 | 0 |
| ziemskie | 10 | 10 | 0 | |
| razem | 12 | 12 | 0 | |
| Oddziały i filie dziecięce | miasto | 52 | 52 | 0 |
| wieś | 4 | 4 | 0 | |
| razem | 56 | 56 | 0 | |
| W tym publiczno-szkolne | miasto | 4 | 4 | 0 |
| wieś | 38 | 41 | -3 | |
| razem | 42 | 45 | -3 | |
| W tym połączone z domami kultury | miasto | 21 | 21 | 0 |
| wieś | 81 | 79 | +2 | |
| razem | 102 | 100 | +2 | |
| W tym publiczno-szpitalne | miasto | 5 | 5 | 0 |
| wieś | 0 | 0 | 0 | |
| razem | 5 | 5 | 0 | |
| Punkty biblioteczne | miasto | 35 | 36 | -1 |
| wieś | 103 | 110 | -7 | |
| razem | 138 | 146 | -8 |
W 2003 r. sieć bibliotek publicznych województwa warmińsko-mazurskiego liczyła 356 bibliotek i filii. W porównaniu z rokiem ubiegłym statystycznie zmniejszyła się o 2 filie biblioteczne.
Biblioteka Elbląska w ramach procedur reorganizacyjnych utworzyła Filię przy ul. Het-mańskiej 16.
Zlikwidowano w roku sprawozdawczym, głównie z powodów ekonomicznych, 3 filie wiejskie pełniące funkcje bibliotek publiczno-szkolnych:
W roku sprawozdawczym bibliotek zakwalifikowanych jako nieczynne było aż 8, czyli więcej niż zlikwidowanych. Biblioteki zlikwidowane (nieczynne), których księgozbiór nie został w roku kalendarzowym w 100% ubytkowany, wykazywane są jako istniejące ale nieczynne dla użytkowników. Biblioteki funkcjonujące przez część roku sprawozdawczego, których działalność zawieszono, to: Biblioteka Elbląska - Wypożyczalnia dla Dzieci przy ul. św. Ducha 4; Wypożyczalnia dla Dorosłych i Oddział dla Dzieci przy ul. Płk. Dąbka 79; MBP Olsztyn - Filia nr 17. W dalszym ciągu nie uruchomiono bibliotek i filii zawieszonych w latach 2000-2002 tj:
W gminie Lidzbark Warmiński, działało 5 bibliotek publicznych mających status - inna biblioteka publiczna i funkcjonujące pod nazwą "Biblioteki Publiczne Gminy Lidzbark Warmiński" - uchwałą Rady Gminy powołano Bibliotekę Publiczną Gminy Lidzbark Warmiński z siedzibą w Rogóżu jako jednostkę nadrzędną, a pozostałe 4 biblioteki otrzymały status filii bibliotecznych. Procedury powołania w 2004 r. jednostki głównej uruchomiły również samorządy gmin Bartoszyce, Szczytno i Górowo Iławeckie.
Formę organizacyjną z jednostki budżetowej na samorządową instytucję kultury w minionym roku zmieniono w:
Obecnie 90% bibliotek ma uporządkowany status organizacyjny zgodnie z obowiązującymi regulacjami ustawowymi.
Stan bibliotek powiatowych w 2003 r. nie uległ zmianie w porównaniu z rokiem 2002.
| Powiat | Placówka pełniąca funkcje biblioteki powiatowej |
| Bartoszycki | MBP w Bartoszycach |
| Braniewski | GBP w Braniewie |
| Elbląski (ziemski i grodzki) | Biblioteka Elbląska dla powiatu grodzkiego i części ziemskiego (gminy: Tolkmicko, Milejewo, Elbląg, Gronowo Elbląskie, Markusy, Młynary) oraz Biblioteka Publiczna w Pasłęku (gminy: Pasłęk, Godkowo, Rychliki) |
| Gołdapski | Powiatowa i Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Gołdapi |
| Iławski | Iławskie CKiS - Biblioteka Miejska |
| Lidzbarski | MBP w Lidzbarku Warmińskim |
| Olecki | Oleckie Centrum Kultury Miejsko-Powiatowa Biblioteka Publiczna |
| Olsztyński grodzki | MBP w Olsztynie |
| Olsztyński ziemski | Wirtualna Powiatowa Biblioteka Publiczna - projekt koordynowany przez WBP i Starostwo Powiatowe w Olsztynie; bibliotekę tworzą wszystkie biblioteki gminne powiatu - 12 bibliotek |
| Ostródzki | CKiS - MBP w Ostródzie |
| Węgorzewski | Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Węgorzewie |
W 12 powiatach biblioteki stopnia miejskiego, miejsko-gminnego i gminnego pełniły zadania bibliotek powiatowych, w tym w dwóch powiatach w formie bibliotek wirtualnych (olsztyński ziemski, lidzbarski). Dwie biblioteki (Bartoszyce, Braniewo) miały podpisane porozumienia na czas określony. Pozostałe - porozumienia na czas nieokreślony. W porównaniu z rokiem ubiegłym w jednej bibliotece (CKiS w Ostródzie Miejska Biblioteka Publiczna) zmieniono porozumienie na "czas określony" na "czas nieokreślony".
Na realizację zadań biblioteki otrzymały kwoty od 3 000 zł do ok. 40 000 zł. Dwie biblioteki miejskie realizujące zadania powiatowe nie otrzymały funduszy ze strony powiatu, mimo że realizowały zadania bibliotek powiatowych.
W dalszym ciągu zadania tworzenia biblioteki powiatowej nie podjęły się powiaty ziemskie: działdowski, ełcki, giżycki, kętrzyński, mrągowski, nidzicki, nowomiejski, piski i szczycieński. Za główną przyczynę niepowołania bibliotek powiatowych podaje się brak środków finansowych, które powiaty mogą przekazać na tego typu działalność i trudności w porozumieniu się w tej sprawie władz miejskich i powiatowych.
Zakresy podejmowanych zadań są zróżnicowane. Biblioteki głównie realizują statutowe zadania, tzn. gromadzenie i opracowywanie zbiorów, działalność informacyjną. Najrzadziej podejmowane jest opracowywania bibliografii regionalnej, które wykonują jedynie Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie oraz Biblioteka Elbląska. Spowodowane jest to brakiem środków oraz niewystarczającym zatrudnieniem.
Liczba bibliotek i oddziałów dziecięcych pozostała bez zmian 56 w województwie, (patrz Tabela 12 Czytelnicy i wypożyczenia w filiach i oddziałach dla dzieci). W dalszym ciąg działały: 2 biblioteki dziecięce i 54 oddziały, w tym 4 na wsi (w GBP w Baniach Mazurskich, GBP w Biskupcu, GBP w Grodzicznie, GBP w Kozłowie).
Nieznacznej zmianie uległa sieć oddziałów Biblioteki Elbląskiej. Po likwidacji Filii przy ul. Płk. Dąbka 79 z dniem 31 lipca 2003 r. księgozbiór oddziału przeniesiono do zasobów Filii przy ul. Mielczarskiego 22-24. Wypożyczalnię dla dzieci przy ul. św. Ducha 4 zamknięto dla czytelników, z powodu włączenia jej w strukturę Biblioteki Głównej.
Oddział dla dzieci Miejskiej Biblioteki Publicznej w Lidzbarku Warmińsku nadal pozostaje zawieszony.
Sieć bibliotek publiczno-szkolnych (patrz Tabela 10) liczyła 42 biblioteki i filie, w tym 38 na wsi i zmniejszyła się o trzy - Biblioteka Publiczna SOKSiR w Janowcu Kościelnym, Filia w Lipowcu (gmina Szczytno), Filia w Pomorskiej Wsi (gmina Milejewo), która na skutek błędnej interpretacji przepisów z 31.10.1990 r. uznawana była jako biblioteka publiczno-szkolna.
Sieć bibliotek i filii działających w strukturze domów kultury ulega ciągłym zmianom. W roku sprawozdawczym w strukturę domów kultury włączonych było 43 jednostki organizacyjne (18 w miastach, 25 na wsi). Sieć bibliotek i filii zwiększyła się o 2 na wsi na skutek włączenia Gminnej Biblioteki Publicznej w Miłkach w struktury Domu Kultury, utworzenia Gminnego Centrum Kultury w Dubeninkach, w skład której weszła Gminna Biblioteka Publiczna i Filia w Żytkiejmach oraz zlikwidowania Filii Bibliotecznej we Wrzesinie w Gminie Jonkowo. Obecnie w województwie w strukturze ośrodków kultury działają 102 biblioteki i filie co stanowi 28,7% ogółu placówek.
W 2003 roku aż 38,8% bibliotek i filii działało w strukturze domów kultury lub szkół. Zintegrowana działalność bibliotek z innymi instytucjami kultury, oświaty, informacji występuje w wielu krajach europejskich jednak integracja ta nie powoduje ograniczenia funkcji biblioteki, zmniejszenia nakładów na działalność w tym na zakup książek, pogorszenie sytuacji lokalowej czy uszczuplenia etatów. Analiza krajowego ustawodawstwa bibliotecznego pokazuje, że bibliotek nie można łączyć z innymi instytucjami w sposób pozbawiający ich samodzielności formalno-prawnej. Ustawa o bibliotekach, ustawodawstwo samorządowe oraz ustawa o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej tworzą swego rodzaju ramy funkcjonowania sieci bibliotecznej i zasady powoływania, organizację i finansowanie bibliotek.
W sieci bibliotek publiczno-szpitalnych, która nie uległa zmianie, czynnie działały 4 placówki: w Biskupcu, Braniewie, Działdowie i Lidzbarku Warmińskim, Filia nr 1 w Iławie nie wznowiła działalności.
Działalność bibliotek i filii w dalszym ciągu uzupełniają punkty biblioteczne. W ubiegłym roku istniało 35 punktów w miastach (mniej o 1 w porównaniu z ubiegłym rokiem) i 103 na wsi (sieć zmalała o 7 punktów). Mapa sieci punktów ulega ciągłym zmianom, gdy jedne biblioteki redukują liczbę punków inne je tworzą. Faktycznie w ciągu roku zlikwidowano 5 punktów w mieście, ale jednocześnie utworzono 4 nowe; na wsi zamknięto 15 punktów, utworzono 7. Likwidacja punktów następuje zwykle z oczywistych powodów, tj. głównie lokalowych i kadrowych. Dużą trudność sprawia znalezienie chętnych do prowadzenia praktycznie społecznej działalności.
Infrastruktura
Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie zakończyła remont kapitalny głównej siedziby - Starego Ratusza, w wyniku czego wzrosła powierzchnia użytkowa biblioteki o 277 m2 oraz liczba miejsc dla czytelników o 27. Dzięki realizacji projektu BIS magazyny książek i czasopism oraz wypożyczalnia literatury pięknej, w tym zbiorów obcojęzycznych, wyposażone zostały w regały kompaktowe i meble, co umożliwiło udostępnienie czytelnikom zmagazynowanych przez kilka lat w Archiwum Państwowym w Olsztynie zbiorów Wypożyczalni i Czytelni.
Znaczące zmiany lokalowe zaszły w Bibliotece Elbląskiej - m. in. przeniesiono Wypożyczalnię dla Dorosłych i Oddział dla Dzieci przy ul. Wiejskiej 18 do innego lokalu przy ul. Szarych Szeregów 32. Obecnie funkcjonuje ona w jednym budynku wspólnie z przedszkolem (metraż zmniejszył się z 146 m2 do 87 m2). Zmiana ta jest korzystna ze względu na usytuowanie biblioteki na parterze, co ułatwia do niej dostęp ludziom starszym i niepełnosprawnym. W strukturze Biblioteki głównej utworzono nową agendę - Bibliotekę Przedsiębiorczości, dla której nowy estetyczny lokal uzyskano poprzez adaptację i modernizację Czytelni Regionalnej i części Czytelni Ogólnej Działu Zbiorów Specjalnych.
Również w Ełku jedna z filii otrzymała nową siedzibę. Zmiana ta jest bardzo korzystna: biblioteka mieści się w trzykondygnacyjnym budynku przystosowanym dla osób niepełnosprawnych.
Zmiany lokalowe miały również miejsce w 21 bibliotekach i filii wiejskich. Zmiany pozytywne zaszły w: Prątnicy (gm. Lubawa), Rozogach, Gietrzwałdzie, Wieliczkach, Gronowie Elbląskim, Kieźlinach (gm. Dywity), Narzymiu (gm. Iłowo-Osada), Kisinach (gm. Działdowo), Lipowcu (gm. Szczytno), Wielbarku, Świątkach, Łomach (gm. Jonkowo), Gródkach (gm. Płośnica), Płośnicy, Ramsowie (gm. Barczewo), Frankowie (gm. Jeziorany), natomiast zmiany niekorzystne miały miejsce w Radomnie (gm. Nowe Miasto Lubawskie), Wilczętach i Sątopach (gm. Bisztynek).
Przeprowadzone bieżące prace remontowe (malowanie pomieszczeń bibliotecznych, wymiana okien i podłóg oraz renowacja pomieszczeń sanitarnych) w większości udało się dokonać w ramach własnych środków finansowych i prywatnych sponsorów.
Wiele bibliotek zakupiło meble pod sprzęt komputerowy: głównie biurka pod komputery, krzesła obrotowe, stoły i krzesła do czytelni. Kilka bibliotek wiejskich zakupiło regały na książki z WBP w Olsztynie. Łącznie zmian w wyposażeniu dokonano w 17 bibliotekach miejskich oraz 40 bibliotekach i filiach gminnych.
