Dorota Toczyska

Konsultant Regionalnego
Centrum Informacji
Europejskiej w Olsztynie

 

ŚWIADOMY WYBÓR

 

Na kilkanaście miesięcy przed planowanym referendum akcesyjnym społeczeństwo polskie ma już obraz Unii, a dokładniej rzecz ujmując pewną kategorię poznawczą, zwaną Unią Europejską. Niestety kategoria ta dla większości Polaków jest zupełnie niejasna i niezrozumiała. Polacy wiedzą o Unii Europejskiej bardzo niewiele. Co więcej, tylko połowa naszych rodaków jest zainteresowana pozyskaniem tej wiedzy, a z tego tylko 10% jest gotowa do aktywnego poszukiwania informacji. Coraz powszechniejsza staje się postawa eurosceptycyzmu. Postawa ta w ogromnej mierze wynika z braku wiedzy o Unii Europejskiej i o procesach przemian zachodzących we współczesnym świecie. Bardzo ważne jest to, aby w przyszłorocznym referendum Polacy świadomie podjęli decyzję odnośnie przystąpienia Polski do UE, to znaczy mając przynajmniej podstawową wiedzę o tym czym jest Unia i na jakich zasadach i warunkach do niej mamy przystąpić.

Trzeba sobie wyraźnie powiedzieć, że mimo wysiłków i zamierzeń pełnomocnika Rządu ds. Informacji Europejskiej Sławomira Wiatra i jego kampanii informacyjnej, która ruszyła 9 maja 2002 r., pozyskiwanie wiedzy o UE i przewidywanym członkostwie Polski w Unii wymaga od każdego z nas podjęcia aktywnych działań. Zamierzenia Ministra S. Wiatra by można było "zdobyć informacje nie zdejmując w domu kapci"[E. Grochowska, Unia bez tajemnic w: Integracja Europejska, nr 3(22) 2002 r., s. 63] niestety nie mają odzwierciedlenia w rzeczywistości. Informacje, które w myśl kampanii informacyjnej, zamieszczone zostały na stronach telegazet (TVP1, TVP2, TVP3 na stronie 850), w teletekstach telewizji Polsat i TV4 (strona 820), na telestronach telewizji TVN i TVN7 (strona 830) oraz pod bezpłatnymi numerami telefonów (0-800387672, 0-800EUROPA) są bardzo ogólne. Informacji bardziej precyzyjnych i szczegółowych należy już szukać w Regionalnych Centrach Informacji Europejskiej oraz innych instytucjach zajmujących się problematyką europejską.

Zdobywać wiedzę, nie wychodząc z domu, mogą jedynie internauci. Na stronach internetowych m. in. Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej , Centrum Informacji Europejskiej UKIE , Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej oraz na stronach Głównego Negocjatora znajdują się szczegółowe informacje o samej Unii Europejskiej, procesie integracji oraz linki do innych, równie istotnych stron. W województwie warmińsko-mazurskim odsetek mieszkańców korzystających z internetu jest ciągle niewielki. Osoby nie mające dostępu do internetu, chcąc zgłębić zagadnienia związane z UE i integracją europejską, muszą poszukiwać informacji w urzędach, instytucjach i organizacjach zajmujących się problematyką europejską. O ile w miastach dotarcie do takich instytucji nie jest problemem, o tyle w mniejszych miejscowościach i na obszarach wiejskich może to okazać się kłopotliwe.

W dużych miastach (głównie z byłych miastach wojewódzkich) osoby chcące zdobywać wiedzę o Unii Europejskiej i procesie integracji nie powinny mieć problemu z dotarciem do informacji. Obecnie w każdym takim mieście funkcjonuje Regionalne Centrum Informacji Europejskiej. Sieć RCIE powołana została przez Urząd Komitetu Integracji Europejskiej i funkcjonuje w oparciu o Program Informowania Społeczeństwa (PIS). Głównym zadaniem RCIE jest prowadzenie otwartego punktu informacyjnego, w którym odwiedzający mogą:

W województwie warmińsko-mazurskim mają swoje siedziby dwa centra: w Olsztynie[RCIE Olsztyn, ul. 1 Maja 3, 10-117 Olsztyn.] i w Elblągu [RCIE Elbląg, ul Czerwonego Krzyża 2, 82-300 Elbląg.] . Centra te ściśle ze sobą współpracują głównie poprzez wymianę informacji i organizację wspólnych przedsięwzięć mających na celu promocję integracji Polski ze strukturami unijnymi. Współpraca ta ma na celu dotarcie z informacją europejską do tych społeczności lokalnych, które mają bardzo ograniczony dostęp zarówno do internetu, jak i do instytucji zajmujących się informacją europejską. Niestety mankamentem tej współpracy jest często brak środków na wspólną realizację projektów "w terenie". W przypadku województwa warmińsko-mazurskiego brak tych środków "owocuje" bardzo okrojoną kampanią informacyjną a to z kolei przekłada się bezpośrednio na niską akceptację dla procesu integracji Polski z UE.

W Olsztynie podobną rolę do RCIE pełnią: Centrum Wiedzy o Unii Europejskiej i Problemach Integracji TWP[Centrum Wiedzy o Unii Europejskiej i Problemach Integracji TWP, ul. Jagiellońska 59, 10-900 Olsztyn.] , Centrum Dokumentacji Europejskiej UWM [Centrum Dokumentacji Europejskiej - Biblioteka Główna UWM, ul. Oczapowskiego 4, 10-900 Olsztyn.], Punkt Informacji Europejskiej w Miejskiej Bibliotece Publicznej[ Punkt Informacji Europejskiej - Biblioteka Miejska, ul. Królowej Jadwigi 4, 10-030 Olsztyn.] oraz Wojewódzka Biblioteka Publiczna [Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie, ul. 1 Maja 5, 10-117 Olsztyn.]. Wszystkie te ośrodki gromadzą dokumentację, materiały, publikacje na temat UE i procesu przyjmowania nowych członków.

W województwie warmińsko-mazurskim funkcjonuje również blisko 100 Lokalnych Punktów Informacji Europejskiej. W każdym powiecie województwa można dotrzeć do takich punktów (w powiecie olsztyńskim jest ich 12). Są one prowadzone w placówkach szkolnych i bibliotecznych jako otwarte punkty informacyjne, w których osoby zainteresowane problematyką integracji mogą dotrzeć do interesujących ich informacji. Projekt w ramach którego powstają Punkty Informacji Europejskiej wykorzystuje już istniejącą i szybko rozbudowywaną infrastrukturę do rozpowszechniania informacji o tematyce związanej z Unią Europejską na poziomie lokalnym ze szczególnym uwzględnieniem obszarów wiejskich.

Mimo usytuowania tych punktów informacyjnych w terenie, głównie na obszarach wiejskich kampania informacyjna wśród rolników nadal pozostawia wiele do życzenia. Zintensyfikowanie działań informacyjnych na obszarach wiejskich jest konieczne w kontekście przyszłorocznego referendum. Zaniedbania w tej kwestii, bądź brak środków, mogą przyczynić się do negatywnego wyniku referendum.

Sytuacja rolników jeśli chodzi o informację europejską jest specyficzna, ponieważ nie zamknięto jeszcze obszaru negocjacyjnego dotyczącego dostosowania polskiego rolnictwa do wymogów europejskich. Do momentu zamknięcia negocjacji w tym temacie nie można udzielić wyczerpujących informacji na temat przyszłości polskiego rolnictwa po przystąpieniu naszego kraju do Unii Europejskiej. Nie mniej jednak w samym Olsztynie i w województwie warmińsko-mazurskim funkcjonuje kilka organizacji i instytucji, które specjalizują się w zagadnieniach związanych z rolnictwem między innymi w kontekście przyszłego członkostwa Polski w UE. Do takich instytucji należy Warmińsko-Mazurskie Biuro Informacji Europejskiej (Biuro Satelitarne Carrefour Bornholm) [Warmińsko-Mazurskie Biuro Informacji Europejskiej - Biuro Satelitarne Carrefour Bornholm, ul. Partyzantów 24, 10-526 Olsztyn.]. Biuro to zajmuje się głównie rozpowszechnianiem informacji o Unii Europejskiej i programach pomocowych związanych z rozwojem regionów i obszarów wiejskich a także organizowaniem szkoleń i wyjazdów studyjnych dla rolników.

Wojewódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Olsztynie [Wojewódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego, ul Jagiellońska 91, 10-336 Olsztyn.] i jego oddział w Olecku [Wojewódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego Oddział w Olecku, ul. Kolejowa 31, 19-300 Olecko.] mają podobny profil działalności do Biura Satelitarnego Carrefour Bornholm. Zajmują się głównie podnoszeniem kwalifikacji rolników poprzez organizowanie szkoleń, warsztatów, seminariów dla rolników między innymi w kontekście integracji z Unią Europejską. Ośrodki prowadzą również kolportaż materiałów informacyjnych odnośnie rolnictwa w kontekście integracji Polski z UE

W samym Olsztynie funkcjonuje również wojewódzki oddział Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa [Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa - Warmińsko-Mazurski Oddział Regionalny, ul. Św. Wojciecha 2/10, 10-038 Olsztyn.]. Obecnie Agencja rozpoczęła realizację Specjalnego Akcesyjnego Programu na Rzecz Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich SAPARD.

W związku z planowanym członkostwem Polski w UE sytuacja przedsiębiorców ulegnie zasadniczym zmianom. Przystąpienie do Jednolitego Rynku Europejskiego niejako narzuci naszym przedsiębiorcom sposób prowadzenia działań gospodarczych. Już teraz przedsiębiorcy interesują się certyfikacją swoich działań, czy też możliwościami pozyskiwania funduszy na rozszerzenie, czy też dofinansowanie swojej działalności. W tym zakresie mogą oni skorzystać z pomocy Warmińsko-Mazurskiej Agencji Rozwoju Regionalnego [Warmińsko-Mazurska Agencja Rozwoju Regionalnego, ul. Kajki 10/12, 10-547 Olsztyn.], która zajmuje się gównie informacją i pomocą dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz wdrażaniem i obsługą programów pomocowych UE. Informacje te dostępne są również na stronach internetowych Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości .

W wielu sondażach i badaniach opinii publicznej pojawiają się stwierdzenia o braku informacji europejskiej. Trudno się z tym zgodzić jeżeli chodzi o obszary miejskie i wielkomiejskie. Na obszarach wiejskich, faktycznie, dostęp do instytucji zajmujących się problematyką europejską oraz internetu jest znacznie ograniczony. Nie oznacza to, że nie docierają tam żadne informacje. Z całą pewnością docierają tam informacje prasowe, radiowe oraz telewizyjne. Zatem, w większości, nie można mówić o braku informacji ale raczej o braku chęci poznania. Trudno się temu do końca dziwić biorąc pod uwagę sposób prowadzenia negocjacji, kampanii promocyjnej a także coraz bardziej zauważalne marketingowe podejście do zagadnień związanych z integracją europejską. Z drugiej zaś strony, jeżeli Polska ma stać się członkiem międzynarodowej wspólnoty ważne jest aby wybór z tym związany został dokonany świadomie w oparciu o rzetelną wiedzę o zasadach i warunkach naszego członkostwa w Unii Europejskiej.

cofnij